Тарихий манбашунослик

Asar muallifi va uning yashagan davri.
Kulezmadagi asar muallifi va uning yashagan davri tugrisida ixcham ma`lumot keltirilishi zarur. Odatda shark tarixchilari nomlari ixcham tarzda va tula keltirilishi, imkon darajasida nomlar originalda ya`ni arab alifbosida berilishi kerak. Muallifning tugilgan yili va vafoti, yaratgan asosiy asarlari, ularning kiskacha mazmuni keltirilishi maksadga muvofikdir. Shuningdek, muallif yashagan davr, jamiyat tugrisida xam talabalarga tushuncha berish zarur.


Asarning tarkibi va mazmuni taxlili
Talabalarga manbaning kodikologik xusiyatlaridan tashkari ezma manbalardagi asarning tarkibi va umumiy mazmunini xam tushuntirish lozim. Bularni B.A.Axmedov manbaning ichki belgilari deb atagan. Asar mazmuni va uning tarkibini tushuntirishda pedagoglar talabalarga kuyidagi ilmiy ma`lumotlarni berishi zarur deb щisoblayman.
q. Asarning umumiy xarakteri~
w. Asarning tarkibini taxlili~
e. Asarning mazmunini taxlil kilish, goyaviy-siesiy saviyasi va ilmiy kiymatini aniklash masalalari nazarda tutadi~
r. Asarning uziga xos xususiyatlari~
t. Asarning uz soщasiga kыshgan yangiligi va uning ilmiy axamiyatini aniklash.


Manbadagi asarning umumiy xarakteri.
Manbadagi asarning umumiy xarakteri deganda, asar mazmunining umumiy tarixga, masalan, «Tarixi Tabariy», «Ravzat us-safo», «Jomi ut-tavorix» kabi asarlarga xos xususiyatlarini aniklash nazarda tutiladi. eki sulolalar tarixi-«Tarixi Bayщakiy», «Tarixi salotini mangitiya» kabi asarlarga xos xususiyatlarni aniklash tushuniladi.
Bulardan tashkari yana xotira xarakterdagi manbalar-«Temur tuzuklari», «Boburnoma», «Tarixi Rashidiy» kabi asarlar xususiyatlari xam mavjud.
Sof tarixiy asarlardan tashkari manba sifatida yana tazkiralar-shoirlar, adiblar va tasavuf namoendalari tugrisidagi majmualar xam katta ilmiy tarixiy axamiyatga ega.
Din namoendalar tugrisida agiografik xarakterdagi asarlar xam muxim tarixiy manba bulib xizmat kilishi mumkin. Bulardan tashkari ezma edgorliklardan, ayniksa, maktublar va щujjatlar namunalaridan manbashunoslik darslarida va shu soщaga oid maxsus tadkikotlarda foydalanish mumkin.
Bu erda keltirilgan asar xarakteri tugrisidagi ma`lumotlar bakalavrlar uchun kifoya deb щisoblayman. ezma manba va undagi asar tugrisidagi boshka tafsilotlar maxsus ilmiy tadkikotlarda istifoda etiladi.