, tazkiralar va siyosiy- axloqiy mavzudagi asarlar (“Qobusnoma” (Kaykovus), “Siyosatnoma” (Nizom ul-
mulk), “Navro‘znoma” (Umar Hayyom), “Chahor maqola” (Nizomiy Aruzi
Samarqandi), “Hadoyiq us-sehr fi daqoyiq ush-she’r” (Rashididdin Vatvot), “Tazkirat
ul-avliyo” (Attor), “Fi hi mo fihi” (Rumiy) “Lubob ul-albob” (Avfiy) ,“Tazkirat ush-
shuro” (Davlatshoh Samarqandiy) va boshqalar.)
Mumtoz she’r. Mumtoz she’rning mumtoz nasrdan farqli jihatlari. Mumtoz
she’rning shakllanishi. Aruz she’r sistemasi haqida umumiy ma’lumot. Qofiya va
bayt, qofiya va band. An’ana va o‘ziga xoslik – mumtoz adabiyotdagi eng muhim
adabiy hodisa. O‘zbek mumtoz adabiyotining tur va janrlari. Lirik tur. Lirik turga
mansub janrlar. O‘zbek mumtoz adabiyotida ularning barqarorlashi va tadrijiy
takomili. Devon, bayoz va tazkiralar – mumtoz adabiyotni o‘rganishda muhim
manbalar. Devon, bayoz tuzish va tazkirachilik tarixidan.
Mumtoz adabiyotda an’anaviy mavzu va obrazlar. O‘zbek mumtoz
adabiyotida obrazlar tizimi (lirik asar, epik asar misolida). An’anaviy obrazlar
genezisi va rivojlanishi tadriji. Sharq adabiyoti uchun umumiy bo‘lgan obrazlar
tasnifi va tavsifi. Ramz va timsollar olami. O‘zbek mumtoz adabiyotida majoz tarixi.
Badiiy matn talqinida ramz va timsollarning muayyan adabiyotgan daxldorligini
e’tiborga olish zarurati. Rang, son, tabiat ashyolariga oid ramziy timsollar va ularning
ma’nolari.
O‘zbek mumtoz poetikasi asoslari. Mumtoz poetika haqida umumiy ma’lumot. Ilmlar uchligi va ularning mumtoz poetikani o‘rganishdagi ahamiyati.
Adabiy va tarixiy manbalarda mumtoz poetikaga doir qarashlar.
Balog‘at ilmi. Uning
12
tarixi va tadrijiy takomili. Fasohat. Ilmi bayon. Balog‘at ilmida tashbeh. Haqiqat va
majoz. Istiora. Arabiy manbalarda balog‘at ilmiga berilgan baho. Forsiy manbalarda
balog‘at ilmi. Balog‘at ilmining sof adabiyotshunoslikdagi talqini. Ilmi aruz, ilmi
bade’, ilmi qofiya.
