Tog usuli. Guidebook. Kirish

Obraz topa olmaslik muammosi.

TOG bilan shug’ullangan vaqtda juda ko’p odamlarning shikoyati shundaki, ularda xorijiy so’zga hech qanday obraz kelmasligi. Obraz topa olmayabman degan muammo aylanaveradi aylanaveradi. Lekin hamma ham buni yengishga harakat qilavermaydi. Muammo muammoligicha qolib ketadi. Shu bilan odamlar “TOG usuli qiyin ekan” yoki “Menda TOG usuli ishlamas ekan” degan hayolga borishadi. Aslini olganda shug’ullanish jarayoniga to’g’ri yondashish kerak. Istalgan joyda istalgan turdagi mashg’ulotni boshlagan vaqtingizda, siz doimo qiynalasiz.

Ertalab soat 7 da turish qiyinmi, albatta. Tonggi badantarbiyani qilish qiyinmi, albatta. Har kuni bitta pomidor kitob o’qish qiyinmi, albatta. Agar ushbu savollarga siz “Ha” deb javob bergan bo’lsangiz, unda siz ushbu ishlarni bajarmaysiz. Agar bajarib kelganingizda, qaysidir topshiriq sizga osonlik qilgan bo’lardi. Har kuni kitob o’qishga odatlangan odamga, 1 soat kitob o’qish ham qiyin emas. Lekin o’sha odamga ham boshida kitob o’qishni boshlash qiyinlik qilgan.
Shu payt odamlarda bir savol tug’iladi “Men har kuni soat 7 dan oldin uyg’onaman, lekin soat 7 dan oldin uyg’onish menga qiyin. Siz esa qiyin bo’lsa, demak bajarmayapsiz, men esa bajaryapman” deyishadi. Agar sizda ham ushbu savol tug’ilgan bo’lsa, bir narsaga javob bering, siz ertalab soat 7 dan oldin uyg’onishingizni majburlikdan qilyabsizmi, yoki bu narsa menga foyda keltiradi, odat tarzimga aylantirishim kerak debmi? Ko’pchilik majburlikdan uyg’onadi, sababi ishga vaqtida borish kerak, o’qishga vaqtida borish kerak, agar kech qolsa jazo bor deb uyg’onadi. Eng qizig’i shundaki, bunday insonlar ertalab vaqtli turishi uchun, har doim ham kechqurun vaqtli uxlashmaydi. Shu sababli siz odat shakllantirishda o’zingizga buni foydaliligi uchun bajaring va ushbu odatni shakllantirish uchun har qanday yordamni o’zingizga bering. Ertalab 7 da turmoqchimisiz, kechqurun soat 23:00 gacha uxlashga yoting. Kitob o’qishni odatga aylantirmoqchimisiz, doimo kitobni o’zingiz bilan olib yuring. Shunda sizda odat shakllanishi oson bo’lib boradi.
Demak, yuqoridagilardan bizga ma’lum bo’lgani shuki, istalgan ishni endi bajarishni boshlagan bo’lsangiz, siz unda qiynalasiz. Lekin bu qiyinchilik abadiy bo’lmasligini tushunib oling. Agar 2-3 kun shug’ullanib, obraz topa olmasangiz, bu sizni hech qachon obraz topa olmaydi, yoki metod sizda yaxshi ishlamaydi degani emas. Shunchaki siz boshlang’ich holatdagi qiyinchilikka duch keldingiz deb qabul qiling va shug’ullanishda davom etavering.
Obraz topishdagi asosiy muammolardan biri shundaki, xorijiy so’zga qarab nimaga o’xshatsam bo’larkin deb juda uzoq o’ylash. Hayolga qandaydir obraz kelsa ham uni kimdirlar bo’lmasa kerak deb olmaydi. Siz bemalol, shoshilmasdan obraz topaversangiz, u holda siz tez obraz topish ko’nikmasini rivojlantirishingiz qiyin bo’ladi. Obrazni tez topish uchun juda tez obraz topishga harakat qilish zarur. Bu juda g’alati eshitiladi albatta. Lekin shunday. Hozir sizga buni qanday rivojlantirish kerakligini tushuntirib o’tamiz. Quyida 10 ta xorijiy so’z beriladi. Siz esa sekundomerni oling va ushbu 10 ta so’zga obraz topishni boshlang. Vazifa, faqatgina tez obraz topish, uni eslab qolish ham, nimadirlarga bog’lash ham shart emas. Buni imkon qadar tez bajaring:
1. Vaitoskirja 6. Linssi
2. Eksyttaa 7. Tuki
3. Resepti 8. Tuonti
4. Taso 9. Makupalat
5. Ajoittainen 10. Ensimmainen

Yuqoridagi so’zlar Finlandiya tilidagi so’zlar, bular haqiqatda bor. Tag’in hayolga kelgan so’zlar yozilgan deb o’ylamang. Agar yuqoridagi so’zlarga obraz topib bo’lgan bo’lsangiz, shunga ketgan vaqtni belgilab qo’ying. Endi sizga chek-listga yangi indicator qo’shamiz: “20 ta so’zga obraz topish”. Buni chek-listning indikator bo’limiga kiriting. Ushbu mashqni har kuni bajaring. Vaqtini esa chek-listga kiritib boring. Unutmang, bu mashqda faqatgina tezlik muhim. Quyida yana bir bor shug’ullanishingiz uchun 10 ta so’z qoldiriladi. Ularga ham tezlikka obraz topishga harakat qiling:

1. perifeerinen
2. perhe
3. kaulus
4. jousitus
5. kykenemätön
6. pääosa
7. idealistinen
8. taajuus
9. kohtelias
10. kipu

Yana bir muhim narsani eslatib o’tamiz, siz topgan obrazingiz hamma uchun tushunarli bo’lishi shart emas, faqatgina uni o’zingiz tushunsangiz yetadi. Misol tariqasida ingliz tilidagi Bargain (savdolashmoq) so’zini olsak, ushbu so’zga hamma biladigan obrazni topish mushkul, lekin siz mobil o’yinlar o’ynagan bo’lsangiz, undagi qahramonlardan ham foydalanishingiz mumkin. Misol uchun Bargan ismli o’yin qahramoni Bargain so’ziga o’ta mos tushadi, ammo Bargan kimligini, qaysi o’yin qahramoni ekanligini hech kim bilmaydi. Boshqalar bilishi ham shart emas, o’zingiz bilsangiz va tasavvur qila olsangiz yetadi.

20 ta so’zga obraz topish mashqini har kuni 1 marta qilishingiz kerak. Ko’proq ham bajarish mumkin, lekin bu talab etilmaydi. Obraz topish mashqida siz o’zingiz har xil so’zlar topishingiz kerak. O’zingiz bilmaydigan so’zlarni topishning eng oson usullaridan biri, o’zingiz bilmagan tildagi kitobni toping va undagi 20 ta turgan so’zlarni tanlab olib obraz toping. Shunday qilib 1 ta xorijiy tildagi kitobda bor so’zlarni 1 yilgacha yetqazishingiz mumkin.