Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 9 Motstaunda adamları o məhbusu daĢ-qalaq etməyə çağırırmıĢ, özü də hələ nə günah iĢlədiyini bilmədən. – DaĢ-qalaq eləyiblər? – Haytauer deyir. – Onun nəvəsini daĢ-qalaq eləyiblər? – Qadın belə deyir, – Bayron səsinin ahəngini dəyiĢmədən cavab verir. – Deyir ki, bura da elə o məqsədlə gəlib. Ona əngəl olmaq üçün gəlməli olub. Ġndi də qadın danıĢmağa baĢlayır. Bəlkə də, onların nə dediyinə qulaq asmıĢdı. Ancaq sifəti əvvəlki kimi hələ də ölgündü, heç nə ifadə etmir; cansız, zəif səs, az qala, qocanın səsi kimi birdən, qəfil iĢə düĢür: – O, əlli ildi belədi. Əlli ildən, əlli ildən çoxdu mən bu zülmü çəkirəm. Biz hələ evlənməmiĢdən əvvəl də həmiĢə dava-dalaĢ salardı. O gecə Milli anadan olanda da dava saldığına görə həbsə atmıĢdılar. Onun əlindən nələr çəkməmiĢəm?! Deyirdi ki, dalaĢmağa məcburdu, çünki boyda hamıdan balacadı, onlar onu hara gəldi buyurmağa çalıĢırlar. Bu onda ağılsızlıqdan, boĢ-boĢuna məğrurluqdandı. Amma mən ona deyirdim ki, Ģeytan səni azdırır. Haçansa bir gün Ģeytan qəfil baĢının üstünü kəsdirib səndən tələb edəcək: “Yufus Hayns, mənim haqqımı qaytar”. Milli doğulan günün sabahı mən ona bax bunu dedim – zəiflikdən baĢımı belə yerdən qaldıra bilmirdim, onu isə yenə təzəcə həbsdən buraxmıĢdılar. Ona elə belə də dedim; axı Allah ona xəbərdarlıq etmiĢ, iĢarə vermiĢdi: öz qızı doğulan gecə, doğulan saat o, həbsxanaya düĢmüĢdü – bu, göylərin ona xəbərdarlığıydı, Allah öz qızının tərbiyəsini ona etibar etmirdi. Bununla, Allah ona iĢarə edirdi ki, Ģəhər (onda o, dəmir yolunda konduktor iĢləyirdi) ona ziyandan baĢqa yaxĢı heç nə gətirmir. Onda o özü də bunu baĢa düĢdü, çünki bu, ilahi bir əlamət idi və biz daha heç bir Ģəhərdə qalmadıq; sonra taxta-Ģalban zavodunda usta kimi iĢə düzəldi, yaxĢı qazanırdı, çünki hələ boĢ-boĢ, mənasız yerə, məğrurluğuna uyub içindəki Ģeytanı əfv etdirmək, ona bəraət qazandırmaq naminə Allahın adından danıĢmağa baĢlamamıĢdı. Buna görə də o gecə Lem BuĢ sirkdən evə qayıdarkən Milli yanında olmadığı üçün arabanı saxlamadığına görə Yufus evə girib, komodun gözünü açıb, içindəkiləri hara gəldi tullayaraq, tapançasını axtarıb tapmağa çalıĢanda ona dedim: “Yufus, səni Ģeytan yoldan çıxarıb. Sən indi Millini qurtarmaq üçün bu qədər qızıĢmamısan”; o isə: “Lap elə Ģeytan olsun. Lap elə Ģeytan olsun”, – dedi, məni vurub çarpayıya yıxdı, eləcə orda uzanılı qalıb ona baxdım... – qadın susur. Ancaq səsi yavaĢ-yavaĢ, öləziyən ahənglə deyil, val iynəsi qəfil cığırından çıxıbmıĢ kimi birdən kəsilir. Haytauer yenə də gözlərini ondan ayırıb, qəzəb qarıĢıq heyrətli baxıĢlarla Bayrona baxır. – Mən də elə bunları eĢitmiĢəm, – Bayron deyir. – Mən də əvvəl heç nə anlaya bilmirdim. Onlar Arkanzasda, bu qocanın usta iĢlədiyi taxta-Ģalban zavodunun həyətində yaĢayırmıĢlar. Qız onda on səkkiz yaĢındaymıĢ. Bir dəfə gecə vaxtı Ģəhərə gedən bir sirk dəstəsi zavodun yanından keçir. Dekabr ayıymıĢ, elə hey yağıĢ yağırmıĢ, sirk furqonlarından biri onların yaxınlığında 23 0 körpüdə palçığa batır, onların evinə gəlib, kiĢini yuxudan oyadırlar, furqonu çıxarmaq üçün ondan bel istəyirlər... – Allahın nifrətinə tuĢ gəlmiĢ murdar qadın vücudu! – deyə birdən qoca qıĢqırır. Sonra səsi avazıyır, sakitləĢir, sanki, bununla diqqəti cəlb etmək istəyirmiĢ. Yenidən tez-tez, sürətlə danıĢmağa baĢlayır, nitqi inandırıcı, dumanlı, fanatikcəsinədir, özü haqda üçüncü Ģəxsin diliylə danıĢır. – O bilirdi. Qoca Dok Hayns bilirdi. O artıq onda, onun donunun altında Allahın nifrətinə tuĢ gəlmiĢ qadın əlamətini görmüĢdü. O getdi, plaĢını geyindi, fənəri götürdü, geri qayıtdı, qız da artıq qapının ağzında dayanmıĢdı, o da plaĢdaydı; o, qıza dedi: “Gir içəri, get yat”, – qız isə: “Mən də gedirəm”, – dedi; o, bir də qıza: “Keç içəri, get, öz otağında yat”, – dedi; qız içəri keçdi, o isə gedib sexdən iri belləri götürdü, furqonu palçıqdan çıxardı. Az qala, dan yeri ağarana qədər iĢlədi, elə bildi ki, qızı Allahın ona bəxĢ etdiyi atanın əmrinə tabe olub. Amma bunu bilmək lazım idi. Allahın nifrətinə tuĢ gəlmiĢ qadın vücudunun niyyətindən xəbərdar olmaq lazım idi; iki ayağı üstə gəzən bu rəzillik və murdarçılıq timsalının artıq Allahın gözündə iylənmiĢ olduğunu bilmək lazım idi. Qoca Dok Hayns o əclafın meksikalı olduğu barədə uydurmalara heç inanardımı?! Qoca Dok Hayns onun eybəcər sifətində Uca Allahın qara lənətini çoxdan oxumuĢdu. Əgər o, bu uydurmalara.... – Bu nədi? – Haytauer soruĢur. Bərkdən, sanki, öz səsilə qocanın səsini batırmağa çalıĢır. – Bu nə deməkdi? – Oğlan sirkdə çalıĢırmıĢ, – Bayron izahat verir. – Deyib ki, o, meksikalıdı – bu gedib onları yolda haqlayanda qızı ona belə deyib. Bəlkə də, oğlan qıza özünü bu cür qələmə verib. Bu isə – yenə qocaya iĢarə eləyir – hardansa öyrənib ki, oğlanın qanında zənci qarıĢığı var. Bəlkə də, sirkdəki baĢqa adamlar bunu ona deyib. Bilmirəm. Bunu hardan bildiyi barədə o, bir kəlmə də olsun danıĢmır, elə bil, bunun heç bir əhəmiyyəti yoxmuĢ. Səhəri gün gecə baĢ verənlərdən sonra isə, doğrudan da, heç bir əhəmiyyəti olmayıb. – Səhəri gün? – Məncə, həmin gecə, sirk körpüdə iliĢib qalanda qız, hər halda, evdən qaçıb. O deyir ki, qaçıb. Hər halda, buna görə belə hərəkət eləyib, əgər o, bunu bilməsəydi, əgər qız evdən qaçmamıĢ olsaydı, o, belə hərəkət etməzdi. Çünki səhəri gün qız qonĢularla bir yerdə sirkə gedib. O buna razı olub, çünki ötən gecə evdən qaçdığından xəbəri olmayıb. Hətta qız geyinib-kecinmiĢ halda qonĢu arabasına minəndə belə heç nədən Ģübhələnməyib. Ancaq onların qayıtmağını gözləyərkən, arabanın onların evinin yanında dayanmadan ötüb-keçdiyini, sanki, qızı düĢürmək üçün durmaq niyyətində olmadığını eĢidib. Onun dalınca qaçıb, arxadan qıĢqırıb onları səsləyəndə qonĢu arabanı saxlayıb, ancaq qız onun içində olmayıb. QonĢu deyib ki, qız sirkin önündə bizimlə vidalaĢdı, Ģəhərdən altı mil aralıda yaĢayan baĢqa bir qızın yanında gecələyəcəyini söylədi; o, Haynsın bundan xəbərsiz olduğuna məəttəl qalıb, çünki qız arabaya
Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|