The gabala archaeological expedition

22

2011-2012

Qəbələ arxeoloji ekspedisiyasının hesabatları  

reports oF the gabala archaeologıcal expedıtıon

yerləşir  və  daha  sonra  meşə  başlayır. Asfalt  yolu-

nun kənarına qayıdan ekspedisiya qrupu öz yoluna

davam  edərək  Oğuz  rayonunun  Sincan  kəndində

yenidən  şimala  -  həmin  rayonun  Xaçmaz  kəndinə

tərəf yol aldı. Ekspedisiya burada da eyni mənzərə

ilə- güclü sel axınlarının qalıqları ilə qarşılaşdı.

Qəbələ-Şəki  yolu  Böyük  Qafqazın  cənub-qərb

ətəkləri boyunca uzanır. Böyük Qafqazın bu yamac-

larına  baxış  zamanı  onların  daş  dövrü  izlərinin  ta-

pılmasının qeyri-mümkünlüyü məlum oldu. Belə ki,

minilliklər ərzində Böyük Qafqazın yüksəkliklərindən

axıb gələn sellər hətta mövcud olsaydı belə, bütün pa-

leolit dayanacaqlarını yuyub aparardı.

Ekspedisiya qrupu arxaik daş artefaktlarınla yana-

şı, daha qədim dövrlərə aid maddi-mədəniyyət abidə

və fraqmentlərinin də olduğunu müəyyən etmişdir.

Qəbələ rayonunun Böyük Əmili kəndinin ərazisində

iki  toxa  tapılmışdır.  Onlar  ortası  girintili  olub,  iri

ölçülərə malik predmetlərdir. Bu predmetlərin biri-

nin hər iki ucu, digərinin isə yalnız bir ucu ikitərəfli

örtüklə itilənmişdir.

Qəbələ rayonunun Savalan kəndi ərazisində qara

saxsı qabın gövdə fraqmenti aşkar edilmişdir.

2011-ci il tədqiqatlari 

Azərbaycan  və  Koreya  mütəxəssislərinin  2011-

ci  ildə  birgə  apardığı  qazıntı  işləri  Baş  Qafqaz

silsiləsinin Qəbələ və Şəki rayonları ilə məhdudlaşdı.

Adıçəkilən rayonları çay terraslarında Qəbələ rayo-

nunun Savalan kəndindən 1 km məsafədə - Qaraça-

yın mənsəbi olan Sarısu çayının sağ axını boyunca

yerləşən mağaraya da baxış keçirilmişdir. Daha öncə

haqqında  danışılan  əvvəlki  ekspedisiya  zamanı  elə

həmin  rayonda  itiuclu  daş  yonqar  və  girdəşəkilli,

yastı, arxaik daş artefakt aşkar edilmişdir.

Araşdırılan mağara kiçik dağın zirvəsində, kifayət

qədər çətin yerdə yerləşirdi (şək.5-6). Təəssüf ki, daha

sonra məlum oldu ki, mağara yaxın keçmişdə sığına-

caq kimi istifadə olunmaq üçün süni düzəldilmişdi.

Fikrimizcə,  Qəbələ  rayonunda  aparılmış  təkrar

araşdırmalar  paleolit  dövrünün  məskənlərinin

route  and  arable  fields  were  strewn  with  pebbles.

Gamarvan  village  is  located  on  a  steep  mountain

slope and the forest begins further. Returning to the

route, the expedition continued on its way and went

back north again, i.e. near the village of Sinjan of

Oghuz region in the direction of Khachmaz village.

Nevertheless, we found a similar situation – the re-

mains of rivers.

The Gabala-Shaki route lies at the bottom south-

west of the Greater Caucasus. Investigation of these

slopes of the Greater Caucasus has yielded a lack of

prospects for exploring signs of the Stone Age. Over

thousands of years, fast torrents gushed through the

Greater Caucasus and they swept everything away,

so  even  if  there  had  been  any  Paleolithic  stations,

these rivers removed all signs of them.

Two hoes were found in the vicinity of Boyuk

Amili  village  of  Gabala  region.  These  items  are

large and have big indentations at the center of their

lengthwise sides. In one, two transverse corners held

cloth on both sides, in the other, just one transverse

corner.

A black-backed ceramic fragment of a dish bot-

tom was found in the vicinity of savalan village of

Gabala region.

investiGations in 2011

The joint excavations by Azerbaijani and Korean

professionals in 2011 had to limit themselves to the

southern slopes of the Greater Caucasus ridge of Ga-

bala and Sheki regions.

A cave located 1 km from Savalan village of Ga-

bala region, on the right bank of the Sarisu River,

a tributary of the Garachay River, was investigated

in addition to river terraces of the observed regions.

A sharp corner-like sliver made from gravel, and a

rounded ancient artifact with a flat pebble section,

were  found  during  the  previous  expedition  in  the

same region.

The surveyed cave was situated in a somewhat

inaccessible  spot  on  the  peak  of  a  medium-size

mountain (Fig.5-6). Unfortunately, we found that

the cave was artificial, made from smooth loamy

2011-2012-ci illərdə Qəbələ rayonunda   

Paleolit dövrünə aid arxeoloji kəşfiyyat işləri haqqında hesabat

Report on the Paleolithic archaeological exploratory excavations 

in Gabala region in 2011-2012

SEBA

---

23

2011-2012

Qəbələ arxeoloji ekspedisiyasının hesabatları  

reports oF the gabala archaeologıcal expedıtıon

yerlərini konkretləşdirməyə kömək oldu. Sarısu ça-

yının terrasları çöküntülərlə zəngin olduğu üçün daş

artefaktların  axtarışına  əhəmiyyətli  dərəcədə  mane

olurdu. Yuxarıda qeyd olunan Orta Paleolit dövrünə

aid  yeganə  tapıntının  aşkar  edilməsinə  baxmaya-

raq, həmin ərazi bu sahədə araşdırma aparmaq üçün

perspektivli hesab edilmir.

Savalan və Böyük Əmili kəndlərinin ərazilərini

bu  baxımdan  daha  perspektivli  hesab  etmək  olar.

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, Böyük Əmili kəndinin

ətrafında  Paleolit  dövrünün  tapıntıları  ilə  yanaşı,

daha sonrakı dövrlərə aid maddi-mədəni tapıntılar da

aşkar edilmişdir. Savalan kəndinin ətrafını bu sahədə

daha perspektivli hesab etmək olar. Preforma kimi

interpretasiya olunmuş artefakt həmin ərazidə paleo-

lit dövrünün axtarılması üçün lazımi əsası verir.

2011-ci  ilin  ekpedisiyası  daha  çox  tanışlıq

xarakteri  daşıyırdı.  Lakin  onların  nəticəsi  heç

şübhəsiz  ki, Azərbaycan  və  Koreya  Paleolit  dövrü

mütəxəssislərinin  gələcək  birgə  araşdırmalarının

əsası rolunu oynayacaqdır.

2012-ci il tədqiqatlari 

2012-ci ildə AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafi-

ya İnstitutunun Qəbələ arxeoloji ekspedisiyası Kore-

ya mütəxəssisləri ilə birgə Paleolit dövrünün izlərinin

axtarışına  davam  etdi.  2012-ci  ildəki  tədqiqatlara

Koreyadan Qədim Daş dövrü üzrə mütəxəssislər də

dəvət edildi. Azərbaycan tərəfindən AMEA-nın Arxe-

ologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun aparıcı elmi iş-

çisi Mansur Mansurov və elmi işçi Azad Zeynalov,

Koreya tərəfindən isə Seul Milli Universitetinin pro-

fessoru Yi Seonbok iştirak etmişdir.

Araşdırmalar Qəbələ rayonu ərazisində bir neçə

istiqamətə doğru aparıldı:

1. Qəbələ şəhərinin cənub-qərb tərəfində Qəbələ

RLS-in yerləşdiyi dağın ərazisi;

2. Çomrad zirvəsi;

3.  Türyançay,  Qaraçay,  Dəmiraparan  və  Sarısu

çayları və Türyançay qoruğunun ərazisi;

4. Axarbaxar (Savalan) zirvəsi;

Marşrut  üzrə  ilk  istiqamət  Qəbələ  şəhərindən

cənub-qərb  tərəfdə  yerləşən  dağ  olmuşdur  (şək.7).

material and was probably used as a shelter in re-

cent times.

Repeated  surveys  in  Gabala  region  gave  us  a

chance to define concretely the areas for Paleolithic

location surveys. In particular, the terraces of the Sa-

risu River are full of river sediments, and this hin-

ders the survey of stone artifacts. Despite the single

triangular-shaped  find  here  of  Middle  Paleolithic

form, the site is less promising.

The vicinities of Savalan and Boyuk Amili vil-

lages are more promising in the survey. As we men-

tioned before, artifacts of Paleolithic shape, in ad-

dition to material culture objects belonging to later

ages were found here. The vicinity of Savalan vil-

lage  is  very  promising.  In  particular,  the  artifact

found  here  gives  sufficient  grounds  for  surveying

Paleolithic areas here.

The expeditions of 2011 were mainly introduc-

tory but their results undoubtedly became the basis

of further joint excavations by Azerbaijani and Ko-

rean archaeologists.

investiGations in 2012

The joint excavation team of the Gabala archaeo-

logical expedition formed by the Institute of Archae-

ology  and  Ethnography  of  the ANAS  and  Korean

professionals carried out surveys on Paleolithic signs

in  2012.  In  2012,  the  following  Early  Stone  Age

specialists joined the excavations: from Azerbaijan

- Mansur Mansurov, chief researcher of the Institute

of Archaeology and Ethnography, ANAS, and Azad

Zeynalov, researcher of the Institute of Archaeology

and Ethnography, ANAS; and from Korea - Yi Seon-

bok, professor of Seoul National University.

Surveys  were  carried  out  within  the  borders  of

Gabala region in several directions:

1.  The mountain to the south-west of Gabala city,

on which Gabala Radar Station is located;

2.  The Chomrad ridge;

3.  Terraces  of  the Turyanchay,  Garachay,  Demir-

aparan, Sarisu Rivers and the territory of Turyanchay

Preserve;

4.  The Akharbakhar ridge (Savalan).

2011-2012-ci illərdə Qəbələ rayonunda   

Paleolit dövrünə aid arxeoloji kəşfiyyat işləri haqqında hesabat

Report on the Paleolithic archaeological exploratory excavations 

in Gabala region in 2011-2012

SEBA

---