3
ayırmışdır. Həmçinin o fikh elmini də nəzərdən keçirmiş və Quran və Sünnəyə müxalif olan fikxi rəyləri və
bidətləri təmizləmişdir.
Bundan sonra şeyx tərbiyəyə keçmişdir. Əvvəl özünü, sonra ətrafını və bundan sonra da bu haqq yoluna dəvət
edərək bütün insanları tərbiyələndirməyə başlamışdır. Onun dəvətinə dünyanın hər tərəfindən ümmətin ən xeyrli
insanları olan alim və tələbələr dəstək vermişdir. Bundan sonra bütün dünyada elm əsasında dinin dirçəlməsi
başlamışdır.
Ümumi xeyr üçün Ammandaki “Əl-Maktaba əl- slamiyya” nəşriyyatı bu risaləni yaymaq qərarına gəlmişdir. Bu
risalə şeyxin elm xəzinələrindəndir və dünyanın hər bir yerində yaşayan müsəlmanlar üçün böyük bir faydadır. Biz
ümid edirik ki bu risaləyə görə şeyx ölümündən sonra Allah tərəfindən və Allahın izni ilə mükafatlandıralacaqdır.
Nəşriyyatçı
Amman, 4 zül-hiccə 1420 h.i.
4
Təmizlənmə və Tərbiyə
4
Həmd yalnız Allaha мəхsusdur, ona həmd edir, ondan yardım və məğfirət diləyirik. Nəfslərimizin şərindən və pis
əməllərimizdən Allaha sığınırıq. Allah kimi hidayətə yönəltmişsə, onu heç kəs azdıra bilməz, kimi də azdırmışsa,
heç kəs onu hidayətə yönəldə bilməz. Mən şəhadət edirəm ki, Allahdan başqa ibadətə layiq məbud yoxdur, O,
təkdir, şəriki də yoxdur və şəhadət edirəm ki, Muhammad
Onun qulu və elçisidir.
“Ey iman gətirənlər! Allahdan layiqincə qorxun. Yalnız müsəlman olduğunuz halda (müsəlman kimi)
ölün!”
5
“Ey insanlar! Sizi tək bir şəxsdən (Adəmdən) xəlq edən, ondan zövcəsini (Həvvanı) yaradan və
onlardan da bir çox kişi və qadınlar törədən Rəbbinizdən qorxun! (Adı ilə) bir-birinizdən (cürbəcür
şeylər) istədiyiniz Allahdan, həmçinin qohumluq əlaqələrini kəsməkdən həzər edin! Şübhəsiz ki,
Allah sizin üzərinizdə gözətçidir!”
6
“Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun və doğru söz söyləyin! (Əgər belə etsəniz, Allah)
əməllərinizi islah edər və günahlarınızı bağışlayar. Hər kəs Allaha və Peyğəmbərinə itaət
etsə, böyük bir səadətə (Cənnətə) nail olar”.
٧
Şübhəsiz ki, sözlərin ən doğrusu Allahın kəlamı, yolların ən xeyirlisi Muhammad -in yoludur.
Əməllərin ən pisi sonradan uydurulanlardır. Sonradan uydurulub dinə salınan hər bir əməl (iş) bir
bidətdir, hər bir bidət isə bir zəlalətdir (sapmaqdır), hər bir zəlalət isə oddadır.
Bundan sonra:
Biz hamımız bilirik ki, bu gün biz çətin bir zamanda yaşayırıq. O zamanda ki, müsəlmanların vəziyyəti
elə bir səviyyəyə çatıb ki, Allaha və Onun rəsuluna iman gətirən kimsələr üçün bundanda pis vəziyyət
4
Şeyxin söhbət açdıqı bu mövzu slamda mühüm bir yer tutur. slam ümmətinin gələcəyindən narahat olan və əndişələnən
zamanımızın bir çox müsəlmanları, dinlərini və həyatlarını qorumaq üçün insanları birliyə çağırır. Lakin bu çağırışda onlar
insanların korlanmış əqidələrinin düzəldilməsinə heç bir əhəmiyyət vermirlər və elə hesab edirlər ki, müxtəlif əqidələr əsasında
adi bir birlik, onların problemlərinin həllidir. Öz tərəfdarlarının sayını artırmaq üçün onlar müxtəlif qaydalar qoyur. Məsələn:
“ xtilaf etdiyimiz məsələləri tərk edib, yalnız həmrəy olduğumuz məsələlər əsasında əməkdaşlıq edək”
və ya “Bizləri
birləş
dirə
n bidəə
t, bizlə
ri ayıran sünnə
də
n daha xeyrlidir”
deyərək insanları birləştirməyə çalışırlar. Bu cür dəvət, zahirdə
fəzilətli görünsədə, yanlışdır və dinin əsaslarına müxalifdir. mam əl-Fudeyl ibn yad demişdir: “Nəfslər əsgərlərə bənzərdir.
Onlardan biri birilərini tanıyanlar birləşir, tanımayanlar isə ayrılır. Sünnə əhlinin, munafiqlik etməyərək, bidət əhlinə kömək
etməsi mümkün deyil
”. Bax “Şarh usul itikad”, 1/138.
Şeyx Əhməd ən-Nəcmi demişdir: “Müsəlmanları əqidə birliyinə deyil, səf birliyinə çağıranlar, yaxşı işləri əmr edib pis
işlərdən çəkindirmək dəvətini məhv etməyə çalışır. Bir müsəlmanın başqa müsəlmanın zəlalətində iştirak etməsi caiz deyil....
Rəbbimiz müxtəlif əqidələr əsasında birlikdən heç vaxt razı qalmayacaq. Zəlalət əhli ilə birlik etmək olmaz və bu şeytanın
dəvətidir!”
. Bax “əl-Fataua əl-caliya” 70.
Bəziləri ümmətin fəlakət və bəlalarının slamdan uzaq düşməsi ilə əlaqələndırərək, insanları dinə qayıtmağa dəvət edir.
Lakin onlar da birinci növ insanlar kimi, insanların pozulmuş əqidələrinin təmizlənməsi və islah edilməsinə laqeyd yanaşırlar.
Bu cür dəvət mənasız və faydasızdır. Bundan savayı o birliyə deyil, parçalanmağa aparan dəvətdir. Çünki slam haqqında
müxtəlif təsəvvürə malik olan iki insanın birləşməsi mümkün deyil. slam birdir və onda ixtilafa yer yoxdur. Bu səbəbdən,
insanları slama dəvət etməkdən öncə, birinci növbədə əqidəni, ona aid edilən və ona adiyatı olmayan şeylərdən təmizləmək
gərəkdir. Bundan sonra şəriət qanunlarını bir çox əsassız və Quran və Sünnəyə müxalif olan rəylərdən təmizləmək gərəkdir.
Sünnədə (şərii) təmizliyin mahiyyəti haqqında bir çox rəvayətlər mövcuddur. Məsələn: “Bu elmi hər nəsildən adil şəxslər
(alimlər) daşıyır. Onlar ondan (elmdən, dindən) ifrata varmış kimsələrin təhrifini, zəlalət əhlinin əlavələrini və cahillərin
təfsirini uzaqlaşdırırlar”.
əl-Beyhəqi, 10/209; əl-Xatıb, 1/29. Bu hədis bir çox isnadla rəvəyət olunur və onlarda bir birini gücləndirir. Bu hədisin
səhihliyini imam Əhməd, əl-Lələkai, hafiz bn AbdulBarr, əl-Ukayli, bn əl-Uazir, əl-Albani və AbdulQadir əl-Arnavut təsdiqləmişlər
. Həmçinin
peyğəmbər buyurmuşdur: “Həqiqətən bu din qərib olaraq başlamış və qəribliyədə qayıdacaq. Məndən sonra mənim
Sünnəmdən insanların korladıqı şeyləri qaydaya salanlara tuba olsun”.
At-Tirmizi, 2630; at-Tabarani, 9/76. mam at-Tirmizi hədisin
səhih olduqunu bildirmişdir. Bax “Silsilə as-sahiha”, 273.
Beləliklə bu və buna bənzər hədislərdə, alimlərin dini müxtəlif təhriflərdən və səhv təfsirlərdən təmizlədiyini peyğəmbər
özü təsdiqləmişdir. Məhz bundan sonra, ümmətimizin sələflərinin tabe olduğu bu təmiz əsaslar üzərində müsəlmanları
tərbiyələndirmək və birləşdirmək, və yalnız bunun üzərində slama dəvət etmək lazımdır.
Şeyx əl-Albaninin bu məqaləsi, slam dünyasının problemlərinə görə narahatlıq hissləri keçirən və ürəkdən müsəlmanların
bu vəziyyətini düzəltmək istəyən kimsələr üçün gözəl bir nəsihətdir.
5
Ali mran, 102.
6
An-Nisa, 1.
7
Əl-Əhzab, 70-71.