TəMİZLƏNMƏ VƏ TƏRBİYƏ
Yüklə 260,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Böyükl
- “Çox miqdarda s
- “dininiz
- “Bir d
11 savab qazanması haqqında bir kəlmə də olsun tapmırıq? Həmçinin, məqalə müəllifin ünvanınada, imamın sözlərinə əsaslanaraq sünnəyə müxalif olduğuna görə, bir məzəmmət tapmırıq! Cavab belədir ki, bizim qəlblərimiz kordur, çünki biz bir imama, Allahın bizlərə vacib buyurmadığı tərzdə ehtiram bəsləyirik. Biz peyğəmbər : “Böyüklərə hörmət, kiçiklərə rəhmət və alimlərimizə ehtiramla yanaşmayan bizdən deyil” 34 sözlərinə iman edirik. Peyğəmbər (s.a.v) alimlərin haqlarını verməyə bizləri sövq etmişdir. Məgər alimin insanlar tərəfindən peyğəmbər -dən daha artıq ehtiram edilməsinə və bu cür əməllər ilə, ona məsumluq aid edilməsinə, haqqı var? Axı əməllər deyilənlərdən daha artığını göstərir. 35
Bir alimə ehtiram bəsləmək, heç də onun sözlərini peyğəmbər -in sözlərindən daha uca tutmaq deyil. Biz onun sözlərini peyğəmbər (s.a.v)-in sözlərindən üstün tuta bilmərik. Yuxarıda zikr etdiyimiz, bizim aramızda yayılan əməllərdən bir misaldır və bu cür əməllər günümüzdə Quran və Sünnə (elm) əhli tərəfindən qınanmır və inkar edilmir. Mən bu haqda dərc olunmuş əsərlərimdən birində söhbət açmışam. Bu risalədən oxucu yalnız bir nəticə çıxara bilərdi – sözün kökü peyğəmbər -in: “Çox miqdarda sərxoş edici, az miqdarda da qadağandır” 36 sözlərindədir. Bu səbədən “əl-Arabi” məcmuasının yazıçısı səhv etmişdir, və onu dəstəkləyən alim də səhv etmişdir. Biz heç kimə şəxsiqərəzliklə yanaşmırıq. Səhv səhvdir, küfr küfrdür, istər böyük istər kiçik, istər kişi istər qadın tərəfindən edilsə belə. Səhv onun sahibinin kimliyindən asılı olmayaraq səhv olaraq qalır. Həmçinin misal olaraq, kəbin haqqında yayılmış bir rəyi, yəni günümüzə qədər qanunvericilikdə “Vətəndaşlıq hüquqları” adını daşıyan bir qanunu gətirmək olar. Hamı bilir ki, bu günümüzdə bizlərə şəriətə zidd olan konstitusiyanı yeritmişlər. Lakin buna baxmayaraq, bu rəy şərii bir qanun kimi təqdim edilir. Bu rəy, peyğəmbər -in açıq-aydın: “Vəlisiz nigah bağlayan qadının nigahı səhih (qanuni) deyil,
sözlərinə müxalif olmasına baxmayaraq, həddi buluqa çatmış müsəlman qadının vəli olmadan nigah bağlamasına icazə verir. Hərdən insanlar məndən soruşur: “Bu hədisi başa düşən məgər tək sənsən?” Mən isə onlara deyirəm: “Bu hədisi, ərəb dilində imam sayılan imam aş-Şafii də məhz belə başa düşmüşdür. Bu da albaniyalı bir kimsənin rəyi deyil.
Lakin bu albaniyalı, bu hədisi tapmış və onu Abdul-Mutallib qövmündən qureyşli imamın necə başa düşdüyünüdə tapmışdır”. Niyə biz hədis ilə qüvvətlənmiş bu səhih rəyi, alimin rəyinə görə tərk etdik? Bəli, biz imamların ictihadı ilə hesablaşırıq. Lakin, ictihad yalnız Quran və Sünnəyə zidd olmadığı halda qiymətli sayılır. Hamımız usulu-fikh kitablarında: “Quran və Sünnədən açıq-aydın bir mətn olduqda, (ağıla əsaslanan) rəy öz təsirini itirir” qaydasını oxuyuruq. Və ya “Açıq-aydın mətn olduqda, ictihada yer yoxdur” sözləridə bu qəbildəndir. Bu qanunlar bu elmin alimləri tərəfindən hamılıqla təsdiq olunmuşdur. Belə olduğu halda, biz niyə Sünnəyə uyğun olan qaydaları tərk edib, inadkarlıqla ona müxalif olan rəylərdən yapışırıq?! Əgər biz doğrudan da peyğəmbər -in “dininizə qayıtmayana qədər” sözlərinin qəsd etdiyi mualicəyə başlamaq isətyiriksə, bir suala cavab vermək lazımdır: məgər dinə qayıdış yalnız sözdə olmalıdır, yoxsa əməl və etiqadda? Müsəlmanlardan bir çoxu Lə iləhə illəLlah Muhammadan rəsulUllah kəlməsini söyləyir. Lakin onlar bu şəhadətin vacib tələblərini yerinə yetirmirlər. Bu da çox ətraflı mövzudur. Zamanımızdakı müsəlmanlar, hətta dəvət ilə məşğul olanlar bu şəhadətin mənasını izah etmirlər. Bir çox cavan müsəlman və islam yazıçıları, bu şəhadətin, Allahdan başqa hakim (hökm çıxaran) yoxdur anlamına gəlməsini bildirmişlər.
34 “Sahihul-cami”, 5443. 35 Salim bin Abdullah rəvəyət edir: “Bir dəfə bn Ömər ilə məsciddə oturmuşdum. Ona Şam əhlindən olan bir insan yaxınlaşaraq, həccdən qabaq ümrə edilməsi (həcc at-tamattu) haqda soruşdu. bn Ömər dedi: “Bu çox gözəl bir işdir”. Həmin insan soruşdu: “Hətta sənin atan (Ömər ibn əl-Xattab) bunu qadağan etdiyinə baxmayaraq?” bn Ömər dedi: “Vay sənin halına! Əgər mənim atamın qadağan etdiyini, peyğəmbər özü edib və insanlara etməyi buyurubsa, sən atamı təqib edəcəksən, yoxsa peyğəmbər -i?” Həmin insan: “Peyğəmbər -i” deyə cavab verdi”. Əhməd, 5700; Abu Yalə 3/1317. snadın səhih olduğunu imam an-Navavi təsdiq etmişdir . Hafiz bn Rəcəb demişdir: “Əgər peyğəmbər s.a.v) -in hər hansı bir əmri bir insana çatarsa, bu əmrin, kiminsə nüfuzlu rəyinə müxalif olmağına baxmayaraq, insanlara bəyan edərək o əmrə tabe olmağa dəvət etmək həmin kimsəyə vacib olar. Çünki peyğəmbər -in əmri, hər hansı bir nüfuzlu şəxsin rəyindən, ehtirama və təqib edilməyə daha layiqdir” . “ ğazul-hamam”, 93 . Hafiz bn Kəsir demişdir: “ nsanların əməl və sözləri, peyğəmbər -in əməl və sözləri ilə muqayisə edilir və onun əməl və sözlərinə uyğun gələn – qəbul olunur, uyğun gəlməyən isə, həmin əməl və söz sahibinin kimliyindən asılı olmayaraq rədd olunur” . Bax “Təfsir bn Kəsir”, 3/415. 36 Abu Davud, 3681; at-Tirmizi, 1925; bn Məcəh, 3393. Bax “əl- rva”, 2375. 37 “əl- rva”, 1840. Yüklə 260,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|