Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 3 zalın iĢığını yandırıb saat iki qatarının gəldiyini onlara xəbər verənəcən beləcə oturub qalıblar; bu vaxt qadın yenə də uĢaq baĢı tovlayırmıĢ kimi ona “Sussssssss. Sussssssss” – deyib, Dok dayı isə bağırmağa baĢlayıb: “Rəzillik və iyrənclik! Rəzillik və iyrənclik!”
16 Qapını döyəndən sonra heç bir cavab almayan Bayron artırmadan aĢağı düĢür, evin ətrafına dolanıb, çəpərli arxa həyətə çıxır. Tut ağacının altındakı kreslonu dərhal görür. Bu, yamaqlı, bomboz bozarmıĢ, parusin bir Ģezlonqdu, uzun illərin istifadəsindən o qədər sallaqlaĢıb ki, içi boĢ görünür, sahibinin əndazədən çıxmıĢ ĢiĢman, piy basmıĢ vücudu belə onun ağuĢunda itib-batır; ona yaxınlaĢarkən Bayron fikirləĢir ki, fəaliyyətsizliyi, bikarçılığı, tərki-dünyalığı özündə cəmləĢdirən bu cansız kreslo, bir növ, bu adamın simvoludu, hətta onun əsl mahiyyətinin təcəssümüdü. “Bu adamı, mən yenə onu narahat eləyəcəm”, – o, adəti üzrə, dodağını azca aralayaraq düĢünür, düĢünür Yenə də? Bundan əvvəl verdiyim narahatlıqlar indikinin yanında
Arxadan kresloya yaxınlaĢır, onun içinə boylanır. Haytauer yatıb. Onun ĢiĢman qarnının üstündə, ağ köynəyin (bu gün o, həm təzədi, həm də təmiz) nimdaĢ qara Ģalvar üzərində köpüb ĢiĢdiyi yerdə cildi üzüyuxarı açılmıĢ bir kitab var. Haytauerin əlləri dinc, məhrəmanə tərzdə kitabın üzərinə düĢüb qalıb. Köynəyi köhnə dəbli, sinə hissəsi büzməli, amma pis ütülənmiĢ, yaxalıqsızdı. Ağzı açıq qalıb, lırt, bürüĢük sifəti, qaralmıĢ alt diĢləri görünən dəyirmi yarıqdan və sivri burnundan aĢağı sallanıb; təkcə burnu sinnin və yaĢanmıĢ uzun illərin dağıdıcı təsirinə məruz qalmayıb. Bayron yuxarıdan yatmıĢ sifətə baxır, ona elə gəlir ki, bu adam, zəbt edilmiĢ qalada unudulub qalan bayraq kimi məğlubiyyət qarmaqarıĢıqlığıında öz yenilməz məğrurluğunu və mərdliyini qoruyub saxlayan bu burundan daim kənar qaçıb, ondan imtina edib. Tut yarpaqları arasından göy üzünü əks etdirən iĢıq Ģüaları yenə də eynəyin üstünə düĢür, onun ĢüĢələrində bərq vurur; buna görə də Bayron, Haytauerin haçan gözünü açdığını hiss eləmir. O yalnız dodaqların bir-birinə sıxıldığını və Haytauer durub oturmamıĢdan əvvəl, önündəki əllərin necə tərpəndiyini görür. – Hə, – keĢiĢ deyir, – hə? Kimdi bu... A-aa, Bayron sizsiniz? Bayron yuxarıdan-aĢağı baxır, onun sifəti çox ciddidi. Bu dəfə onda heç bir mərhəmət hiss olunmur. Bu sifətdə təmkinlikdən, qətiyyətdən baĢqa heç nə yoxdu. Heç bir ifadə hiss etdirməyən quru bir səslə deyir: – Dünən onu tutublar. O vaxt qətl barədə heç nə eĢitmədiyiniz kimi, yəqin ki, bunu da bilmirdiniz. 22 4 – Tutublar? – Kristması. Motstaunda. O bu Ģəhərə gedib, bildiyim qədər, orda küçədə gəzərkən onu tanıyıblar. – Tutublar, – Haytauer qalxıb kresloda oturur. – Siz də bura gəlmisiniz ki, mənə onun tutulduğunu... Onların onu... – Yox. Hələlik heç nə eləməyiblər. Hələlik sağdır. Həbsxanadadır. Ona heç nə olmayıb. – Heç nə olmayıb... Siz deyirsiniz ki, hələ heç nə olmayıb. Bayron deyir ki, hələ heç nə olmayıb... Bir qadının aĢnasına öz yoldaĢını min dollara satmaqda yardımçı olan Bayron Banç... indi o Bayron Banç deyir ki, heç nə olmayıb. O qadını öz övladının atasından gizlədən, sonra da onu ... Deyimmi indi, aĢna Bayron? Deyimmi? Yoxsa, Bayron Banç həqiqəti gizli saxlamaq istədiyi üçün mən də onu deməkdən imtina eləyim? – Əgər aralıqda gəzən Ģayiələr həqiqət kimi qəbul edilirsə, onda bu, həqiqətdir. Xüsusilə də mənim onların hər ikisini həbsxanaya saldırmağım. – Ġkisini də? – Yəni Braunla bir yerdə. Hərçənd, məncə, camaatın çoxu bu fikirdədir ki, Braun adam öldürməyə, ya da öldürülməsinə kömək etməyə nə qədər qadirdisə, qatili tutmağa, yaxud tutulmasına kömək etməyə də bir o qədər qadirdi. Amma indi onlar çox rahatca deyə bilərlər ki, Bayron Banç onu öz xeyri üçün həbsxanaya saldırıb. – Həə, elədi. – Haytauerin səsi cingiltili, yüksəkdi, azca titrəyir. – Bayron Banç, ictimai rifahın və əxlaqın qatı gözətçisi. Varis, mükafat sahibi, çünki o mükafat indi filankəsin morqanatik 23 arvadına qismət olacaq... Deyimmi, kimin? Bayronu da bu siyahıya daxil edimmi? – Bu nəhəng, heydən düĢüb özünü kresloya yıxmıĢ adam ağlamağa baĢlayır. – Mən belə fikirləĢmirəm. Siz bunu anlamırsınız. Amma özümü hər Ģeydən kənarda tutmağa öyrəĢdirdiyim... məni buna zorla öyrəĢdirdikləri bir vaxtda gəlib məni bu cür narahat etmək, bir daha əndiĢələndirmək heç də ədalətli iĢ deyil... Bu qoca yaĢımda, onların rəva gördükləri hər Ģeylə barıĢdığım vaxtda belə bir Ģeyin mənə tuĢ gəlməsi, məni haqlaması... – Bir dəfə Bayronla qarĢı- qarĢıya oturarkən onun sifətindən tər göz yaĢı kimi axmıĢdı; indi isə göz yaĢı tər kimi axır. – Mən bilirəm. Bilirəm ki, bu, yaxĢı deyil. Sizi narahat etmək olmaz. Amma bilmirdim. Bu hadisəylə uğraĢmağa baĢlayanda bunu ağlım kəsmirdi. Yoxsa... Ancaq siz ruhanisiniz. Bundan imtina edə bilməzsiniz. – Mən ruhani deyiləm. Öz istəyimə görə yox. Bunu unutmayın. Mən öz istəyimə görə ruhanilikdən imtina etməmiĢəm. Mənim bu imtinam sizin kimi, o qadın kimi, həbsdəki o adam kimi, eləcə də vaxtilə mənə qarĢı öz bəd niyyətlərini riĢxənd və zorakılıqla həyata keçirən, indi də o mənfur niyyətlərini bu adamın üzərində icra edə bilmək üçün onu tutub ora salan adamlar
23
Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|