Tətbiqi proqramlar

3 Tətbiqi proqram təminatının tərkibi. 
TPT-ı baza proqram təminatının, xüsusilə də əməliyyat sistemlərinin rəhbərliyi altında işləyir. Onun tərkibinə 
aşağdakılar daxildır: 

Müxtəlif təyinatlı TPP-ləri 

Istifadəçinin və bütövlükdə informasiya sisteminin işçi proqramları 

Informasiya texnologiyalarının tətbiqi proqram təminatının qurluşunu və sxematik olaraq 
şəkildəki kimidir.
TPP-i isə aşadakı hissələrdən: 

Ümumi təyinatlı universal 

Metodyönümlü

Problemyönümlü 

Qlobal kompüter şəbəkələri 

Hesablama prosesinin təşkilinin işçi proqramları 
Ümumi təyinatlı universal TPP-i bunlara aid edə bilərik: 

Redaktorlar 

Elektron cədvəllər 

Inteqrasiya edilmiş 

CASE texnologiyası 

Ekspert sistemləri və süni intellekt 

---


MBİS 
Metodyönümlü TPP-i: 

Riyazi üsullar 

Statistika

Qrafika
Problemyönümlü TPP-i: 

Müəssisələr üçün kompleks 

Qeyri sənaye sferası (bank, birja, ticarət və s) 

Ayrı-ayrı predmet sahələri (mühasibat uçotu, maliyyə menecment, hüquq sistemi və ) 
TPP-ləri müəyyən sinfə aid olan məsələlərin həll üçün proqramlar kompleksindən ibarətdir.
Ümumi təyinatlı TPP-ləri istifadəçinin funksional məsəslələrinin, umumilikdə isə informasiya sisteminin işlənib 
hazırlanması və istismarının avtomatlaşdırılması üçün nəzərdə tutulan universal proqram məhsuludur. 
Inteqrasiya edilmiş paketlər ümumi təyinatlı tətbiqi proqram paketlərinin funksiyalarına görə fərqləndirən, müxtəlif 
proqram komponetlərini özündə birləşdirən TPP-dir. Müasir inteqrasiya edilmiş TPP tərkibinə mətn redaktorları, 
elektron cədvəlləri, qrafiki redaktorlar, məlumat bazalarının ıdarəetmə sistemləri və kommunikasiya modulu daxildir. 
CASE texnologiyasından adətən layihələrin kollektiv reallaşdırılması və bu layihələrdən müxtəlif peşələrdən olan 
mütəxəssislərin (sistem-analitiklərin lahiyəçilərin, proqramçıların və digər sənət sahiblərinin) iştirakı tələb olunan 
mürəkkəb informasiya sistemləri yaradan zaman istifadə olunur. CASE texnologiyası dedikdə, predmet sahəsinin 
təhlili, layihələndirilməsi, proqramlaşdırılması və informasiya sisteminin istismarı metodologiyasını özündə 
birləşdirən və bu sistemin işlənib hazırlanma prosesinin avtomatlaşdırılması məcmusu başa düşülür. 
MBİS –(müxtəlif verilənlər bazasının idarəetmə sisteləri)maşındaxili təşkili və idarəedilməsi 
Hal-hazırda ən çox istifadə edilən tətbiqi proqramlar paketləri aşağıdakılardır: 
-
mətn redaktorları- kompüterdə mətnlərin hazırlanması üçün (WordPad, Microsoft Word); 
-
cədvəl prosessorları- cədvəl verilənlərinin emalı üçün (Lotus 1-2-3, Microsoft Excel); 
-
nəşriyyat sistemləri- nəşriyyat sənədlərinin hazırlanması üçün (PageMarker, QuarkXpress); 
-
verilənlər bazasının idarə edilməsi sistemləri (VBİS) (Microsoft Access); 
-
təqdimatların (prezentasiyaların) hazırlanması üçün (Microsoft Power Point); 
-
iqtisadi əhəmiyyətli proqramların hazırlanması (Финэксперт, Бухгалтерия 1С); 
-
qrafik sistemlər- şəkillərin, animasiyaların, videofilmlərin hazırlanması üçün (Presto! Mr. Photo); 
-
verilənlərin statistik təhlili proqramları (SPSS, Statistika); 
-
öyrədici proqramlar, kompüter oyunları, tərcümə proqramları və s. (Polyqlot, PROMT). 
Tətbiqi Proqram Təminatinin 
TPP 
Istifadəçinin və bütövlükdə informasiya 
sisteminin işçi proqramları 
Ümumi təyinatlı universal 
Metodyönümlü 
problemyönümlü 
Qlobal kompüter 
şəbəkələri
Hesablama prosesinin 
təşkilinin işçi 
proqramları
Riyazi üsullar 
Statistika
Qrafika 
Müəssisələr üçün 
kompleks 
Qeyri sənaye 
sferası 
Ayrı-ayrı predmet 
sahələri 
Redaktorlar
Elektron cədvəllər 
Inteqrasiya edilmiş
CASE texnologiyası 
MBİS
Ekspert sistemləri və 
süni intellekt

---