15
11-rasm
Zilziladan keyingi harakatlar
3. Ko‘chadagi yoki shahardagi turli talafotlar bilan tanishishga shoshilmaslik,
ko‘chalarni band qilmaslik lozim. Agar shoshilinch yordamga muhtojlar bo‘lmasa
xavfli
imoratlar ichiga kirmaslik, hattoki yaqiniga ham bormaslik talab etiladi.
YAngi silkinishlar ro‘y berishi mumkinligini unutmaslik lozim. Agar shunday
imorat ichiga kirish zarur hollarda nihoyatda ehtiyot bo‘lish kerak. Imoratning ayrim
joylari to‘satdan ko‘chib tushishi,
gaz chiqayotgan, ochiq elektr simlari ochilib
qolgan, shisha siniq parchalari va boshqalar bo‘lishi mumkin.
4. Chiqindi quvurlariga zarar yetmaganiga ishonch hosil qilmaguncha
hojatxonalardan foydalanmaslik maqsadga muvofiq.
5.
Mustahkam, pishiq va butun oyoq kiyimlaridan foydalanish lozim. Aks
holda shisha siniqlari, o‘tkir predmetlar oyoqni kesib yuborishi mumkin.
6. Turli kimyoviy moddalar, benzin kabilar hidini sezganda, bu haqda kerakli
xizmatlarga xabar berish lozim.
7. Qo‘l telefonlariga jo‘natiladigan SMS xabarlar, radiodan zilzila haqidagi
ma’lumotlarni hamda uning oqibatlarini bartaraf etish haqidagi ko‘rsatmalarni
tinglash va ularga rioya qilish lozim.
8. YAna yangi yer silkinishlari (aftershoklar) ro‘y berishi mumkinligini esdan
chiqarmaslik lozim. Birinchi yer silkinishida omonat bo‘lib qolgan binolar yoki
ularning ayrim qismlari keyingi yer silkinishlarida qulab tushishi mumkin.
9. Elektr uzilgan, muzlatgichlar ishlamay qolgan taqdirda, birinchi navbatda
tez aynaydigan oziq-ovqatlarni iste’mol qilish lozim. Aynimaydigan oziq-ovqatlarni
tejamkorlik bilan ishlatish maqsadga muvofiq. Kuchli zilzila bo‘lgan joylarda bir
necha kun ta’minot tanqisligi bo‘lishi mumkin.
10. Pechkalar, mo‘rilarga shikast yetmaganligini tekshirib ko‘rish lozim.
Agar yoriqlar bo‘lsa, ulardan foydalanmagan ma’qul.
11. Og‘ir buyumlar qulab tushishi mumkinligini inobatga olgan holda eshik-
derazalar, mebellarning eshikchalarini ehtiyotkorlik bilan ochish lozim.
12. Odamlarni qutqarayotgan, zilzila oqibatlarini bartaraf etayotgan militsiya
xodimlari, yong‘in-qutqaruvchilar, sog‘liqni saqlash xizmatchilari
va boshqalarga
qo‘ldan kelgancha yordam berish, har xil mish-mishlar va ovozalarni tarqatmaslik
lozim.
Zilziladan muxofazalash chora-tadbirlariga zilzila vaqtida va undan so‘ng
birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish ham kiradi. Quyida birinchi tibbiy yordash berish
tartibi keltirilgan:
16
1.
Hodisa joyini ko‘zdan kechirish.
2.
Zilzilada malakali birinchi tibbiy yordamga qadar ko‘rsatilishi zarur
bo‘lgan o‘zaro yoki o‘z-o‘ziga yordam ko‘rsatish.
3.
SHikastlanganlarga ruhiy (psixologik) yordam ko‘rsatish.
4.
SHikastlanganlarning hayotiy muhim ko‘rsatgichlarini aniqlash (pul’s va
nafas olish harakatlari).
5.
SHikastlanganlarga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish (qon ketishini
to‘xtatish, suyak sinishida harakatni cheklovchi bog‘lam qo‘yish).
6.
Zilzila oqibatida vayronalar tagida qolgan kishilarga yordam ko‘rsatishda
ishtirok etish.
Dostları ilə paylaş: