Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- 641 -
ve diğerlerine de yer verilmiştir. Arhangelsk bölgesinde yaşayan Ruslarla ilgili etnografik, folklorik bir çalışma P.S.Efimenko 173
tarafından yapılmıştır. Bunun dışında Sibirya’da Rus hikâye ve masalları, şarkıları ve diğer folklorik materyaller A. V. Adrianov’un redaktörlüğünde yayınlanmıştır 174 . Bu materyaller Minusinsk’te, Yenisey, Tomsk, Tobolsk vilayetleri sınırlarında, şehir, köy ve kasabalarda derlenmiştir. Zabaykal bölgesi Verhneudinsk üyezdi ve köylerinde yaşayan “Staroobryadtsı” ya da “Semeyski” adlandırılan “Polonya göçmenleri” üzerine A. M. Selişev tarafından çalışma yapılmıştır 175
. Aileleriyle iskân edildiklerinden Semeyski adlandırılan bu topluluk Belorusya’nın Gomelsk oblastından 1735’lerden başlamak üzere sonraki tarihlerde de Rusya tarafından Zabaykal bölgesine iskân edilen bir topluluktur. Selişev 1919’da İrkutsk Üniversitesi tarafından söz konusu topluluğun dil ve yaşam tarzını incelemek üzere görevlendirilmiştir. Topluluğun yaşadığı birçok köyde bulunan Selişev, meskenlerini, fiziki yapılarını, kılık- kıyafetlerini, geçim kaynaklarını, eğitim-öğretim bicimlerini, sağlık ve inançlarını, dil yapılarını incelemiş, eserinin sonuna fotoğraflar ilave etmiştir.
Rus Coğrafya Cemiyeti’nin Doğu Sibir Bölümü’nün çıkardığı Zapiski mecmuası bir sayısını Şamanskiya Poveriya İnorodtsev 176
başlığı altında Doğu Sibirya’da yaşayan yerel unsurların inanç ve inanışlarına ayırmıştır. Eser, Buryatlar, Yakutlar ve Minusinsk bölgesi yerel unsurlarının inançlarına ait farklı kişilerin yazdığı makalelerden oluşmaktadır. Sözkonusu makalelerde Buryat inançları, inançlarla ilgili folklorik ögeler, dini ritüeller, ritüellerde kullanılan enstrümanlar incelenmiş, Yakutlar ve Yakutlar arasında Şamanizm inanç ve uygulamaları analiz edilmiştir. Eserde konularla ilgili 10 adet resim ve tablo yer almaktadır. P.P.Şimkeviç, Orta Amur Tunguz kabilelerinden olup gelenek ve inançlarını özgün haliyle korumuş olan Goldlar arasında Şamanizm’i,Materialı Dlya İzuceniya Şamanstva u Goldov 177 adlı dokümental eserinde incelemiştir.Şimkeviç, Goldlar arasında bulunmuş, özellikle 1895-1896 yılı kışında ikisi Tunguz Nehri’ne, birisi Habarovsk taraflarındaki Sepçik köyüne olmak üzere üç araştırma gezisi yapmıştır.Bu gezilerinde Gold Şamanlarına ve burhanlara ait çok miktarda kostüm elde ederek incelemiştir. Şaman ve onun Goldlar nezdinde önemi, Goldlarda defin ritüelleri ve ziyafet ile bu uygulamalarda Şamanın rolü, Şaman’ın şifa dağıtıcı özelliği, Goldlarda Burhanlar ve fonksiyonları, Burhanlarla ve Şaman kültünün diğer ayinleri ile ilgili Gold hikâye ve rivayetleri ortaya konmuştur. Yakutlarda Şamanizm’in gelişimini inceleyen V. F. Troşanskiy, Evolutsiya Çernoy Veri (Şamanstva) u
adlı eserinde Yakutların inançlarını ve Şamanizm’i analiz etmiştir. Eserde, Yakutlara akraba kavimler ve onların yurtları, tabiat güçlerinin kişileştirilmesi ve dini düşüncelerin gelişimi, dünya ve insanoğlunun yaratıcısı tanrı ve onun güneşle ilişkisi, gökyüzü ve yeryüzü ile ilgili eski inanışlar, ruhlar ve fonksiyonları, hayat ve can (ruh) anlayışı, hastalık ve ölüm, kabir hayatı, canlılar ve ölüler arasındaki ilişkiler, defin, ata kültü, kurban sunma inanış ve ritüelleri ele alınmıştır. Şamanizm, Şamanlar, dini ayinlerde kullanılan enstrümanlar ve Şamanların kıyafetleri, ak ve kara Şamanlar incelenmiştir. Esere 10 adet Şaman kıyafeti, enstrümanı (buben), Yakutların Şamanı, Yakut aranasını resmeden çizimler ile Yakutça kısa bir sözlük ilave edilmiştir. Rus Ortodoks Kilisesi Piskoposu ve Yaroslavsk ve Rostovsk Başpiskoposu Nikolay Fedoroviç İsakoviç (Arhiepiskop Nil) Doğu Sibirya’da 16 yıl misyonerlik faaliyetleri yürütmüştür.Çukçalar, Kamçadallar, Koryaklar, Yakutlar ve özellikle de Buryatlar üzerinde misyonerlik çalışmaları yapmış olan Nil, Doğu Sibirya’nın her tarafına seyahatler gerçekleştirmiş,Budist unsurlar arasında incelemeler yapmıştır.
179
adlı eserinde Sibirya’nın yerel unsurları, inançları (Şamanizm, İslamiyet, Budizm) ve tarihsel kökenleri genel hatlarıyla değerlendirildikten sonra esas olarak Budizm anlatılmış, Budizm’in teorisi, uygulamaları üzerinde durulmuş ve Budizm ayrıntılı olarak incelenmiştir.Bilhassa Amur’dan Lena’ya kadar Moğol-Buryat ve Tunguzlar arasında etkili olan Budizm’in Şamanizm’le mücadelesi, Budizm’in Sibirya’da yayılması ve kökleşmesi ortaya konulmuştur. Nil İsakoviç’in Putevıya Zapiski isimli Vyatka’dan İrkutsk’a,
173 P. S. Efimenko (1877), Materialı Po Etnografii Russkago Naseleniya Arhangelskoy Gubernii, I (Opisani Vneşnyago i Vnutrinnyago Bıta), Moskva; Materialı Po Etnografii Russkago Naseleniya Arhangelskoy Gubernii (1878), II (Narodnaya Slovestnost), Moskva. 174
Zapiski Krasnoyarskago Podetdela Vostoçno-Sibirskago Otdela Russkago Geografiçeskago Obşestva Po Etnografii , Red. A. V. Adrianov (1902), Tom I, Vıpusk I, Krasnoyarsk; Zapiski Krasnoyarskago Podetdela Vostoçno-Sibirskago Otdela Russkago Geografiçeskago Obşestva Po Etnografii, Red G. N. Potanin (1906), Tom I, Vıpusk III, Tomsk. 175 A. M. Selişev (1920), Zabaykalskie Staroobryadtsı. Semeyskie, İrkutsk. 176 Şamanskiya Poveriya İnorodtsev Vostoçnoy Sibiri (1890), Zapiski Vostoçno-Sibirskago Otdela İRGO, Tom II, Vıpusk 2, İrkutsk. 177 P. P. Şimkeviç (1896), Materialı Dlya İzuçenie Şamanstva u Goldov, Zapiski Priamurskago Otdela İmperatorskago Russkago Geografiçeskago Obşestva, Tom I, Vıpusk II, Habarovsk. 178
V. F. Troşanskiy (1902), Evolutsiya Çernoy Veri (Şamanstva) u Yakutov, Kazan. Eser Troşanskiy’nin ölümünden sonra E. K. Pekarski, N. F. Katanov, A. A. Naumov ve V. V. Popov’un esere ilmi - dokümanter katkılarıyla yayınlanmıştır. 179 Nil Arhiepiskop (N.A) (1858).Buddizm, Razsmatrivayemıy v Otnoşeniy k Posledovatelyam ego, Obitayuşim v Sibiri, Sanktpeterburg. Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|