Uluslararasi sempozyumu
Yüklə 26,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yörük Türkmenler
445 Hasan Hüseyin ADALIOĞLU Oğuz Türkmen aynîliğini ortaya koymaktadır. 25 13. Yüzyıldan itibaren Oğuz adının yerini tamamen Türkmen adı aldı. 26 Türkiye’de, Osmanlı döneminde 19. yüzyıldan sonra aşayiş ve devlet otoritesinin temini için mecburi iskan et- tirilerek göçebe yaşam tarzından vazgeçirtilen gruplar da kendilerini “Yörük Türkmenler” olarak tanımlarlar. 17. yüzyıldan önce yerleşik hayata geçenler ise kendilerini “Manav Türkmenler” olarak tanımlarlar. Aslında Türkiye’nin nüfusunun oldukça büyük bir bölümü köken olarak Yörük-Türkmen’dir. Fakat Türklerin Anadolu’ya göçüyle yerleşik hayata ge- çen Oğuz Türkleri “Türkmen” adıyla kalmış
göçebe kalanlar ise Yörük adıyla anılmışlardır. Aşağıdaki harita Eskişehir ve civarındaki Türkmen yerleşimini göstermektedir. Eskişehir ve civarında Türkmen yerleşim yerleri. 27
Horasan bölgelerinde yaşayan ve daha ziyade Selçuklu Devleti bünyesindeki Oğuzlar/Türkmenler, Anadolu’ya gelerek burayı yurt edindiler. Anadolu’nun muhtelif yerlerine iskân edilen Türkmenler yerleştikleri bölgelere, kasaba, köy ve beldelere çoğunlukla kendi boy isimlerini veriyorlardı. Eskişehir ve civarına farklı zamanlarda göç eden Türkmenler Kayı, Kınık, Bayat, Dodur- ga, Yazır, Döğer, Avşar, Karkın, Bayındır, Çepni, Peçenek ve Büğdüz gibi boy 25 Kaşgarlı Mahmud, Divân u Lügati’t-Türk, Çeviren Besim Atalay, Ankara 1985, c. III, s.55.
26 F. Sümer, age., , s. 51 27
Harita 3. “Erdoğan Boz-Semra Günay Aktaş, 112 K 405 No’lu Eskişehir İli Dil Atlası” adlı projeden alınmıştır.
446 Eskişehir ve Civarına Yapılan Selçuklu/Oğuz (Türkmen) Göçleri adlarını, yerleştiklere yerlere verdiler. Eskişehir ve çevresinde hemen hemen bu yer adlarının hepsine rastlamaktayız. Nitekim bu dönemde yerleştikleri topraklarla bütünleşebilmek için böl- geye yerleşen Oğuz boylarının adlarını taşıyan Sivrihisar’ın Yazır, Kınık, Döğer, Koçaş, Kepen, Ayvalı, Avşar; Mihallıçık’ın Kayı, Büğdüz, Bayındır, Eymür, Eğri Bayad, Oğuz, Köpek; Alpu’nun Bozan ve Yakakayı gibi köy adları bunun göstergesidir. Yerleşim yerlerinin bazısı, önemli şahısların adına Porsuk, Bozan, Kaymaz, Hasan Bey gibi; bazısı da Sultan Deresi, Söğüd, Söğüd Eyüğü, Kara Eyük, Çukur Viran gibi bölgenin coğrafi özelliğine göre verilmiştir. 11. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlayan Oğuz (Türkmen) göçleri sayesinde Anadolu Türkleşmiş ve İslamlaşmıştır. Bu göçler, Eskişehir’in göç tarihi bakımından çok önemli bir sosyal durumdur. Bugün farklı algılansalar da Eskişehir civarındaki Türkmenler, Yörükler ve Manavlar, Oğuz (Türkmen) göçleri ile Anadolu’ya gelip yerleşmiş Türklerdir. Kaynakça Anna Comnena, Alexiad, Çeviren Bilge Umar, İnkılap Kitapevi, İstanbul 1996. Âşıkpaşazâde, Tevârih-i Âl-i Osman, nşr. Âli Bey, İstanbul 1332 (1914). Claude Cahen, Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, Çeviren Yıldız Moran, İstanbul 1979. Erdoğan Boz-Semra Günay Aktaş, 112 K 405 No’lu Eskişehir İli Dil At- lası” adlı proje. Erol Altınsapan, Ortaçağ’da Eskişehir ve Çevresinde Türk Sanatı (11.-15.
Fahameddin Başar, “Ertuğrul Gâzî” mad., Türkiye Diyanet Vakfı İslam An- siklopedisi, İstan bul 1994. Fahameddin Başar, “Osmanlıların Karacahisar’ı Fethi ve Eskişehir Civarı- na Hakim Olmaları”, Tarihte Eskişehir Sempozyumu-I 2-4 Kasım 1998, Bildi-
Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler)Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları: 170, İkinci Baskı, Ankara 1972. 447 Hasan Hüseyin ADALIOĞLU Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Çeviri Fikret Işıltan, TTK., An- kara 1999. Gregory Ebu’l-Ferec (Bar Hebraeus), Abu’l-Farac Tarihi, Türkçeye Çevi- ren; Ö. Rıza Doğrul, TTK. Yayınları, Ankara 1987. Halime Doğru, “Eskişehir’de XIII. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Salı Mescidi”, I. Uluslar arası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu-Siyasi, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Yapı, Bildiriler, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1631, Eskişehir 2005. Halime Doğru, Osmanlı İmparatorlunda Yaya-Müsellem-Taycı Teşkilatı
Kaşgarlı Mahmud, Divân u Lügati’t-Türk, Çeviren Besim Atalay, Ankara 1985. Mehmed Neşrî, Kitâb-ı Cihan-nümâ, Yayınlayan: F. Reşit Unat-M. Altay Köymen, Ankara 1987. Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, Siyasi Tarih Alp Aslan’dan Osman Gazi’ye (1071-1328), 6. Baskı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1998. Suzan Albek, Dorylaion’dan Eskişehir’e, Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Vakfı No: 89, Eskişehir 1991. Yağmur Say, “Karakeçili Aşireti ve Eskişehir’e İskânı İle Kuyucak Karye- sindeki Özbekli Cemaati”, Turkish Studies International Periodical For the
2009.
Yüklə 26,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|