9
Beləliklə səhih hədislərə təbe olmaq prinsipi, və ya bunu imamlara tabeçilik adlandıraq, bizlərə Quran
və Sünnəyə qayıdış yolunu açır.
Müxtəlif şəriət məktəblərinin, fakultələrin və başqa tədris ocaqlarının dərsliklərində mövcud olan
materiallara dair bir neçə misal çəkək.
26
Məzhəblərdən birində deyilir:
“ nsan namaza durduqda, ə
llə
rini öz bə
də
ni uzununa salmalı və
üst-üstə
tutmamalıdır”
.
27
Axi niyə?! Çünki bu məzhəb rəyidir!
Hədis alimləri, peyğəmbər -in namaz əsnasında əllərini üst-üstə qoymadığına dair birdənə də olsa
hədis, hətta zəif və ya uydurma hədis axtararaq səy göstərmişlər. Belə hədis yoxdur. Məgər bu rəy
slamdandır?
Sizlərdən bir kimsə deyə bilər: “Axı bu ikinci dərəcəli bir məsələdir”, başqası isə hətta “Bu xırdalıqdır”
deməyə cürət edə bilər. Lakin mən əminəm ki, peyğəmbər -dən dinə aid rəvayətlər xırdalıq ola bilməz.
Biz hesab edirik ki, peyğəmbər tərəfindən din haqqında buyurulan hər bir şeyi biz din kimi qəbul
etməli və şəriət dəlilləri ilə hesablaşmalıyıq. Yəni vacib buyurulan bir şey – vacib, müstəhəb buyurulan
isə - müstəhəbdir. Dinə aid olan bir şeyi, həmin şeyin müstəhəb olduquna görə xırdalıq adlandırmaq
slam nöqtəyi nəzərindən yolverilməzdir. Bundan savayı bir şeyin qabıqını saxlamamış onun məğzini
qoruyub saxlamaq mümkün deyil. Mən bunu onların dedikləri ilə sadəcə şərti razılıq verərək deyirəm.
28
Namaz əsnasında əllərin bədən uzununa salınması misalına qayıdaq. Axı müsəlmanlar niyə bu əmələ
davam edirlər? Sünnə kitablarında, peyğəmbər
-in namaz əsnasında bir əlini o biri əlinin üzərinə
qoyması haqda bir çox hədislər rəvayət olunmuşdur. Verdiyimiz sualın yalnız bir cavabı var – bu kor-
koranə məzhəbə tabe olmaqdır (təqlid) və məzhəb imamlarının “Səhih hədis mənim məzhbimdir”
sözlərinə zidd çıxaraq, haqqa qarşı inadkarlıqdır.
Bəzi insanlar üçün bu misal kifayət olmaya bilər. Biz başqa bir misalda çəkərik. Fikh kitablarında
günümüzə qədər alkoholun iki növ olduquna dair rəylərə rast gəlirik:
1 – Üzümdən istehsal olunan və çox və az miqdarda istifadəsi haram olan alkoqol;
2 – Arpa, qarğıdalı, xurma və sairə bunlar kimi ərzaqlardan alınan alkoqol. Bu növ alkoqol (həmin
kitablarda qeyd olunduqu kimi) tam haram deyil, lakin bu alkoqolu insanı sərxoş edici miqdarda istifadə
etmək haramdır. Axı niyə bu haqda günümüzə qədər yazırlar?! Bəzi insanlar yalnız öz imamlarının
26
Məzhəbçilər tez-tez öz imamlarının sözlərini, bu sözlərin Sünnəyə müxalif olduqunu bilərək və gizlədərək, insanlara bəyan
edirlər. Allah bizləri peyğəmbər -in yolundan başqa bir yola tabe olmaqdan qorusun!
27
Bu səhv rəyin tərəfdarları deyirlər ki, namaz əsnasında ki bu hərəkət Mədinə əhlinin hərəkətidir və hədisləri nəsx edir.
Həqiqətən bu böyük bir zəlalətdir! Axı Uca Allah dini qorumaqı Özü Özünə vacib edib. Axı necə olur ki O, ləğv /mənsux/
olunmuş mətni qoruyub saxlamış, ləğv /nəsh/ edən mətni isə saxlamamışdır?!
28
Şeyx günümüzdəki bir çox saxta slam təbliğatçılarinin dediyi sözlərə işarə etməkdədir. Onlar dinin iki hissəyə, yəni əsas və
xırdalıqlara bölündüyünü bildirirlər. Bu məntiqə əsasən yalnız dinin əsasını saxlamaq vacibdir. Onların xırdalıqlara aid etdiyi
məsələlər isə, əhəmiyyətsizliyinə görə rədd oluna bilər. Lakin haqq olan odur ki, peyğəmbər -dən rəvayət olunan hər bir şey
qəbul olunaraq ciddi tətbiq olunmalıdır. Əgər o səhih olarsa, Uca Allahın
“Peyğəmbər sizə nə verirsə, onu götürün; nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin”. (əl-Həşr, 7)
kəlməsinə əsaslanaraq, həmin hədisə əməl edilməlidir. Uca Allahın şəriətində əhəmiyyətsiz heç bir şey yoxdur. Lakin
birincidərəcəli məsələlər var və lazımsız bir məsələ mövcud deyil, hətta söhbət ayaqyoluna getmək ədəbindən getsə belə. Uca
Allah buyurur:
“Həqiqətən, Biz sənə (məsuliyyəti) ağır bir kəlam (Quran) vəhy edəcəyik”.
Peyğəmbər
buyurmuşdur: “Yaxşı əməllərdən heç birinə laqeyd yanaşmayın, hətta qardaşını gülərüz
qarşılmaqada”. Muslim, 2626.
mam əl- zz ibn Abdu-Ssalam demişdir: “Allahın şəriətində əhəmiyyətsiz bir şey olduğunu söyləmək və həmin şeylərdə
mövcud olan bir çox xeyr və
nemə
ti tə
rk etmə
k olmaz. Mə
gə
r itaə
t və
imana dair ə
mr ə
hə
miyyə
tsiz ola bilə
rmi?! Bu cür ayırım
yalnız sə
feh, bə
dbə
xt və
ə
xlaqsız insan tə
rə
fində
n edilə
bilə
r. Belə
insanlara “Sə
nin ş
eyxinin ş
öhrə
ti ə
hə
miyyə
tsizdir” desə
k,
onlar bu sözlə
ri qə
ti sürə
tdə
pislə
yə
rlə
r, lakin özlə
ri bu cür sözlə
ri şə
riə
tə
dair iş
lə
dirlə
r! Şə
riə
t yalnız Allahın Kitabı və
Onun
rə
sulunun Sünnə
sidir. Belə
sözlə
ri söylə
yə
n cahilə
isə
onun etdiyi günaha müvafiq olaraq töhmə
t vermə
k gə
rə
kdir”
. Bax
“əl-Fataua”, 71-72.
Şeyx bn Bazdan soruşdular: “Saqqalın qırxılması və geyimin topuqdan aşağı düşməsi əhəmiyyətsiz və mahiyyətsiz
məsələlərdəndir” deyən kimsənin hökmü nədir?” Şeyx dedi: “Bu cür sözlər olduqça təhlükəli və münkər sözlərdəndir! Dində
ə
həmiyyətsiz bir şey yoxdur. Dinin hər bir hökmü vacib və xeyrlidir. Bəli, dində birinci və ikinci dərəcəli məsələlər mövcuddur
və
saqqal və
isbal mə
sə
lə
lə
ri birinci də
rə
cə
li mə
sə
lə
lə
rdə
n deyil. Lakin dinin hə
r hansı bir hökmünü ə
hə
miyyə
tsiz adlandırmaq
caiz deyil. Biz narahatıq ki, bu insanın söylə
diklə
ri dinə
istehza etmə
yə
çevrilə
bilə
r və
bu sə
bə
blə
də
o mürtə
d ola bilə
r”
. Bax
“Fataua uləma əl-baladi əl-haram”, 321.