Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
24 3 adam indi elə bir Ģey tapıb uydura bilməyəcək ki, ona hər kəs inansın – istər qadın, istərsə də kiĢi. Ancaq deyəsən, bacarmayacam. Görünür, bu iĢ – inandırıcı tərzdə yalan danıĢmaq mənlik deyil”. Yeyin-yeyin, sürətlə yeriyirdi, addımlarının səsi bomboĢ küçədə yalqızcasına əks-səda verirdi; özü dərk etməsə də, qərar artıq qəbul olunmuĢdu. Onun üçün bunda nəsə bir qəribəlik, ya da gülməli bir Ģey yox idi. Bu qərar ağlına həddən artıq sürətlə gəldi, onu tam dərk etməyə macal tapmamıĢ elə o sürətlə də beyninə həkk olundu; ayaqları artıq o qərarı yerinə yetirirdi. Onu, zənci uĢağı doğularkən vaxtında gəlib çıxa bilməyən həkimin evinə apardı; məhz elə o zaman Haytauer məcbur qalıb o uĢağı ülgüc və kitabın köməyi ilə qəbul etmiĢdi. Həkim bu dəfə də gecikdi. O geyinənəcən Bayron gözləməli oldu. Artıq xeyli qocalmıĢ, vasvasılaĢmıĢ bu adam belə erkən saatda yuxudan oyadılmağından o qədər də məmnun qalmamıĢdı. Sonra o, dəmir yeĢikdə saxladığı maĢın açarını axtarmağa baĢladı, elə yeĢiyin öz açarı da o qədər tez tapılmadı. Kilidini qırmağa isə o, Bayrona icazə vermədi. Bu minvalla, onlar daxmaya gəlib çatanda Ģərq tərəf artıq qızılı rəngə boyanmıĢdı, Ģıltaq yay günəĢi doğmaq üzrəydi. Və ötən müddət ərzində xeyli qocalmıĢ olan bu iki adam daxmanın qapısı önündə yenidən üz-üzə gəldi, yenə də peĢəkar həvəskara uduzdu – çünki həkim astanaya ayaq basan kimi içəridən körpə çığırtısı eĢidildi. Həkim gözlərini qıyıb əsəbi halda keĢiĢə baxdı. “Bəli, cənab həkim, – keĢiĢ dedi. – Nahaq yerə Bayron sizi çağıracağını mənə qabaqcadan deməyib. Ġndi evdə rahatca yatmıĢ olardım. Həkim keĢiĢin böyründən keçib qapıya tərəf üz tutdu. – Deyəsən, bu dəfə iĢiniz o səfərkindən uğurlu olub, odəfəki məsləhətlərin sizə xeyri dəyib. Amma sir-sifətiniz elə gündədi ki, elə bil, sizin özünüzə həkim lazımdı. Ya da bir fincan qəhvə.
Haytauer cavabında nəsə dedi, ancaq həkim onu dinləmədən yoluna davam etdi. Otağa girdi, qatlama çarpayıda ona tanıĢ olmayan, halsız, bənizi qaçmıĢ cavan bir qadın uzanmıĢdı, təzəcə doğulmuĢ körpəni dizləri üstünə almıĢ tünd-qırmızı paltarlı bir qarı onun yanında oturmuĢdu – o da ona tanıĢ deyildi. Qaranlıq küncdəki baĢqa bir çarpayıda isə qoca bir kiĢi yatmıĢdı. Onu görəndə həkim öz-özünə dedi ki, bu adam lap ölüyə oxĢayır, çünki o cür ağır, dərin yuxuya getmiĢdi. Ancaq qocanı dərhal, içəri girən kimi görmədi. Əvvəlcə körpəni dizləri üstündə saxlayan qarıya yaxınlaĢdı. – Belə-belə iĢlər, – dedi. – Görünür, Bayron bərk həyəcanlanıb. O mənə demədi ki, bütün ailə, hətta baba da, nənə də burda olacaq. Qarı çevrilib ona baxdı. Həkim fikirləĢdi: “OturmuĢ halda olsa da, bu qarı da elə o qoca kimi heç diri adama oxĢamır. Hətta, deyəsən, nənə cəhənnəm, heç ana olduğunu da ağlı kəsmir”. – Hə, – qarı dedi. 24 4 UĢağa qısılıb, aĢağıdan-yuxarı ona baxırdı. Həkim fikir verib gördü ki, onun sifəti heç də mənasız, axmaq deyil. Bu sifət ona həm dinc, həm də dəhĢətli göründü; sanki, bu dinclik və dəhĢət çoxdan, lap çoxdan bitib-qurtarmıĢ, yalnız indi, yenidən, özü də qoĢa doğulmuĢdu. Ancaq onun gözünə sataĢan baĢlıca Ģey qarının duruĢu idi, onda nəsə daĢa və eyni zamanda yerə sinmiĢ vəhĢi heyvana xas bir xislət vardı. Qarı baĢı ilə yatmıĢ qocanı göstərdi; həkim ilk dəfə baxıĢlarını onun yatdığı çarpayıya dikdi. Qarı bic-bic, amma hələ də həyəcanlı, dəhĢətdən hələ tam qurtulmamıĢ bir səslə dedi: “Mən onu aldatdım. Dedim ki, bu dəfə arxa qapıdan gələcəksiniz. Mən onu aldatdım. Sizsə artıq burdasınız. Ġndi siz Milliyə kömək edə bilərsiniz. Mənsə Coya baxaram”. Sonra bütün bunlar yox oldu. Onun gözləri önündə bu həyat, bu canlanma qarının sifətindən bir andaca silinib itdi, sanki, onda heç vaxt belə bir Ģey ola bilməzmiĢ kimi küt, donuq bir Ģeyə çevrildi; indi qarının gözləri həkimə küt, lal bir narahatçılıq içində, sualedici nəzərlərlə baxırdı; sonra o, uĢağın üzərinə elə bir tərzdə əyildi ki, sanki, indicə kimsə onu oğurlayacaqdı. Bəlkə də, körpəni onun bu hərəkəti oyandırdı; o çığırdı. Və narahatçılıq da silinib itdi. Kölgə kimi yüngülcə çəkilib yox oldu; qarı taxta kimi qupquru, ifadəsiz sifətini aĢağı sallayıb, fikirli- fikirli gözlərini körpəyə dikdi. “Bu Codur, – dedi. – Mənim Millimin körpə balası”. Həkim içəri keçəndən sonra qapıda dayanıb gözləyən Bayron da o çığırtını eĢitdi və ona nəsə, dəhĢətli bir Ģey oldu. Gecə missis Hayns onu çadırdan çağırmıĢdı. Səsi elə təlaĢlıydı ki, o, az qala, Ģalvarını qaça-qaça geyindi, gecə yatmaq üçün paltarını belə soyunmamıĢ missis Haynsın yanından güllə kimi keçib özünü daxmaya atdı. Onu görəndə yerindəcə donub-qaldı. Missis Hayns böyründə dayanmıĢdı, nəsə deyirdi; yəqin ki, o da ona cavab verdi, nəsə dedi. Hər halda, dərhal qatırı çullayıb Ģəhərə çapdı, bütün yol boyu bu qadının çarpayıda uzanmıĢ halı – azca dirsəklənərək, əlacsız ağrıdan çığıra-çığıra mələfəylə örtülən bədəninə baxan sifəti gözləri önündən çəkilmədi. Bütün yol boyu – Haytaueri yuxudan oyadanda da, həkimə əĢyalarını yığıĢdırmaqda kömək edəndə də gözü önündə yalnız bunu gördü; qəlbində gizlənmiĢ o caynaqlı məxluq isə öz iĢindəyidi, məqam gözləyirdi, düĢüncəsi elə sürətlə qaçırdı ki, fikirləĢməyə belə macal tapa bilmirdi. Məsələ də bundaydı. DüĢüncə o qədər sürətliydi ki, heç nə fikirləĢə bilmirdi – həkimlə birlikdə komaya gəlib çatanacan o bu cür də davam etdi. Yalnız onda, komanın önündə dayanıb körpənin çığırtısını eĢidəndə ona nəsə dəhĢətli bir Ģey oldu. Yalnız indi anladı ki, bomboĢ meydandan keçib həkim axtardığı, onunla əvvəlcədən niyə danıĢmadığına qeyzləndiyi zaman qəlbində gizlənmiĢ o caynaqlı məxluq nə imiĢ. Yalnız indi anladı ki, həkimlə əvvəlcədən danıĢmaqdan niyə imtina edib. Çünki, missis Hayns onu çadırdan köməyə çağırdığı ana qədər o özünə (o qadına) həkim lazım olacağına, hökmən lazım olacağına inanmayıb. Sanki, bütün həftə ərzində gözləri o qadının qarnının necə ĢiĢdiyini görsə də, əqli buna heç cür inanmayıb. “Yox, mən inanır, bilirdim, – o fikirləĢdi. – Əgər belə olmasaydı, onda bütün bunlar nə üçün idi: niyə ora-bura qaçır, cürbəcür yalanlar uydurur, camaatın zəhləsini
Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|