TeleviZİya nəZƏRİYYƏSİNİN Əsaslari
Yüklə 3,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
224 uğuru aparıcıların hazırlığı, televiziya ifadə vasitələrindən uğur la istifadə edərək tamaşaçı ilə ünsiyyət yaratmaq qabiliyyəti və peşəkarlığıdır. “Səhər” proqramının rejissor işinə toxunarkən işin canlı efir re jissurasının imkanları və real məhdudiyyətlərini qeyd etməklə bu müstəvidə dəyərləndirilməsinə ehtiyac görürük. Televiziyanın birbaşa yayım imkanı böyük yaradıcı üfüqlər açmaqla bərabər, yazılı materialda montaj vasitəsilə aradan qaldırılan qüsurların efirdə görünməsinin qarşısını ala bilməmək, istənilən qeyriadi situasiyalarla üzləşmək riski rejissor üzərinə yaradıcı və ictimai məsuliyyət qoyur. Studiyada qurulmuş bir neçə kameranın gö rüntü rakurslarının mövqe seçimini müəyyən edən rejissor həm uğurlu görüntülərin efirdə olmasına, həm də sıralanma qaydala rının pozulmamasına nəzarət etməlidir. Plan dəyişkənliyi – yəni ümumidənümumiyə, ortadanortaya və ya iridəniriyə keçidli yaradıcı qüsur olduğundan burada rejissor məntiqi uzlaşmanı, növbələşməni qurma; efirdə baş verən hadisəni duyaraq onun görünməsini təmin etməli, lazımsız, görüntünü çirkləndirən ətrafların, operator tərəfindən olan qüsurların – görüntünün əsməsi, kadrı qurarkən boşluqların proporsiyasının düzgün müəyyənləşməməsi, fokusun qeyridəqiq olması və s. – efirdə olmamasına çalışmaqla yaradıcı şərtləri qorumalı; canlı efir vax tı siyasi, ictimai cəhətdən cəmiyyətə ziyanlı, qanunsuz çıxışların, təhqirlərin, əxlaqsız hərəkətlərin yayımlanmaması üçün vətəndaş, ziyalı mövqeyindən çıxış edərək bu prinsiplərə sadiq qalmalı; gö rüntünün verilişin ümumi temporitminə uyğun dinamikasını, danışılan mövzuya uyğun plastikasını, mizankadr bölgüsünün düzgün, savadlı, yaradıcı, bədii cəhətdən əsaslandırılmış tərzdə həyata keçməsini təmin etməlidir. “Səhər” musiqiinformasiya proqramının canlı yayımında rejissor üzərinə bütün bu deyilən məsuliyyətlərlə bərabər, mozaik strukturlu, müxtəlif bloklardan, rubrikalardan ibarət verilişin ümumi işini təşkil etmək, keçidləri, ardıcıllığı müəyyən etmək və görüntü ifadəliliyini qorumaq işi də düşür. Proqramın çoxillik təcrübəsi və yaradıcı uğurları bunu deməyə əsas verir ki, burada rejissor işi düzgün, yaradıcı və uğur ludur. Müəyyən hallarda görüntüyə lazımsız şeylərin gəlməsi qü sur kimi təzahür etsə belə, bunun özü də canlı efir aurası yarat maqla, görüntüyə müəyyən dinamika və tamaşaçı marağını cəlb edəcək xüsusiyyət verir. Ümumilikdə birbaşa efirin uğurluluğu nu qeyd etməklə, “Səhər” proqramının rejissor həllini qənaətbəxş dəyərləndirə bilərik. 225 Proqramın estetik həllində də nəzərə çarpacaq cəhətlər duyulur. Bütünlüklə məzmunla uzlaşan, onunla üzvi vəhdətdə olan forma xüsusiyyətləri baxımlı, olduqca ifadəlidir. Bəzi hallarda qrafika işində primitivlik özünü göstərsə də, ümumilikdə maraqlı forma seçimi tərifəlayiqdir. “Bir sualbir cavab”, “valyuta məzənnələri“ rubrikalarında təqdimat forması, görüntünün estetik quruluşu yo rucu, dinamikadan uzaq, zövqsüz olduğundan bunu qüsurlu cə hət kimi qeyd etməliyik. Amma arakəsmə rolunu oynayan və rubrikadanrubrikaya keçidi dolduran təqvimin hər fəslə və aya uy ğun tərzdə tərtib olunması xüsusilə gözəl və zövqlüdür. Proq ramın başlığında, keçidlərdə, ad təqdimatında və sonda seçilən qrafik həlldə elementlər, onların rəng quruluşu ovqatı qaldıracaq isti, xoşagəlimli rəng çalarları ilə qurulduğundan göz qavramasına müsbət təsir edir. Bu qrafik həll mürəkkəb deyil, xüsusi dinami kaya da malik deyil, lakin zövqlü və ruhlandırıcıdır. Nə olduqca templi musiqi, nə də görüntünün çevik dəyişimi səhər proqramla rı üçün arzuolunan deyil. Bir çox hallarda əlavə dinamika, sürətli ritm aqressivlik xüsusiyyəti yarada bilir ki, bu da səhər özünü müsbət enerji ilə kökləməli olan tamaşaçı üçün yolverilməzdir. Həmçinin görüntü həllinin və keçidləri həyata keçirən qrafik işin ləngliyi də əhvala mənfi təsir edə bilər. Ona görə də burada dina mika səhər işə gedən adamın əhvalını kökləyəcək tərzdə olmalıdır. “Səhər”in qrafik həlli, eləcə də leytmotiv musiqi parçaları olduqca uğurlu və düzgün tapılıb. Studiya tərtibatı işi səhər proqramları üçün, adətən, ev mühi ti yaratmaq məqsədi daşıdığından burada genişlik, açıqlıq, rəng neytra llığı başlıca əhəmiyyət daşıyır. Tamaşaçının evinə səhər obaşdan qo naq düşən proqram mənzilin davamı kimi görünməli, göz oxşa malı və lazımsız əşyalarla yüklənməməlidir. “Səhər”in studiya tər tiba tında rəng harmoniyasının xoşagəlimli olması, otu racaqların geniş və rahat təəssürat yaratması, arxa fonda şəhər pla nının verilməsi, studiyada estrada səhnəsinin qurulması maraqlı forma kimi dəyərləndirilməlidir. Tərtibat halının sadə və zövqlü həlli görüntüyə yoruculuq gətirməyib, lazımsız qarmaqarışıqlıq yaratmayaraq səhər əhvalına yaxın tərzdə qurulmuşdur. Burada istedadlı rəssam işinin uğurunu qeyd etmək gərəkdir. Bütün bu uğurlu tərtibat elementlərinə baxmayaraq, “Səhər” proq ramında bir sıra rubrikaların görüntü həlli uzun müddət efirdə olan forma, yoruculuq gətirməklə bərabər, tamaşaçı mara ğını azaltmış olur. Xüsusən də bunu “Səhərin təqvimi” rubrikasına aid etmək olar. Burada seçilən formanın dinamikasızlığı, zövqsüz Yüklə 3,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|