və ilk növbədə biznesə başlamaq istəyənlər üçün nəzərdə
tutulub.
Üçüncü hissə kreativ ideyaların formalaşdırılmasına həsr
olunub və zehni qabiliyyətini genişləndirmək, işə yaradıcı
yanaşmaq istəyən bütün insanlara faydalı olacaq.
Dördüncü hissə mikrobiznesə başlamaq üçün ilk
addımlarını atanlara həsr olunub və əminəm ki, biznesə yeni
başlamaq istəyən gənclər üçün maraqlı və xeyirli olacaq. Burada
biznes-modelin qurulması, bazarın araşdırılması, məhsulun
mövqeləşdirilməsi, sosial şəbəkə marketinqi, müştəri qazanmaq
yolları və bir çox digər məqamlar barədə qısa və aydın danışılır.
Əlavələrdə biznesin qurulması və inkişafı ilə bağlı bir sıra
maraqlı mövzulara toxunulur (internet, partizan marketinqi və
hüquqi məsələlər).
Sizi təəccübləndirməsin ki, hazırlıq prosesinə həsr
olunmuş hissələrin həcmi təxmini biznesin başlanmasına həsr
olunmuş hissənin və əlavələrin həcminə bərabərdir. Ən
ö n ə m l i s i m ə h z i l k i n m ə r h ə l ə d i r . Ə s l i n d ə i n s a n i l k
mərhələlərdəki keyfiyyətlərə malik olsa biznesə başlamaq o
qədər də çətin deyil.
Kitabçanı aşağıdakı qaydada oxusanız təsiri daha çox olar:
Ÿ
Bu, bədii ədəbiyyat deyil. Yalnız bütün fikriniz
oxuduğunuza yönəlsə nəticəsi olacaq.
Ÿ
Hər bir tapşırığı məsuliyyətlə, sonadək yerinə yetirin.
Bunlar artıq sınaqdan çıxıb, onlara ciddi yanaşın.
Ÿ
Ardıcıllıqla oxuyun, əvvəlki məqamların üstündən
keçərək birbaşa biznes hissəsindən başlasanız effekti az
olacaq.
Ÿ
Oxuyanda tələsməyin, aydın olmayanları yenidən
oxuyub aydınlaşdırın.
6
Bu kitabçanı hazırlamaq qərarına niyə gəldim?
Ölkəmizdə yaranan vəziyyət hamıya bəllidir. Geniş
iqtisadi təhlillərlə sizi yormaq istəmirəm. Neft hasilatı və
qiymətinin aşağı düşməsi nəticəsində ölkəmizin gəlirləri xeyli
aşağı düşüb və bu proses davam edə bilər. Belə vəziyyətdə
Azərbaycanın iqtisadi yüksəlişini yalnız azad sahibkarlıq təmin
edə bilər. Bunu sıravi vətəndaşlardan tutmuş dövlət
başçımızadək hamı etiraf edir. Buna görə də ölkəmizdə azad
sahibkarlıq mühiti, kiçik biznes daha da inkişaf etdirilməlidir.
İnkişaf etmiş ölkələrin ÜDM-in 50%-dən çoxu kiçik biznesin
payına düşür. Bizdə isə kiçik biznesin 2014-cü ildə yaratdığı
əlavə dəyər yalnız 2,6% təşkil edib. Halbuki iqtisadiyyatda kiçik
biznesin rolu böyükdür (əsasları aşağıda sadalanıb):
Ÿ
İqtisadi konyuktura dəyişməsini yumşaldır;
Ÿ
Rəqabətli mühitın yaranmasına xidmət edir;
Ÿ
Yeni ehtiyacların qısa zamanda ödənilməsini təmin
edir;
Ÿ
Yeni iş yerlərinin formalaşmasına şərait yaradır;
Ÿ
Dövlətin böhrana qarşı əsas müdafiə üsullarından
biridir;
Ÿ
Az investisiya müqabilində gəlirlilik olduqca yüksək
olur;
Ÿ
Sosial sabitliyin qorunmasına xidmət edir (o cümlədən
orta təbəqənin artması hesabına);
Ÿ
Dövlət büdcəsinin gəlirini artırır və s.
Qeyd edilən məqsəd uğrunda fəaliyyətin əsas yükü təbii
ki, dövlətin üzərinə düşür. Amma cəmiyyətimiz də, mütərəqqi
biznes qurumları da sosial məsuliyyət fəaliyyəti çərçivəsində bu
prosesə ciddi dəstək ola bilər. Məsələn, ABŞ-da yerləşən
dünyanın ən iri biznes-inkubator assosiasiyasına (Milli biznes-
inkubatorlar assosiasiyası) daxil olan ən qabaqcıl biznes-
inkubatorlarının, həmçinin Avropa biznes-inkubatorlarının iki
7
ali məqsədindən biri məhz müsbət biznes mühitinin
formalaşdırılmasıdır. Biznes-inkubatorların fəaliyyəti isə yalnız
dövlət tərəfindən deyil, həm də ictimai, şəxsi biznes və digər
mənbələrdən maliyyələşdirilir. Azərbaycanda da bu sahədə
xeyli iş görülüb, amma problemlər də mövcuddur: real nəticə
göstərən biznes-inkubatorların sayı çox azdır, kütləvilik hiss
olunmur, ideyası olmayan gənclərə dəstək olan biznes-
inkubator yoxdur və qeyri-texnoloji sahəyə diqqət azdır.
Fikrimcə, müsbət biznes mühitinin formalaşdırılması üçün
mütləq mütərəqqi təfəkkürlü yeni biznesmenlər nəsli
yetişdirilməlidir.
Gənclərin biznesə həvəsini yoxlamaq, həmçinin biznes-
dən çəkindirən məqamları aydınlaşdırmaq üçün internetdə 25
yaşadək olan gənclər arasında sorğu keçirdim (bu prosesdəki
dəstəyə görə gənc biznesmen Bəhmən Hacıyevə təşəkkür
edirəm). Nəticələr bəzi hallarda gözlənilən olsa da, maraqlı
məqamlar da az olmadı.
Şərait və imkanınız olsaydı
bizneslə məşğul olmaq istərdinizmi?
Bəli
Xeyr
Bu barədə
fikirləşməmişəm
8
İnsanların məsuliyyəti kənar faktorların üstünə atmaq
kimi psixoloji xüsusiyyətini nəzərə alaraq ehtimal edirdim ki,
maliyyə vəsaiti və biznes mühiti barədə olan bəndlərin nəticəsi
təxminən 80% təşkil edəcək. Amma sevindirici haldır ki, bu
bəndlər ümumi səslərin yarıdan azını təşkil etdi. Maraqlı digər
məqam da ondan ibarətdir ki, bizneslə məşğul olmaq
istəyənlərin təxminən yarısı xanımlardır. Deməli, gənclər
bizneslə məşğul olmaq həvəsindədirlər. Sadəcə, onlara şərait
yaradılmalı, yollar göstərilməlidir.
İndiki durumda hamı yeni reallıqlardan çıxış etməlidir.
Xəyalları kənara ataraq mürəkkəb iqtisadi vəziyyətin tezliklə
düzələcəyini, dövlətin və ya kimlərinsə bizə kömək edəcəyini
gözləməməli və çıxış yollarını özümüz tapmalıyıq.
Araşdırma göstərdi ki, gənclər üçün “biznesə necə başlamalı”
mövzusunda azərbaycan dilində motivasiyalı, həmçinin
praqmatik bələdçi rolunu oynaya bilən bir kitab yoxdur (hər
9
Hal-hazırda sizi bizneslə məşğul
olmaqdan çəkindirən nədir?
Maliyyə vəsaiti
tapa bilmirəm.
Biznes biliyim azdır
Ölkədəki biznes mühiti
Risk etməyə ehtiyat
edirəm
Maraqlı ideyam yoxdur
Muzdlu işdə işləyirəm
Digər səbəblər
Dostları ilə paylaş: |