T texniki kolleci

MÜHƏRRİKİN xarakteristikaları. 
Mühərrikin gücünün ,fırlanma momentinin,dövrlər sayından asılı olaraq yanacaq 
sərfiyyatının,yüklənmələrinin və başqa parametrlərinin qrafiki asılılığına 
Mühərrikin 
xarakteristikaları 
deyilir. 
Mühərrikin əsas xarakteristikaları bunlardır: Sürət ; yükləmə ; tənzimləmə.
Drossel zaslonkasının natamam açıq vəziyyətlərində alınan xarakteristikaları Sürət 
xarakteristikaları deyilir ( şəkil 1 A -əyrisi ).Dirsəkli valın bir dəqiqədə dövrlər sayını 
aşağıdaki xarakterlər ədədləri vardır: n
min
– mühərrik,tam yükləmə rejmində 
işləyən zaman ,minimal dövrlər sayıdır. n
M 
–fırlama momentinin M
emax
və effektiv 
P
emax 
təzyiqində dövrlər sayıdır.
N
N
–mühərrikin maksimal gücünə uyğun dövrlər sayıdır. 
n
max
–maksimal sürət zamanı dövrlər sayıdır.Karbürator mühərrikləri, istismar şəraitdə 
əsasən n
M
– n
N
dövrlər sayı intervalında işləyirlər.Bu intervalda adətən ötürməni 
dəyişirlər və minimal yanacaq sərfiyyatını təyin edirlər g
emin
.Bildiyimiz kimi yanacaq 
enerjisi mexanik enerjiyə çevirir.Yanma prosesi mühərrikin daxilində getdiyi üçün belə 
mühərriklə daxili yanma mühərriklə deyilir.Yanıcı qarışığın hazırlanmasına görə 
mühərriklər iki yerə bölünür.Yanıcı qarışıq hazırlanması mühərrikdən kənarda korbürofrlu
mühərriklə misal göstərmək olar.Yanıcı qarışı mühərrik daxilində hazırlanır belə 
mühərriklə dizel mühərriklər deyilir.Mühərrik yanma proses porşeni 4 taktlında əmələ 
gəlir belə mühərriklər 4 taktlı mühərrikə deyilir.Bu taktı 3 kömək taktdan sonra əsas 
takt. 1.Xarici sürət xarakteristikası 2.Yük xarakteristikası 3.Nizamlama xarakteristikası
4.Boş işləmə xarakteristikası 
Xarakteristikalar labarotoriji şəraitə mühərrikin sınaqdan 
keçirməsi yolu ilə çıxarılır.
İş rejimi mühərrikin valındakı güclə avtomobil yükünə müvafiq gücün(müqavimət 
gücünə) bərabərliyi şəraitində yaranır.Müqavimət gücü ilə maşının istismar şəraitində ( 
yükün ağırlıq, yolun vəziyyət,şumlama torpaqın bərkili və s.)asılı olaraq dəyişir.Nəticədə 
mühərrik üçün hər on yeni iş rejimin meydan çıxır.Mühərrikin müxtəlif istismar şəraitində 
güc və qənaətlilik göstərilməsini təyin etmək üçün xarakteristikalardan istifadə 
olunur.Xarakteristika mühərrikin müxtəlif göstəriciləri ilə (gücü,burucu momenti 
,yanacaq sərfi və s.) rejim parametrləri (dövrlər sayı ,yüklərin dərəcəsi və s.) arasında 
əlaqəni göstərən qrafiklərə deyilir. 

---