188
NAMAZIN HÖKMLƏRİ
olan şəxs üzü qibləyə dursa, belə ki, “üzü qibləyə namaz qılır”
desələr, kifayətdir. Həmçinin başqa işlər də (heyvan başının
kəsilməsi kimi) gərək üzü qibləyə yerinə yetirilsin.
Məsələ 785: Vacibi namazı ayaq üstə qılan bir şəxs, gərək elə
dayansın ki, üzü, sinəsi, qarnı və ayaqlarının qabağı üzü qibləyə
olsun. Ehtiyat-müstəhəb budur ki, ayaqların barmağları da üzü
qibləyə olsun.
Məsələ 786: Oturan yerdə namaz qılan bir şəxs, gərək üzü,
sinəsi, qarnı qibləyə olsun.
Məsələ 787: Oturan halda namaz qıla bilməyən bir şəxs,
namaz halında sağ böyrü üstə elə tərzdə uzanmalıdır ki,
bədəninin qabaq tərəfi üzü qibləyə olsun. Əgər bu mümkün
olmasa sol böyrü üstə elə uzanmalıdır ki, bədəninin qabaq tərəfi
üzü qibləyə olsun; bu da mümkün olmasa arxası üstə elə
uzanmalıdır ki, ayaqlarının altı qibləyə tərəf olsun.
Məsələ 788: Ehtiyat namazı, unudulmuş səcdə və təşəhhüd
gərək üzü qibləyə yerinə yetirilsin. Ehtiyat-vacibə görə səcdeyi-
səhvi də üzü qibləyə yerinə yetirilsin.
Məsələ 789: Müstəhəb namazı yol gedərkən və minikdə
qılmaq olar. Əgər insan bu iki halda müstəhəb namazı qılsa, üzü
qibləyə olması lazım deyil.
Məsələ 790: Namaz qılmaq istəyən bir şəxs, qibləni tapmaq
üçün və onun hansı tərəfdə olduğunu yəqin edənədək
çalışmalıdır. Əgər yəqin olmasa, gərək müsəlman məscidin
mehrabından, onların qəbirlərindən və digər yollarla hasil olan
gümana əməl etsin. Hətta, əgər elmi qaydalar üzrə qibləni
tanıyan fasiq və ya kafirin dediyinə əsasən, qibləni tanıya bilsə,
kifayətdir.
Məsələ 791: Qiblənin müəyyən istiqamətdə olduğuna gümanı
olan bir şəxs, ondan daha güclü bir güman tapsa, öz gümanına
əməl edə bilməz; məsələn, əgər qonaq, ev sahibinin dediyindən
qiblənin istiqamətinə güman hasil etsə, bu halda başqa bir yolla
İzahlı şəriət hökmləri
189
daha güclü bir güman tapsa, ev sahibinin dediyinə əməl
etməməlidir.
Məsələ 792: Əgər qibləni müəyyən etmək üçün vasitə
yoxdursa və ya səy göstərməsinə baxmayaraq heç bir tərəfə
güman əldə edə bilməsə, namazın vaxtı çox olduğu təqdirdə,
ehtiyata əsasən gərək dörd tərəfə dörd namaz qılsın. Əgər dörd
namaz miqdarında vaxt yoxdursa, gərək vaxtı olduğu miqdarda
namaz qılsın; məsələn: əgər təkcə bir namaz miqdarında vaxtı
varsa, gərək hər tərəfə olursa olsun, bir namaz qılsın. Namazları
da elə qılmalıdır ki, yəqini olsun onlaradan biri üzü qibləyə olub.
Yaxud qiblədən əyri olduğu halda, sağ və ya sol tərəfdən qibləyə
çatmadığını bilsın.
Məsələ 793: Əgər bir şəxs, iki tərəfdən birinin qiblə olduğunu
yəqın və ya güman etsə, gərək hər iki tərəfə namaz qılsın.
Məsələ 794: Bir neçə tərəfə namaz qılmalı olan şəxs, əgər iki
namaz qılmaq istəsə zöhr və əsr kimi, gərək ikincini, birincinin
arxasınca qılsın. Ehtiyat-müstəhəb budur ki, birinci namazı hər
neçə tərəfə lazımdırsa qılsın, sonra ikincinini başlasın. Əgər
mümkün olsa əvvəl hər iki namazı bir tərəfə qılıb sonra digər
tərəfə qılsın.
Məsələ 795: Qiblənin istiqamətinə yəqini olmayan bir şəxs,
namazdan başqa, üzü qibləyə yerinə yetirilməli olan sair işləri;
məsələn: heyvanın başını kəsmək kimi, görmək istəsə, gümana
əməl etməlidir. Əgər gümanı da mümkün olmasa, hər hansı
tərəfə yerinə yetirsə səhihdir.
NAMAZDA BƏDƏNİN ÖRTÜLMƏSİ
Məsələ 796: Kişi gərək namaz halında, hətta əgər bir şəxs onu
görməsə də, övrəteynini örtsün. Daha yaxşı olar ki, göbəkdən
dizlərə qədər də örtsün.
Məsələ 797: Qadın, namaz halında bütün bədənini, hətta
başını və tüklərini örtməlidir. Ehtiyat-müstəhəb budur ki,
190
NAMAZIN HÖKMLƏRİ
ayaqlarının altını da örtsün. Amma üzünü, dəstəmazda yuyulan
miqdarda, əllərini biləyə qədər, ayaqlarını topuğa qədər ötrməsi
lazım deyil.
Məsələ 798: İnsan, unudulmuş səcdə və ya təşəhhüdün
qəzasını yerinə yetirdiyi vaxt, özünü namaz halında olduğu kimi
örtməlidir. Ehtiyat budur ki, hətta səcdeyi-səhvi də yerinə
yetirdiyi vaxt, özünü namaz halında olduğu kimi örtməlidir.
Məsələ 799: Əgər insan namazda bilərəkdən və ya məsələni
bilməməzlik üzündən övrətini örtməsə, namazı batildir.
Məsələ 800: Bir şəxs namaz əsnasında övrətinin göründüyünü
başa düşsə, gərək onu dərhal örtsün. Ehtiyat-vacib budur ki,
namazı qurtarıb yenidən qılsın. Amma namazdan sonra,
namazda övrətinin göründüyünü başa düşsə, namazı səhihdir.
Məsələ 801: Əgər bir şəxs ayaq üstə olanda övrətini örtən
paltarı, mümkündür ki, başqa hallarda; məsələn: rükuya, səcdəyə
gedəndə o paltar örtə bilməsin. Belə olduqda, övrəti görünərkən
müəyyən vasitələrlə onu örtsə, namazı səhihdir. Amma ehtiyat-
müstəhəb budur ki, belə paltarla namaz qılmasın.
Məsələ 802: İnsanın paltarı olmazsa namaz halında özünü ot
və yarpaqla örtə bilər, amma ehtiyat budur ki, başqa şey tapılan
halda bu kimi şeylərlə özünü örtməsin.
Məsələ 803: İnsan çarəsiz qalarsa, namaz üçün özünü palçıqla
örtə bilər.
Məsələ 804: Əgər özünü namazda örtmək üçün bir şeyi
yoxdursa və tapacağına ehtimal versə, gərək namazı təxirə salsın.
Əgər bir şey tapmasa, gərək namaz vaxtının axırında (sonrakı
məsələdə deyiləcək şəkildə) öz vəzifəsinə uyğun olaraq, namazı
qılsın.
Məsələ 805: Namaz qılmaq istəyən bir şəxsin özünü ortmək
üçün, hətta ağac yarpağı, ot, palçığ, lehmə, palçıqlı su, içində
durmaq üçün bir çala tapmasa və vaxtın axrınadək də özünü
örtmək üçün bir şey tapacağına ehtimal verməsə, naməhrəm
Dostları ilə paylaş: |