Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 1 ikisi bunu sözsüz baĢa düĢür, bir-birinə göz qoyurmuĢ; ancaq hər ikisi bunu da dərk edirmiĢ ki, bu iĢə necə baĢlamağı qadın daha yaxĢı bilir. Onlar birbaĢ Salmonun kirayə maĢın verdiyi qaraja gediblər. Onunla qadın danıĢıb. Deyib ki, Ceffersona getmək istəyirlər. Yəqin, ağlına da gətirməyib ki, Salmon adambaĢına iyirmi beĢ sentdən çox pul istəyə bilər, buna görə də o, üç dollar deyəndə, qulaqlarına inanmayıb, bir də soruĢub. “Üç dollar, – Salmon deyib, – bundan ucuz verə bilmərəm”. YanaĢı dayanıblarmıĢ, amma Dok dayı bu söhbətə qarıĢmayıb, sanki, bunun ona dəxli yoxmuĢ və nədənsə narahat olmağına dəymədiyini bilirmiĢ: qadın, onsuz da, onu ora çatdıracaqdı. – Yox, – qadın deyib, – mənim bu qədər pulum yoxdu. – Bundan ucuz isə heç cür mümkün deyil, – Salmon deyib. – Bəlkə, qatarla mümkün ola. Orda bilet əlli iki sentədir. Qadın artıq ordan uzaqlaĢıb, Dok dayı isə it kimi onun dalınca düĢüb. Bu, saat dörddə olub. Saat altıya kimi onları məhkəmə həyətindəki skamyada oturmuĢ görüblər. DanıĢıb-eləmirmiĢlər: sanki, bir yerdə olduqlarını unudublarmıĢ. Yan-yana oturub qalıblar, deməli, qadın geyinib-kecinibmiĢ, bayram libasındaymıĢ. Bəlkə, elə bu cür geyinib- kecinmiĢ halda bir Ģənbə axĢamını Ģəhərdə keçirmək onun xoĢuna gəlirmiĢ. Ya da bu, baĢqalarının Memfisə yollanıb, orda keçirdikləri bütöv bir gün qədər ona ləzzət verirmiĢ. Saat altının zəngi çalınanacan orda oturublar. Zəng çalınanda yerlərindən qalxıblar. Onları orda görən adamlar danıĢırlar ki, qadın ərinə bircə kəlmə də deməyib; sadəcə, budaqdan uçan bir cüt quĢ kimi eyni anda qalxıblar – qalxmaq üçün kimin kimə iĢarə verdiyini anlamaq heç cür mümkün olmayıb. Dok dayı bir az arxadan gedirmiĢ. Meydanı keçib, stansiyaya gedən küçəyə çıxıblar. Adamlar hələ üç saat ərzində ordan heç bir qatar keçməyəcəyini bildikləri üçün buna mat-məəttəl qalıblar: doğrudanmı, onlar qatarla harasa getməyə hazırlaĢırlar?! Amma sonra qocalar onları bundan da betər heyrətə salıblar. Stansiyanın yanındakı balaca kafeyə girib Ģam eləyiblər; axı Ceffersona gəldikləri gündən bəri – bu uzun illər ərzində onların nəinki kafedə nahar etdiklərini, heç bir yerdə küçəyə çıxdıqlarını belə görən olmamıĢdı. Ġndi isə bu qadın gör onu haralara gətirib çıxarmıĢdı; bəlkə də, nahar üçün Ģəhərə qayıtsalar, qatara gecikə biləcəklə- rindən ehtiyat eləmiĢdilər. Hələ saat yeddinin yarısı olmamıĢ kafeyə girib, piĢtaxtanın önündəki kətillərdə əyləĢib, qadının Dok dayı ilə məsləhətləĢmədən sifariĢ verdiyi yeməkləri yeməyə baĢlayıblar. Qadın kafe sahibindən Ceffersona gedən qatarın haçan gələcəyini soruĢub, o isə cavab verib ki, gecə saat ikidə. “Bu gün, – deyib, – Ceffersonda yaman qarıĢıqlıq olacaq. Siz Ģəhərdə maĢın kirayə edib, qırx beĢ dəqiqəyə orda ola bilərsiniz. Gecə saat ikiyəcən burda oturub qatarı gözləmək nəyinizə lazımdı?!” Elə bilib ki, gəlmədilər; baĢlayıb Ģəhərə necə getməyi onlara izah etməyə. 22 2 Qadın ona heç nə deməyib; yeməklərini yeyib qurtarandan sonra çətirdən çıxardığı əsgi bükülüsündən bir beĢ, bir də onsentlik götürərək yeməyin haqqını ödəyib, Dok dayı isə yerində oturub gözləyirmiĢ, lunatiklər kimi sir-sifətindən cin yağırmıĢ. Sonra ordan çıxıblar, kafe sahibi elə bilib ki, onun dediyinə qulaq asıb, maĢın götürmək üçün Ģəhərə getmək qərarına gəliblər, amma pəncərədən baxanda ehtiyat dəmir yollarını keçərək stansiyaya tərəf getdiklərini görüb. Arxadan onları səsləmək istəyib, amma sonra vaz keçib. “FikirləĢdim ki, – deyir, – yəqin, mən onu səhv baĢa düĢmüĢəm. Bəlkə də, onlara saat doqquzda cənub tərəfə gedən qatar lazım imiĢ”. SərniĢinlər – kommivoyajörlər 22 , iĢsiz-gücsüz avaralar və digər adamlar – stansiyaya yığıĢıb saat doqquz qatarına bilet almağa baĢlayanda onlar gözləmə zalında skamyada oturublarmıĢ. Kassir deyir ki, axĢam saat səkkizin yarısında, Ģam yeməyindən qayıdanda ciddi diqqət yetirməsə də, gözləmə zalında kimlərinsə oturduğunu görüb; sonra qadın kassaya yaxınlaĢıb, burdan keçən qatarın Ceffersonda haçan olacağını ondan soruĢub. Kassirsə bu vaxt bərk məĢğul olduğundan, yalnız gözünü qaldırıb, iĢindən ayrılmadan deyib: “Sabah”. Ancaq deyir, sonra onu nəsə pəncərədən boylanan yumru sifətə və əlbəttə ki, ondan yuxarıda yellənən lələyə bir də baxmağa məcbur edib. Qadınsa deyib: – Mənə o qatara iki bilet verin. – Bu qatar gecə saat ikidə gələcək, – kassir deyib. O da qadını tanımayıb. – Əgər Ceffersona tez çatmaq istəyirsinizsə, Ģəhərə gedib, kirayə maĢın götürsəniz, yaxĢıdır. ġəhərin yolunu tanıyırsınız? Qadınsa yerində dayanıb, bükülü əsgidəki beĢ, onsentlik sikkə pulları çıxarıb sayıb; ona iki bilet verəndən sonra kassir pəncərədən, qadının baĢı üstündən baxaraq Dok dayını gözləmə zalında görəndə onun kim olduğunu baĢa düĢüb. Deyir ki, saat doqquz qatarının camaatı stansiyaya yığıĢmıĢdı, qatar gəldi də, getdi də, amma onlar hələ də orda oturmuĢdular. Dok dayı isə, deyir, elə o cür yarıyuxulumu, yarıbihuĢmu haldaymıĢ – bunu dəqiq anlamaq mümkün deyilmiĢ. Deməli, qatar çıxıb gedib, adamlarınsa heç də hamısı oradan dağılıĢmayıb. Bəziləri kassir gözləmə zalının iĢıqlarını söndürənəcən orda qalıblar; qalıb pəncərədən baxıb, ya da zala girib Dok dayı ilə arvadının orda necə oturduqlarına tamaĢa ediblər. Ancaq bəzi adamlar hətta bundan sonra da oranı tərk etməyiblər. Pəncərədən boylanıb onların qaranlıqda necə oturduqlarına göz qoyublar. Bəlkə də, ancaq Ģlyapadakı lələyi, bir də Dok dayının çallaĢmıĢ baĢını görə biliblər. Birdən Dok dayı ayılmağa baĢlayıb; o mənada yox ki, harda olduğundan, yaxud da istədiyi deyil, tamam baĢqa yerə düĢdüyündən heyrətə gəlib. Sadəcə, uzun müddət maĢınla sürətlə üzüaĢağı Ģütüyən və artıq mühərriki söndürmək lazım gəldiyini birdən-birə, qəfil baĢa düĢən adam kimi qəfil silkinib ayılıb. Qadının ona necə “ Susssssss” dediyini eĢidiblər, bundan sonra Dok dayının səsi yavaĢ-yavaĢ kəsilib. Sonra kassir
22
Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|