Udk: Soatov Sardor Akvarovich surxondaryoning shimoliy tumanlari sharoitida na’matak

Tadqiqotning maqsad va vazifalari. Na’matak o’simligida uchrovchi fitonematodalar faunasi hamda parazit fitogelmintlarning turlar tarkibini aniqlab, ularga qarshi kurash choralarini ishlab chiqishdan iborat. Shular bilan bog’liq holda quyidagi vazifalar belgilandi:

• 
  Dorivor o’simliklar, jumladan, na’matak o’simligi va uning ildizi atrofidagi tuproqda tarqalgan parazit fitonematodalar turlar tarkibini aniqlash;
  
• 
  Topilgan parazit fitonematodalar faunasini ekologo-taksonomik tahlil qilish;
  
• 
  Namatak o’simligida parazitlik qiluvchi fitonematodalar tarkibi, o’simlik va ildiz atrofidagi tuproqda taqsimlanishini o’rganish;
  
• 
  Parazit nematodalarga qarshi kurash bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqish;
  

Tadqiqotning ob’ekti va predmeti. Dorivor o’simliklar, jumladan, na’matak o’simligi va uning ildizi atrofida uchrovchi fitonemotodalar.
Tadqiqotning asosiy masalalari va farazlari. Ilmiy tadqiqot davomida dorivor o’simliklar, jumladan, na’matak o’simligida uchrovchi fitonematodalar faunasining kompleksini to’liq o’rganish hamda kasallik hosil qiladigan turlarga qarshi kurash bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iboratdir.
Tadqiqot metodlari. Ilmiy izlanishlar bo’yicha olib borilgan tadqiqotlar fitogelmintologiyada keng qo’llaniladigan Mashrut, Berman, Saynxorst va ildizni yorish metodlari asosida bajarildi.
Bu ilmiy natijalar asosida kelajakda dorivor o’simliklar, jumladan, na’matak o’simligida uchrovchi fitonematodalarini o’rganish va parazit turlariga qarshi kurash choralarini qo’llash imkoniyati mavjud.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi. Surxondaryoning shimoliy tumanlari sharoitida na’matak o’simligi nematodafaunasi o’rganildi va jami 75 turga mansub fitonematodalar aniqlandi.
Tadqiqotlar davomida o’simlik ildizi va ildiz atrofidagi tuproqda topilgan fitonematodalarning ekologik va taksonomik jihatdan tahlil qilindi.
Na’matak o’simligi ildizi va ildizi atrofidagi tuproqda haqiqiy parazit fitonematodalardan 15 turi aniqlandi.