tapılmasında dəstək olmaqdır.
1. Rəqiblərinizin siyahısını tərtib edin.
2. Onlar haqqında hər şeyi öyrənin: məhsulunu,
marketinqini, güclü və zəif cəhətlərini və s.
3. Uğur qazanmaqla onlara necə zərər vurmaq olar?
4. Məhsulumu necə dəyişdirməliyəm ki, rəqibimin qanını
qaraldım?
5. Hansı müştəri qrupuna tuşlanım ki, rəqibimin
dövriyyəsi azalsın?
6. Qiymət və təchizatçıları dəyişməklə rəqabəti necə artıra
bilərəm?
7. Biznes-modeli dəyişməklə rəqibləri necə çökdürə
bilərəm?
100-lük siyahı texnikası
Məsələnizin həllinin 100 yolunu tapın. Əvvəli asan olacaq,
amma sona yaxın çətinləşəcək və ən maraqlı ideyalar məhz
sonda yarana bilər.
Qaydalar:
1. Ağlınıza gələni yazın.
2. Bir oturuma yazın.
3. Diqqətinizi yayındıran bütün məqamlardan təcrid olun.
4. Yazdıqlarınızı oxumayın. Təkrarlardan qorxmayın. 1-
dən 100-dək sətirləri nömrələyin ki, saymağa ehtiyac qalmasın.
SCAMPER texnikası
Təkmilləşdirmək istədiyiniz məqam üçün yaxşı
texnikadır.
S – substitute – əvəzləmək
C – combine – birləşdirmək
A – adapt – uyğunlaşdırmaq
M – modify, magnify – dəyişmək, böyütmək
98
P – put to other uses – başqa cür istifadə etmək
E – eliminate – ləğv, istisna etmək, minimuma endirmək
R – rearrange (or reverce) – yenidən qurmaq, ardıcıllığı,
istiqaməti dəyişmək
McDonalds-ın timsalında nümunə gətirmək olar.
S – bir neçə yeməyi faktiki olaraq bir əsas yeməklə
əvəzlədi;
C – əsas yeməklə yanaşı digərlərini paketlə satır;
A – insanların iş rejiminə uyğunlaşdı (tez xidmət,
yeməkləri özlərilə aparmaq olar, gec bağlanır);
M – insanların zövqünü dəyişdi, iri şəbəkəyə çevrildi;
P - hamburger əvəzinə françayzı satır;
E - özünəxidmət tətbiq edildi, ofisiantlara ehtiyac
qalmadı;
R - qabaqcadan ödəniş sistemini tətbiq etdi, əvvəl ödə,
sonra ye.
Aşağıda SCAMPER texnikasının hər bəndi üzrə köməkçi
suallar verilib. Hər birini ideyanız üzərində cavablandırın:
S – substitute – əvəzləmək
Suallar:
Ÿ
Hər hansı hissəsini əvəzləyə bilərəmmi?
Ÿ
Əlaqədar şəxsləri əvəzləyə bilərəmmi?
Ÿ
Qəbul olunmuş qaydaları əvəzləyə bilərəmmi?
Ÿ
Materialı əvəzləyə bilərəmmi?
Ÿ
Formasını dəyişdirə bilərəmmi?
Ÿ
Rəngini, səsini, qoxusunu, digər keyfiyyətlərini
dəyişdirə bilərəmmi?
Ÿ
Adını dəyişdirə bilərəmmi?
C – combine – birləşdirmək
Suallar:
99
Ÿ
Hansı ideyaları və ya onların hissələrini birləşdirmək
olar?
Ÿ
Hansı materialları birləşdirmək olar?
Ÿ
Hansı vəzifələri birləşdirmək olar?
Ÿ
Hansı tərkib hissələri biri-birilə qarışdırmaq olar?
A – adapt – uyğunlaşdırmaq
Suallar:
Ÿ
Hansı mövcud ideyanı və ya tətbiqi yollarını bu
problemin həllinə uyğunlaşdırmaq olar?
Ÿ
Digər sahələrdən olan ideyaları bu problemin həllinə
uyğunlaşdırmaq olarmı?
M – modify, magnify – dəyişmək, böyütmək
Suallar:
Ÿ
Tətbiqin daha hansı variantları mövcuddur?
Ÿ
Hansı məqamlar daha da inkişaf etdirilə bilər?
Ÿ
Müştəri üçün dəyəri necə artırıla bilər?
Ÿ
Daha hündür, uzun, ağır, güclü, bərk, intensiv edilə
bilərmi?
Ÿ
Tezliyi artırmaq, vaxtını uzatmaq məqsədə uyğun-
durmu?
Ÿ
Kopiyalamaq (yəni biznesi bu yolla böyütmək)
mümkündürmü?
Ÿ
Necə dəyişək ki, rəqiblər üçün eynisini yaratmaq çətin
olsun?
P – put to other uses – başqa cür istifadə etmək
Suallar:
Ÿ
Bu ideya bundan başqa nə üçün istifadə edilə bilər
(başqa məhsulda, bazarda, sahələrdə və s.)?
Ÿ
Bu ideyadan uşaq və ya qoca necə istifadə edərdilər?
100
Ÿ
Bu ideyanın tətbiqi daha nəyə təsir edəcək?
E – eliminate – ləğv, istisna etmək, təxirə salmaq, minimuma
endirmək
Suallar:
Ÿ
İdeyanı necə sadələşdirə bilərəm?
Ÿ
Hansı hissələr, nəticəyə təsir etmədən, ləğv edilə bilər?
Ÿ
Hansı qaydalar, nəticəyə təsir etmədən, ləğv edilə və ya
sadələşdirilə bilər?
Ÿ
Həcmini kiçiltmək, daha yüngül, daha qısa etmək
məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Problemi bir neçə hissəyə bölmək lazımdırmı?
Ÿ
Vaxtını azaltmaq məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Məhdudiyyətlərin tətbiqi məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Bəlkə bu heç problem deyil?
R – rearrange (or reverce) – yenidən qurmaq, ardıcıllığı,
istiqaməti dəyişmək
Suallar:
Ÿ
İdeyanın tətbiqinin, mövcud axarın ardıcıllığını
dəyişdirmək məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Bəlkə ayrı-ayrı komponentlərin yerini dəyişmək
lazımdır?
Ÿ
Səbəb və nəticənin yerini dəyişə bilərəmmi?
Ÿ
Bəlkə çıxış yolu başqa istiqamətdədir?
Ÿ
Əvvəl nəzərdə tutduğumun tam tərsini etsəm nə baş
verəcək?
Ÿ
Bəlkə işçilərin yerini dəyişmək lazımdır?
Ÿ
Bəlkə biznesin məkanını dəyişmək lazımdır?
İdeyaların qiymətləndirilməsi və seçimi
Əvvəlki və hazırkı fəsillərdəki bütün tapşırıqları etdikdən
101
Ÿ
Hansı ideyaları və ya onların hissələrini birləşdirmək
olar?
Ÿ
Hansı materialları birləşdirmək olar?
Ÿ
Hansı vəzifələri birləşdirmək olar?
Ÿ
Hansı tərkib hissələri biri-birilə qarışdırmaq olar?
A – adapt – uyğunlaşdırmaq
Suallar:
Ÿ
Hansı mövcud ideyanı və ya tətbiqi yollarını bu
problemin həllinə uyğunlaşdırmaq olar?
Ÿ
Digər sahələrdən olan ideyaları bu problemin həllinə
uyğunlaşdırmaq olarmı?
M – modify, magnify – dəyişmək, böyütmək
Suallar:
Ÿ
Tətbiqin daha hansı variantları mövcuddur?
Ÿ
Hansı məqamlar daha da inkişaf etdirilə bilər?
Ÿ
Müştəri üçün dəyəri necə artırıla bilər?
Ÿ
Daha hündür, uzun, ağır, güclü, bərk, intensiv edilə
bilərmi?
Ÿ
Tezliyi artırmaq, vaxtını uzatmaq məqsədə uyğun-
durmu?
Ÿ
Kopiyalamaq (yəni biznesi bu yolla böyütmək)
mümkündürmü?
Ÿ
Necə dəyişək ki, rəqiblər üçün eynisini yaratmaq çətin
olsun?
P – put to other uses – başqa cür istifadə etmək
Suallar:
Ÿ
Bu ideya bundan başqa nə üçün istifadə edilə bilər
(başqa məhsulda, bazarda, sahələrdə və s.)?
Ÿ
Bu ideyadan uşaq və ya qoca necə istifadə edərdilər?
100
Ÿ
Bu ideyanın tətbiqi daha nəyə təsir edəcək?
E – eliminate – ləğv, istisna etmək, təxirə salmaq, minimuma
endirmək
Suallar:
Ÿ
İdeyanı necə sadələşdirə bilərəm?
Ÿ
Hansı hissələr, nəticəyə təsir etmədən, ləğv edilə bilər?
Ÿ
Hansı qaydalar, nəticəyə təsir etmədən, ləğv edilə və ya
sadələşdirilə bilər?
Ÿ
Həcmini kiçiltmək, daha yüngül, daha qısa etmək
məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Problemi bir neçə hissəyə bölmək lazımdırmı?
Ÿ
Vaxtını azaltmaq məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Məhdudiyyətlərin tətbiqi məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Bəlkə bu heç problem deyil?
R – rearrange (or reverce) – yenidən qurmaq, ardıcıllığı,
istiqaməti dəyişmək
Suallar:
Ÿ
İdeyanın tətbiqinin, mövcud axarın ardıcıllığını
dəyişdirmək məqsədəuyğundurmu?
Ÿ
Bəlkə ayrı-ayrı komponentlərin yerini dəyişmək
lazımdır?
Ÿ
Səbəb və nəticənin yerini dəyişə bilərəmmi?
Ÿ
Bəlkə çıxış yolu başqa istiqamətdədir?
Ÿ
Əvvəl nəzərdə tutduğumun tam tərsini etsəm nə baş
verəcək?
Ÿ
Bəlkə işçilərin yerini dəyişmək lazımdır?
Ÿ
Bəlkə biznesin məkanını dəyişmək lazımdır?
İdeyaların qiymətləndirilməsi və seçimi
Əvvəlki və hazırkı fəsillərdəki bütün tapşırıqları etdikdən
101
Dostları ilə paylaş: |