Türk dünyasının böyük oğlu

 
7
Respublikanın zəhmətkeşləri, ziyalıları  tərəfindən ardıcıl dəstəklənməyə 
başlandı. 
Tarixçi alimlərimiz çox haqlı olaraq 1969-1983-cü illəri əhatə edən bu 
dövrü Azərbaycanın inkişafında dönüş dövrü kimi xarakterizə edirlər. 
Heydər  Əliyev 1969-cu ildə Azərbaycan Kommunist Partiyasının 
birinci katibi seçildikdən sonra ölkənin inkişafında dönüş  mərhələsi 
başlanmış, xalq təsərrüfatının bütün sahələrinin inkişafında, elm və 
mədəniyyətin, təhsil sisteminin tərəqqisində böyük nailiyyətlər  əldə 
edilmişdir. Bu dövrdə xalqımızda milli qürur, milli mənlik  şüuru 
oyanmış, xalq öz tarixini, soy-kökünü dərindən dərk etməyə, milli 
ideologiyanın formalaşması sayəsində ilk addımlar atmağa başlamışdır. 
Məhz 1969-1985-ci illərdə respublikamızda mədəni quruculuq 
sahəsində  həyata keçirilən böyük tədbirlər kitabxana işinin inkişafına da 
müsbət təsir göstərmiş,  əvvəllər ləğv edilmiş  kənd kitabxanaları 
planauyğun qaydada ardıcıl olaraq bərpa olunmuş, kənd rayonlarının 
yaşayış məntəqələrində kitabxanalar təşkil edilmiş, kitabxanaların maddi-
texniki bazası möhkəmləndirilmiş, kitabxana işinin maliyyələşdirilməsinə 
diqqət artırılmışdır. Məhz bu illərdə  həm kənd yerlərində, həm də 
şəhərlərdə yeni kitabxana binalarının tikilməsinə, mövcud binaların bərpa 
və təmiri işlərinə vəsait ayrılmağa başlanılmışdı. 
Kitabxanaların mərkəzləşdirilməsi məsələsi respublikamızda da 
müvəffəqiyyətlə başa çatdırılmış, mühüm elmi-təcrübi nəticələr  əldə 
edilmişdir. 
Respublikada kütləvi kitabxana şəbəkəsi ilə yanaşı, ayrı-ayrı idarə və 
müəssisələrin, nazirliklərin və ictimai təşkilatların kitabxana şəbəkələri 
də böyük tərəqqi əldə etmişdilər. 
Bu dövrdə xüsusilə Azərbaycan Təhsil Nazirliyinin (o zaman Maarif, 
Ali və Orta İxtisas Təhsili nazirlikləri), Səhiyyə Nazirliyinin, Kənd 
Təsərrüfatı Nazirliyinin, Milli Elmlər Akademiyasının kitabxana 
şəbəkələri  əsaslı surətdə yenidən qurulmaqla oxuculara kitabxana 
xidmətinin təşkilini xeyli yaxşılaşdırmağa müvəffəq olmuşdular. 
Kitabxanalar təhsil və elm sahəsinin əsas atributlarından biri kimi təhsilin 
və elmin inkişafına, kitabxana-informasiya xidmətinin təşkilinə layiqli  

---

 
8
töhfələr vermişdir. Birinci mərhələyə yekun vurarkən böyük iftixar hissi 
ilə demək olar ki, ulu öndər Heydər  Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik 
etdiyi (1969-1982-ci illər) qısa zaman kəsiyində respublikamız Sovet 
İttifaqının iqtisadi, siyasi və  mədəni cəhətdən  ən inkişaf etmiş, xalq 
təsərrüfatı, elm, mədəniyyət, təhsil sahələrində  ən çox nailiyyətləri olan 
respublikalardan birinə çevrilmişdir. Az
ərbaycanın böyük iqtisadi inkişaf 
yoluna düşməsinin əsası qoyulmuşdur. 
Heydər  Əliyevin hakimiyyətə  gəlişi Azərbaycanın ictimai-siyasi, 
sosial-iqtisadi və mədəni-mənəvi həyatına uğurlu yeniliklər, dəyişikliklər 
gətirdi. Məhz Heydər  Əliyevin qayğısı  nəticəsində  həmin dövrdə 
Azərbaycan sosial-iqtisadi və mədəni cəhətdən yüksək səviyyədə inkişaf 
edərək Sovetlər Birliyinin ən böyük mükafatlarına layiq görülmüş, 
xalqımızın adı  həmişə hörmət və iftixarla çəkilmişdir. Heydər  Əliyevin 
qazandığı bu müvəffəqiyyətlər qısa zaman içərisində onun bir partiya və 
dövlət xadimi kimi nüfuzunun təkcə Azərbaycanda deyil, bütün SSRİ 
məkanında artmasına, böyük şöhrət qazanmasına səbəb oldu. Məhz buna 
görədir ki, o, 1979-cu ildə Sov. İKP MK Siya- 
si Bürosu üzvlüyünə namizəd, 1982-ci ildə isə üzv seçildi. 1982-ci 
ildə isə SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə irəli 
çəkildi. SSRİ hökumətində ikinci şəxsiyyət olan Heydər  Əliyev tezliklə 
Sovet İttifaqı məkanında, həmçinin xarici ölkələrdə müdrik dövlət xadimi 
kimi yüksək nüfuz qazandı. Bu da Sovetlər Birliyi dövründə beynəlxalq 
aləmdə öz fəaliyyəti ilə böyük şöhrət və hörmət qazanmış Azərbaycan 
oğlunun dünya siyasətində tutduğu yüksək yerdən xəbər verirdi. 
O, Moskvada yaşayıb-işlədiyi müddətdə  də Azərbaycanla  əlaqəsini 
kəsməmiş, həmişə doğma respublikamızın qeydinə qalmış, onun inkişafı 
üçün əlindən gələni əsirgəməmişdir. 
Doğrudur, Azərbaycan xalqının dahi oğlunun belə nüfuzlu bir 
vəzifəyə  təyin edilməsi bütün Azərbaycan xalqının, həmçinin Türk 
dünyasının böyük fəxri idi. Xalqımız bu təyinatı fərəh hissi ilə qəbul etdi. 
Həmin günlərdə Azərbaycanda bayram əhval-ruhiyyəsi yaşanırdı. 
Ancaq tezliklə respublikada Heydər Əliyevin yeri görünməyə başladı. 
Onun böyük çətinliklə əldə etmiş olduğu iqtisadi inkişaf 
 
  
 
 
 

---

 
9
sürəti tədricən aşağı düşməyə, respublikada ətalət hökm sürməyə, 
idarəçilikdə nöqsanlar baş qaldırmağa başladı. 
Heydər 
Əliyevdən sonra respublika rəhbərliyi baxımından 
Azərbaycanın bəxti gətirmədi. 1983-1993-cü illərdə respublikamıza çox 
səriştəsiz, siyasi cəhətdən savadsız, uzağı görə bilməyən insanlar başçılıq 
etmişlər. 
80-ci illərin ikinci yarısından başlayaraq SSRİ dövləti tərəfindən 
müdafiə edilən qondarma Dağlıq Qarabağ problemi qızışdırılmağa 
başladı. Azərbaycana böyük təzyiqlər göstərildi. Yerevanda və 
Xankəndində Qarabağı Azərbaycandan qoparmaq üçün separatçı 
xarakterli mitinqlər başladı. 1988-ci ildə Ermənistanda yaşayan 230 
mindən çox azərbaycanlı öz dədə-baba yurdlarından qovuldu. H
ər 
tərəfdən böyük təzyiqlərə, öz dövləti tərəfindən  ədalətsizliklərə  məruz 
qalan xalqımız Azərbaycanı parçalamaq cəhdlərinə, Dağlıq Qarabağın 
Ermənistana verilməsi tələblərinə qarşı mübarizəyə qalxdı. 1988-ci il 
fevralın 19-da Bakı şəhərində ilk etiraz mitinqi keçirildi. Getdikcə etiraz 
dalğası kütləvi hal almaqla bütün respublikanı bürüdü. Belə bir şəraitin 
yaranması Moskva üçün gözlənilməz oldu. Moskva bu etiraz dalğasının 
qarşısını ala bilməyən, yaxud almaq istəməyən, olduqca iradəsiz və 
qətiyyətsiz Kamran Bağırovu 1988-ci il mayın 21-də Azərbaycan 
Kommunist Partiyası  Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi vəzifəsindən 
götürdü və onun yerinə  Əbdürrəhman Vəzirovu gətirdi. Milli ruhdan, 
azərbaycançılıqdan çox-çox uzaq olan, öz ana dilini belə bilməyən  Ə. 
Vəzirov xalqın milli mənafelərinə zidd siyasəti ilə Dağlıq Qarabağın 
Ermənistana verilməsi haqqında Sov.İKP-nin baş katibi Mixail 
Qorbaçovun rəhbərliyi ilə hazırlanmış  məkrli planın həyata ke-
çirilməsinə xidmət göstərməklə gözdən düşdü. Bütün bu hadisələr 1990-
cı ilin qanlı 20 Yanvar faciəsinə  gətirib çıxardı. Bu faciənin 
təşkilatçılarından və günahkarlarından biri olan Ə.Vəzirov Moskvaya - öz 
ağalarının yanına qaçmalı oldu. Ə.Vəzirovdan sonra hakimiyyətə  gələn, 
xalqımızın müstəqilliyini istəməyən, suveren Azərbaycan 
Respublikasının yaranmaması üçün ciddi-cəhdlə çalışan, Azərbaycan 
torpaqlarının işğalına  Şərait yaradan, Xocalı faciəsinin səbəbkarı olan 
Ayaz Mütəllibovun aqibəti də öz məsləkdaşı Ə.Vəzirovun aqibəti kimi  

---