154
MƏSS-MEYYİT QÜSLÜ
ّه
ْيَبْن َج ْن َع
َ
ض
ْ
ر
َ ْ
لْا ّفا
َ
ج
َّ
م
ُ
ه
َّ
لل
َ
أ
ّب
ْ
د
َ
ع
ْ
صاو
ّحو
ُ
ر
َ
ك
ْ
ن ّم ّه
ِّ
ق
َ
ل
َ
و
َ
ك ْي
َ
ل ّإ ّه
َ
ك
َ
و
ْ
ف
َ
ع
َّ
م
ُ
ه
َّ
لل
َ
أ ا
نا
َ
ه
ْ
ر
ُ
ب
َ
ك
َ
و
ْ
ف
َ
ع
Məsələ 636: Müstəhəbdir ki, meyyiti qəbrə qoyan şəxs
təharətli, başı açıq, ayaqyalın olsun və meyyitin ayaq tərəfindən
qəbirdən çıxsın. Meyyitin qohumlarından başqa, orada olan
şəxslər, əllərinin arxası ilə torpağı qəbrə töküb, “inna lillahi və
inna iləyhi raciun” desinlər. Əgər meyyit qadın olsa, onu,
məhrəm olanlardan biri qəbrə qoysun. Əgər məhrəmi olmazsa,
sair qohumları onu qəbrə qoysun.
Məsələ 637: Müstəhəbdir ki, qəbri dördbucaq və düzbucaqlı
dördbucaq şəkldə düzəltsinlər, dörd barmaq miqdarında yerdən
ucaldıb üstünə müəyyən əlamət qoysunlar ki, səhv olunmasın və
qəbrin üstünə su səpsinlər. Su səpəndən sonra orada olanlar
əllərini qəbrin üstünə qoyub barmaqları açıq halda torpağa
batırsınlar, belə ki, bir az miqdarda barmaqlarının izi qalsın və
mübarək “Qədr” surəsini yeddi dəfə oxuyub sonra meyyit üçün
Allahdan bağışlanmaq diləyib, bu duanı oxusunlar.
َ
ل ّإ
ْ
د ّع
ْ
صا
َ
و ّه
ْيَبْن َج ْن َع
َ
ض
ْ
ر
َ ْ
لْا ّفا
َ
ج
َّ
م
ُ
ه
َّ
لل
َ
أ
ُ
ر
َ
ك ْي
ُ
ه
َ
حو
َ
ل
َ
و
ِّ
ق
َ
ك
ْ
ن ّم ّه
ّهي ّن
ْ
غ
ُ
تا
َ
م
َ
ك ّت
َ
م
ْ
ح
َ
ر
ْ
ن ّم
ُ
ه
َ
ر ْب
َ
ق
ْ
ن ّك
ْ
سا
َ
و ا
نا
َ
و
ْ
ضّر
ّهّب
َ
ع
ْ
ن
َ
م
ْ
ح
َ
ر
ْ
ن
َ
م ّة
.
َ
كا
َ
و ّس
Məsələ 638: Cənazənin dəfn mərasimində iştirak edənlər
gedəndən sonra müstəhəbdir ki, meyyitin vəlisi, yaxud vəlisinin
tərəfindən icazəsi olan bir şəxs göstərişi verilən duaları meyyitə
təlqin etsin.
Məsələ: 639: Dəfndən sonra müstəhəbdir ki, matəm
sahiblərinə başsağlığı verilsin. Amma müəyyən müddət keçsə və
başsağlığı vermək, baş verən müsibəti onlara xatırlatmağa səbəb
olarsa, onu etməmək daha yaxşıdır. Həmçinin müstəhəbdir ki, üç
İzahlı şəriət
hökmləri
155
gün meyyitin ev əhlinə (ailə üzvlərinə) yemək göndərilsin.
Onların yanında və mənzillərində yemək yemək məkruhdur.
Məsələ 640: Müstəhəbdir ki, insan qohumlarının, xüsusilə də
övladının ölümündə səbirli olsun, hər vaxt meyyiti yad edəndə,
“İnna lillahi və inna iləyhi raciun” desin; meyyit üçün Quran
oxusun, ata-ananın qəbrinin yanında Allahdan hacətlərini istəsin.
Qəbri, tez xarab olmaması üçün möhkəm düzəltsinlər.
Məsələ 641: İnsanın bir şəxsin ölümündə üzünü, yaxud
bədənini cırmaqlaması ilə özünə xəsarət vurması caiz deyildir.
Məsələ 642: Ehtiyata əsasən ata və qardaş ölümü istisna
olmaqla, sair şəxslərin ölümündə paltarın yaxasını cırmaq caiz
deyildir. Ehtiyat budur ki, onların müsübətlərində də yaxa
cırmasınlar.
Məsələ 643: Əgər kişi, arvadının yaxud övladının ölümündə
paltarının yaxasını cırsa, yaxud qadın meyyitin matəmində üzünü
cırsa və ya öz saçlarını yolsa, ehtiyata görə gərək on fəqirə
yemək versin və ya onları geyindirsin.
Məsələ 644: Ehtiyat-vacib budur ki, meyyitə ağlamaqda səsi
çox ucaltmasınlar.
VƏHŞƏT NAMAZI
Məsələ 645: Müstəhəbdir ki, meyyitin dəfn olunduğu ilk
gecə, onun üçün iki rəkət vəhşət namazı qılsınlar. Onun
qılınması qaydası belədir: Birinci rəkətdə Həmd surəsindən
sonra bir dəfə “Ayətul-kürsünü” oxusun. Ehtiyat budur ki,
“Ayətəl-kürsünü” “hum fiha xalidun”-a qədər oxusunlar. İkinci
rəkətdə isə Həmd surəsindən sonra on dəfə “inna ənzəlnahu”
surəsini oxunsunlar, namazın salamından sonra desinlər:
ْ
ث
َ
ع
ْ
با
َ
و ٍد
َ
م
َ
ح
ُ
م ّلآ
َ
و ٍد
َّ
م
َ
ح
ُ
م ى
َ
ل
َ
ع
ِّ
ل
َ
ص
َّ
م
ُ
ه
َّ
لل
َ
أ
َ
ث
ا
َ
و
َ
ل ّإ ا
َ
ه
َ
ب
نلا
ُ
ف ّر
ْب
َ
ق ى
“Əllahummə səlli əla Mühəmmədin və ali Mühəmməd vəbəs
səvabəha ila qəbri fulan”.