Temmuz 2016 sayi 19 Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KÂZIM BAYKAL
- Şemseddin Günaltay
- İsmail Hakkı Baltacıoğlu
- Mehmet Ali Aynî
12 13
| Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’ DA ZAMAN | Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’
Prof. Dr. Mustafa KARA araştırma / Tarihi Eserlerimizin Muhafızı - Kâzım BAYKAL / Prof. Dr. Mustafa KARA 1905 yılında bu şehirde doğan Kâzım Baykal, Bursa abide ve anıtları yaşadıkça ismi yaşayacak olan bir muallim, bir kültür ada- mıdır. İlk medrese tahsilini Bursa’da tamamladıktan sonra İstanbul Darulfünun İlahiyat Fakülte- si’nde, Yüksek Öğretmen Okulu’nda tahsilini ikmal eden Baykal, kırk yıla yakın bir süre Ana- dolu’nun muhtelif şehirlerinde felsefe, Psikoloji, sosyoloji ve mantık dersleri öğret- menliği yapmıştır. Öğretmen olarak tayin edildiği Diyarbakır’da tarihî surlarla tanışan Hoca, kararını vermişti: Tarihî eserleri korumak ve kollamak kendimizi korumak ve kollamaktı. Tarihî eserleri tes- lim aldığımız gibi daha güzel bir şekilde torunlarımıza bırakmak insanî vazifemizdir. 1946 yılında bir grup arkadaşıyla birlikte kurduğu ve mimarlık tarihimizin yüz akı olan şahsiyetlerden Ekrem Hakkı Ayver- di’nin “Bursa’nın emsalsiz derneği” diye nitelendirdiği “Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu”nun başkanlığını vefat ettiği güne kadar sürdürdü. Bu kurum vasıtasıyla 1900’lü yılların başından itibaren ilgisizlik ve bilgisizlik- ten harap olan pek çok eser onarılmış, ayağa kaldırılmış ve toplumun hizmetine sunulmuştur. O yıllarda böyle bir dernek kurmak ve gereğini yapmak kolay değildi. Nitekim derneğin ilk projelerinden biri olan Süley- man Çelebi’nin kabrini onarma ve çevresini düzenleme faaliyetinde tepki almışlardı. Karşı olanların sorusu şu idi: TARİHÎ ESERLERİMİZİN MUHAFIZI KÂZIM BAYKAL Tarihî dokuyu okuyan Tarihî dokuyu koruyan Kozayı yeniden dokuyan Kâzım Baykal üstadımızdır
14 15
| Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’ DA ZAMAN | Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’
Türbelerin 677 sayılı kanunla kapalı olduğu Türkiye Cumhuriyeti’nde bir türbeyi onarmak ne demektir? Bu Devrim kanunlarına karşı gelmek değil midir?” Evet, o yıllarda türbeler kapalıydı. 1925’te tekkelerle birlikte türbeler de kapatılmıştı. Bu konuda Kâzım Baykal ve arkadaşlarının işini kolaylaştıran iki konu vardı. Birincisi, Anka- ra’daki siyasiler bazı tarihî büyük şahsiyet- lerin türbelerini ziyarete açmayı konuşmaya başlamışlardı. Nitekim tek parti yönetimi sona ermeden bu kanun çıktı. 19 türbe(sadece 19 türbe)ziyarete açılmıştı. İkincisi ise Anıtka- bir’in yapılıyor olması… Süleyman Çelebi’nin türbesini pek çok tarihî eser takip etti. Hocamız ömrünü bu hizmet- lere adadı. Çalıştı, çabaladı… Yıllar yılları kovaladı. Kendileriyle 1977 yılında Bursa Yüksek İslâm Enstitüsüne asistan olarak atan- dıktan hemen sonra tanıştım. Tasavvuf Tarihi asistanı olduğumu söyleyince ilk cümlesi şu oldu: “Benim tasavvuf tarihi hocam rahmetli Mehmet Ali Aynî’dir” Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu’nun o güzel mütevâzi binasında yapılan istişare toplantılarına davetleri üzerine zaman zaman katıldım. Bursa ile ilgili bazı faaliyetlerde beraber olduk. İkili sohbetlerimizde daha çok İslâmiyette Yeni İctihadlara Doğru ile Hikmet-i Teşri isimli eserlerini gündeme getirerek konu ile ilgili düşüncelerimi öğrenmek istiyordu. Bazan da İpekçilik’teki Enstitümüze teşrif etti, meslektaş olarak sohbet ettik. Son hastalığında Bursa Devlet Hastahanesi’n- de yattığını duyunca ziyarete gittim. “Bursa sohbeti” devam ederken tanıdık simalar içeri girdi. Böylece Kurum’un Baykal başkanlı- ğındaki son yönetim kurulu toplantısına da müşahit olarak katıldım. Bu yazıda dikkatinize sunmak istediğim ilk konu onu yetiştiren muhit ile ilgilidir. 1924’de çıkan Tevhid-i Tedrisat Kanunu’ndan hemen sonra açılan Darulfünun İlahiyat Fakültesi’nde feyz aldığı insanlar cumhuriyet döneminin en önemli ilim ve kültür adamlarıdır. Bunlardan birkaç tanesini, okuttuğu derslerle birlikte anmak zannediyorum onun ilim ve fikir dün- yasını daha doğru anlamamıza vesile olacak ve Kâzım Baykal hocamızın da ruhunu şad edecektir. Bu şahsiyetlerin hemen hepsi alanının otori- tesi olup kaleme aldıkları eserlerle Türk-İslam kültürüne katkıda bulunan, daha da önemlisi Osmanlı’yı Cumhuriyete bağlayan “köprü” vazifesi gören fikir ve kalem erbabıdır:
(Doğ. Erzincan 1883- Öl. İstanbul 1961) İslam Dini Tarihi – Metafizik
(Doğ. Selânik 1887- Öl. Ankara 1945) İslam Mezhepleri Tarihi
(Doğ. İstanbul 1894- Öl. Ankara 1952) Dinler Tarihi
(Doğ. İstanbul 1886- Öl. Ankara 1953) Din Psikolojisi
(Doğ. İstanbul 1886- Öl. Ankara 1978) Din Sosyolojisi
(Doğ. Kilis 1873- Öl. Ankara 1953) Arapça
(Doğ. İstanbul 1879- Öl. Ankara 1947) Kelâm Tarihi
(Doğ. İstanbul 1890- Öl. İstanbul 1966) Türk Dini Tarihi
(Doğ. Üsküp 1869- Öl. İstanbul 1945) Tasavvuf Tarihi
(Doğ. İstanbul 1891- Öl. Berlin 1930) Ahlâk
(Doğ. İstanbul 1877- Öl. İstanbul 1951) Fıkıh Tarihi Bu isimlerden, Prof. Dr. Şerafettin Yaltkaya daha sonraki yıllarda Diyanet İşleri Başkanı, Prof. Dr. Fuat Köprülü Dışişleri Bakanı, İsmail Hakkı Baltacıoğlu Milletvekili, Şemsettin Günaltay ise 1940’lı yılların sonunda tek parti döneminin son Başbakanı olmuştur. Kâzım Baykal Hoca’nın söz konusu fakülte- de okuduğu dersler ve sömestr müddetleri şöyledir: araştırma / Tarihi Eserlerimizin Muhafızı - Kâzım BAYKAL / Prof. Dr. Mustafa KAYA
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|