Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
23 7 saxlamamıĢdı və qoca Dok Hayns dedi: “Sən artıq Allahın öncədən cızdığını yerinə yetirmisən. Ġndi sakitcə çıxıb gedə bilərsən, gedib öz murdar əməllərini MəhĢər gününədək davam etdirə bilərsən”. Onun sifəti qəddar səhra vəhĢisinin sifətinə dönmüĢdü, ucadan qəhqəhə çəkərək öz boyalı murdar çirkabını Allahın üstünə tökdü. Və gəldilər, o Ģeytan toxumunu ordan apardılar. Qoca Dok Hayns onu arabada necə apardıqlarını öz gözləriylə gördü, gedib yenidən Allahı gözlədi. Allah da gəlib qoca Dok Haynsa dedi: “Ġndi sən də get. Burda artıq qadın Ģərindən baĢqa heç bir Ģər qalmayıb, o da buna dəyməz ki, Mənim seçdiyim alət ona göz qoymaqla, onu izləməklə məĢğul olsun”. Allah ona get deyən kimi Qoca Dok Hayns da çıxıb getdi. Ancaq Allahla əlaqə saxladı, bir gecə Ona dedi: “Bəs o küçük, Ġlahi?” – Allah dedi: “O hələ Mənim torpağım üzərində gəzir.” Və qoca Dok Hayns Allahla əlaqə saxladı, bir gecə Ona dedi: “Bəs o küçük, Ġlahi?” Allah dedi: “O, hələ Mənim torpağım üzərində gəzir”, – və qoca Dok Hayns Allahla əlaqə saxladı, bir gecə özünü yırtdı, dağıtdı, bərkdən qıĢqırdı: “Bəs o küçük, Ġlahi? Mən hiss edirəm! Ġti diĢləri, iti caynaqları çox yaxında hiss edirəm!” Allah dedi: “Bu odu, o küçükdü. Sənin iĢin hələ bitməyib. O Mənim torpağım üçün əsl rəzalət və iyrənclik mücəssəməsidi”.
Uzaq kilsədən gələn musiqi sədaları çoxdan susub. Açıq pəncərədən yalnız yay gecəsinin dinc və saysız-hesabsız civiltiləri eĢidilir. Haytauer stol arxasında əyləĢib, indi o qaçarkən yalan və hiylə ilə tutulub saxlanılan yör-yöndəmsiz vəhĢi heyvana həmiĢəkindən daha çox bənzəyir: budur, indi onu aldadıb tora salanların özləri faĢ olub tələyə düĢüblər. Qalan üç nəfərin üçü də üzünü, sanki, hakimmiĢ kimi ona tutub oturub. Onlardan ikisi heykəl kimi tərpənməzdi: daĢsifət, intizar içində gözləyən qaya kimi səbirli qadın və odu amansızcasına söndürülən Ģam fitili kimi yanıb kösövə dönmüĢ kiĢi. Bircə Bayron diri görünür. Sifəti aĢağı sallanıb. Bəlkə də, gözü dizlərinin üstünə qoyduğu əllərinə baxır; baĢ barmağı ilə Ģəhadət barmağı yavaĢ-yavaĢ bir-birinə sürtülür, sanki, nəyinsə sarığını açır; sanki, baĢı buna qarıĢdığından gözünü ondan çəkmir. Haytauerin səsini eĢidən kimi Bayron anlayır ki, keĢiĢ ona müraciət etmir, ümumiyyətlə, dedikləri burdakıların heç birinə ünvanlanmayıb. – Onlar məndən nə istəyirlər? – o deyir. – Nə istəyirlər, nəyə ümid edirlər, onların fikrincə, mən nə edə bilərəm? Cavabında heç kimdən səs çıxmır; görünür, nə qarı, nə də qoca onu eĢitmədi. Bayron qocanın eĢidəcəyini, onsuz da, güman etmir. “Ona heç bir kömək lazım deyil”, – o fikirləĢir. “Yox, ona heç cür kömək etmək olmaz. Ona mane olmaq lazımdı”, – o fikirləĢir, rastlaĢdıqları andan bu yana düz on iki saatdır, öz arvadıyla birlikdə bir yerdən o birinə sürünən bu qocanın yarıbayğın, eyni zamanda manyakcasına gərgin vəziyyətdə olduğunu xatırlayır. “Ona mane olmaq lazımdı. Onun bu qədər əlacsız, köməksiz olması bu qadından savayı hələ çox adamın xeyrinədir”. O, diqqətlə qadına baxır. Sakitcə, demək olar ki, nəvaziĢlə deyir:
23 8 – Davam eləyin. Nə istədiyinizi ona deyin. O sizin ondan nə istədiyinizi bilmək istəyir. Deyin ona. – Mən fikirləĢirdim ki... – qadın danıĢmağa baĢlayır. Yerindən tərpənmədən danıĢır. Səsi inamsız olmaqdan daha çox xırıltılıdır, sanki, onu nəsə, nitq hüdudlarından kənarda olan, yalnız bilinə və hiss edilə bilən bir Ģeyi deməyə məcbur edirlər. – Mister Banç dedi ki, bəlkə... – Nə? – Haytauer soruĢur. Sərt, hövsələsiz, bir qədər cır səslə danıĢır; o da yerindən tərpənmir, kresloda yayxanıb, əlləri onun qoltuqları üstündədir. – Nə? Bəlkə nə? – Mən fikirləĢirdim ki... – Səs yenidən kəsilir. Pəncərədən cücülərin civiltisi eĢidilir. Səs yenidən dirçəlir, ifadəsiz, tutqundu; qadın da baĢını aĢağı sallayaraq oturub, sanki, diqqətlə, sakitcə öz səsinə qulaq asır. – O mənim nəvəmdi, qızımın oğludu. Mən yalnız fikirləĢirdim ki, əgər mən... əgər o... – Bayron sakitcə qulaq asır, fikirləĢir Qəribədir, Allah haqqı. Belə baxanda
iĢ deyil. Ancaq siz xoĢbəxt adamsınız. Subay, tənha kiĢi xeylağı, heç bir sevgi acısını dadmadan rahat yaĢayıb qocalmıĢ bir adamsınız. Mən nə qədər yerli-yataqlı danıĢsam da, yəqin ki, siz, onsuz da, heç nə anlamayacaqsınız. Ancaq bunu fikirləĢirdim ki, ola bilərmi, bircə günlüyə də olsa, sanki, bu iĢ baĢ verməmiĢ olsun. Sanki, insanlar onu heç vaxt o cür – qatil adam kimi tanımayıblar,... – Səs yenidən susur. Qadın yerindən tərpənmir. Elə bil, bayaq öz səsinə qulaq asdığı kimi indi də araya çökən sükuta elə həmin maraqla, o cür sakitcə və təəccübsüz qulaq asır.
– Davam eləyin, – Haytauer səbirsiz uca səslə deyir, – davam eləyin. – Axı mən onu gördüyüm vaxtlar hələ nə yeriyə, nə də danıĢa bilirdi. Otuz ildi onu görməmiĢəm. Demirəm ki, o, belə bir Ģey, yəni bu adamların dediyini eləməyib. Demirəm ki, o cəza almamalıdır, öz doğmalarını sevən və itirən adamları iztirab çəkməyə necə məcbur edibsə, o özü də o cür əzab, iztirab çəkməlidir. Ancaq heç olmasa, bircə günlüyə buraxa bilsəydilər... Sanki, heç nə olmayıbmıĢ kimi. Adamların ona qarĢı heç bir kini-küdurəti yoxmuĢ kimi. Sadəcə çox uzun müddətə harasa səfərə çıxıbmıĢ, bu vaxt ərzində böyüyüb, ərsəyə çatıb, geri qayıdıbmıĢ kimi.... Heç olmasa, bircə günlüyə belə olsaydı. Sonra mən heç nəyə qarıĢmazdım. Əgər o bu iĢi tutubsa, mən onu necə müdafiə edə bilərəm, cəzadan necə qurtara bilərəm? Yalnız bircə günlüyə, baĢa düĢürsüz? Elə bil, çox uzun müddətə harasa səfərə çıxıbmıĢ, indi geri qayıdıb, mənə o səfərindən danıĢır və heç kimin də ona qarĢı zərrə qədər kini-küdurəti yoxdu. – Hə-ə, – Haytauer yüksək, sirayətedici səslə danıĢmağa baĢlayır. O heç bir hərəkət eləmir, kreslonun qoltuqlarını bərkdən sıxan əlləri gərginlikdən ağappaq ağarıb, ancaq paltarın altındakı bədənin yavaĢ-yavaĢ əsməcə tutduğunu, onun bu əsməcəni zorla ram etməyə çalıĢdığı aydın görünür. – Deməli, belə, – o deyir. – Hamısı buymuĢ. Bu, belə asanmıĢ. AsanmıĢ. AsanmıĢ. –
Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|