İzahlı şəriət hökmləri
57
qonaqlara desin. Amma qonaqlardan biri başa düşsə, sair
qonaqlara xəbər verməsi lazım deyil. Əgər, demədiyi təqdirdə
onlarla ünsiyyəti nəticəsində özü də nəcisə bulanacaqsa, yemək
yeyəndən sonra gərək onlara desin.
Məsələ 147: Bir şəxsin əmanət götürdüyü şey nəcis olsa, mal
sahibi, həmin şeyi, şərti paklıq olan işdə istifadə edəcəksə və
ondan istifadə etməyin, caiz olmasının şərti, onun həqiqi təharətli
olmasındadırsa; (məsələn: yemək yeyilib-içilən qablar kimi),
onun nəcis olmasını ona deməlidir. Amma həqiqi paklığın
olması lazım olmadığı, zahiri paklığın kifayət etdiyi şeylərdə
istifadə edəcəksə; məsələn: namaz qılanın paltarı kimi, o paltarla
namaz qılmasını bilsə belə ona demək lazım deyil; çünki
namazda paltarın pak olması həqiqi şərt deyil.
Məsələ 148: Əgər uşaq, bir şeyin nəcis olduğunu və ya nəcis
bir şeyi yuduğunu söyləyərsə, sözü qəbul edilməməlidir. Amma
müməyyiz və pak-nəcisi yaxşı-yaxşı dərk edən bir uşaq bir şeyi
yuduğunu söyləyərsə, əgər o şey onun istifadə etdiyi bir şey olsa
və ya onun sözündən insana xatircəmlik gəlsə, sözü qəbul
edilməlidir. Həmçinin bir şeyin nəcis olduğunu söyləyərsə yenə
də hökm eynidir.
58
PAKLAYICILAR
PAKLAYICILAR
Məsələ 149: On iki şey nəcasəti pak edir. Bu şeylərə
mütəhhirat (pak edicilər) deyilir:
1. Su.
2. Torpaq.
3. Günəş.
4. İstihalə.
1
5. İnqilab.
6. İntiqal.
2
7. İslam.
8. Təbəiyyət.
9. Eyni nəcasətin aradan getməsi.
10. Nəcis yeyən heyvanın istibrası.
11. Müsəlmanın qayib olması.
12. Başı (şəriət qaydaları əsasında) kəsilən heyvandan bir
miqdar qan axması.
Bunların hökmləri gələcək məsələlərdə geniş şəkildə
açıqlanacaqdır.
1
-
SU
Məsələ 150: Su, dörd şərt daxilində nəcis şeyi pak edir:
1-ci şərt budur ki, mütləq olsun. Deməli, əgər gülab suyu,
söyüd ağacının yağı və s. kimi muzaf olsa, nəcis şeyi pak etməz.
2-ci şərt budur ki, pak olsun.
3-cü şərt budur ki, su, nəcis şeyi yuyarkən muzafa çevrilməsin
və təkrar yumanın lazım olmadığı halda son yuyulmada su
nəcasətin iyi, rəng və ya dadını özünə almasın; amma ondan
qabaqkı yuyulmalarda dəyişməsinin bir zərəri yoxdur. Məsələn:
1
Bir haldan başqa hala keçmə.
2
Bir yerdən başqa yerə nəql olunma.
İzahlı şəriət hökmləri
59
iki dəfə yuyulması lazım olan bir şeyi, kürr və ya az su ilə
yuduqda, birinci yuyulmada su dəyişsə də, ikinci dəfə
dəyişilməmiş su ilə paklasalar, o şey pak olar.
4-cü şərt budur ki, nəcis şeyi yuduqdan sonra, onda eyni
nəcisin kiçik zərrələri qalmamalıdır. Nəcis şeyin az su, yəni
kürrdən az olan su ilə paklanmasının digər şərtləri də vardır ki,
onlar daha sonra açıqlanacaq.
Məsələ 151: Nəcis qabı az su ilə üç dəfə yumaq lazımdır.
Amma kürr, yaxud axar suda bir dəfə yumaq kifayətdir. İtin su
və ya maye şeylər içdiyi qabı, gərək torpaq töküb sonra az pak su
töküb sürtmək lazımdır, ehtiyata görə torpaq pak olmalıdır.
Sonra su toksünlər torpaq aradan getsin. Sonra kürr və ya axar su
ilə bir dəfə, yaxud da qəlil su ilə iki dəfə yusun. Həmçinin, itin
yaladığı və ya ağzının suyu tökülən qabı da, ehtiyat-vacibə görə,
yumazdan əvvəl torpaqla sürtmək lazımdır.
Məsələ 152: İtin ağzını sürtdüyü qabın ağzı dardırsa, əvvəlcə
içinə torpaq töküb o qabın içinin hər tərəfinə torpaq çatıncaya
qədər şiddətlə silkələməli və sonra qeyd edildiyi şəkildə
yuyulmalıdır.
Məsələ 153: Donuzun yaladığı və ya içində axıcı bir şey
içdiyi və yaxud içində çöl siçanı öldüyü qab, az suda yeddi dəfə,
kürr və axar suda isə bir dəfə yuyulmalıdır; torpaqla sürtülməsi
lazım deyil. Baxmayaraq ki, ehtiyat-müstəhəb budur ki, torpaqla
sürtülsün.
Məsələ 154: Şərabla nəcis olan qab az su ilə üç dəfə
yuyulmalıdır. Ehtiyat-müstəhəb budur ki, yeddi dəfə yuyulsun.
Məsələ 155: Nəcis palçıqdan düzəldilən, yaxud nəcis suyun
hopduğu kuzəni kürr, yaxud axar suda qoysalar suyun dəydiyi
hər bir yer pak olar. Əgər onun batinini də paklamaq istəsələr
gərək kürr, yaxud axar suda o qədər qalsın ki, su onun hər yerinə
hopsun. Amma suyun onun hər yerinə çatması çətin məsələdir.
Məsələ 156: Nəcis olmuş qabı, az su ilə iki cür yumaq olar:
60
PAKLAYICILAR
1-ci budur ki, qabı üç dəfə doldurub-boşaltsınlar.
2 -ci budur ki, üç dəfə onun içinə bir miqdar su töksünlər və
hər dəfədə suyu bütün nəcis yerlərinə çatacaq şəkildə onun
içində hərəkət etdirsinlər, sonra isə suyu boşaltsınlar.
Məsələ 157: Qazan və xum kimi nəcis olmuş böyük bir qab
üç dəfə su ilə doldurulub-boşaldılmaqla pak olur. Həmçinin, əgər
ona yuxarıdan aşağıya yaxud aşağıdan yuxarıya doğru hər
tərəfinə yetişəcək şəkildə üç dəfə su töksələr və hər dəfəsində
dibində toplanan suyu çıxarıb atsalar pak olur. Ehtiyat-vacibə
əsasən suları kənara çıxartmaq üçün işlədilən qab hər dəfə
yuyulmalıdır.
Məsələ 158: Əgər nəcis mis və ona bənzər şeyləri əridib sonra
suya çəksələr, onun zahiri pak olur.
Məsələ 159: Sidik ilə nəcis olan təndirin, hər tərəfinə
yetişəcək şəkildə yuxarıdan aşağıya doğru iki dəfə su töksələr,
pak olar. Sidikdən başqa bir şeylə nəcis olmuşdursa, nəcasətin
özü aradan qaldırıldıqdan sonra, qeyd edildiyi şəkildə üzərinə bir
dəfə su tökülməsi kifayətdir. Suların cəm olması üçün təndirin
dibində bir çuxur qazıb, orda yığılan suları çıxardıqdan sonra, o
çuxuru pak torpaqla doldurmaq daha yaxşıdır.
Məsələ 160: Nəcis bir şey, (nəcis olan yerlərin hər tərəfinə su
çatacaq şəkildə), kürr və axar suya bir dəfə salınarsa, pak olar.
Xalça, paltar və buna bənzər şeyləri sıxmaq, lazım deyil.
Məsələ 161: Əgər bövl ilə nəcis olmuş şeyi qəlil su ilə suya
çəkmək istəsələr, suyu bir dəfə onun üstünə töksələr və su ondan
ayrıldıqdan sonra, bövl o şeydə qalmasa, üstünə ikinci dəfə su
tökdükdə paklanar. Amma paltar-xalça və bu kimi şeylərdə hər
dəfə su töküldükdən sonra onun içində olan ğüsalə suyunun çölə
çıxması üçün sıxılmalıdır. Ğüsalə o sudur ki, adətən yuyulma
vaxtında, yaxud ondan sonra yuyulan şeydən öz-özünə, yaxud
sıxılmaqla tökülür.
Dostları ilə paylaş: |