Vazifasiga koʻra tasniflanishi. Vazifasiga karab poʻlatlar konstruksion, asbobsozlik hamda maxsus
xossalarga ega boʻlgan poʻlatlarga boʻlinadi.
K o n s t r u k s i o n p o ʻ l a t l a r mashina detallari, priborlar va qurilish
konstruksiyasi elementlarini tayyorlashda ishlatiladigan poʻlatlarning katta
gruppasini tashkil etadi. Konstruksion poʻlatlarning sementatsiya qilingan,
sifatli, avtomat, mustahkamligi yuqori boʻlgan hamda ressora-prujinalar
uchun moʻljallangan xillari boʻladi.
A s b o b s o z l i k p o ʻ l a t l a r i kesish,
oʻlchash
asboblari
hamda
sovuqlayin va issiqlayin shtamplar tayyorlash uchun ishlatiladigan xillari
boʻladi.
M a x s u s p o ʻ l a t l a r g a zanglamas (korroziyabardosh), issiqqa chidamli,
olovbardosh, yeyilishga chidamli poʻlatlar kiradi.
Sifatiga koʻra tasniflanishi. Sifatiga koʻra poʻlatlar oddiy sifatli, sifatli, yuqori
sifatli va juda sifatli xillarga boʻlinadi. Poʻlatning sifati deyilganda, u ishlab
chiqariladigan metallurgiya jarayoni bilan belgilanadigan xossalari yigʻindisi
tushuniladi. Kimyoviy tarkibining bir jinsliligi, tuzilishi va xossalari
poʻlatdagi zararli qoʻshilmalar hamda gazlar (kislorod, vodorod, azot)
miqdoriga bogʻliq.
Poʻlatlarning sifatini aniqlashda zararli aralashmalar meʼyori (oltingugurt-S,
fosfor-P) asosiy koʻrsatkich hisoblanadi. O d d i y s i f a t l i poʻlatlarda
0,06% gacha S va 0,07% gacha P, s i f a t l i poʻlatlarda 0,035% gacha S va
0,035% gacha R, yuqori sif a t l i poʻlatlarda esa koʻpi bilan 0,025% S va
0,025% R, juda s i f a t l i poʻlatlarda esa koʻpi bilan 0,015% S va 0,025% R
boʻladi.
UGLERODLI KONSTRUKSION POʻLATLAR
Uglerodli poʻlatlar uchta asosiy guruhga boʻlinadi: oddiy sifatli
uglerodli poʻlatlar, sifatli uglerodli poʻlatlar, maxsus vazifali uglerodli
poʻlatlar (avtomat, qozon poʻlatlari va boshqalar).