Umumiy, O’rta, oliy ta’lim darsliklarida morfologiyaning yoritib berilish

Og‘irlik o‘lchovi	Uzunlik o‘lchovi
Maydon o‘lchovi

hozirgi	tarixiy	hozirgi	tarixiy	hozirgi	Tarixiy
milligramm	misqol	millimetr	chaqirim	sotix	tanob
gramm	botmon	santimetr	qarich	gektar
kilo	paysa	ditsimetr	yo‘g‘och
litr	dahsar	kilometr	gaz
tonna			qalam

Hisob so‘zi o‘zi birikkan son bilan birga ajralmas sintaktik birlikni tashkil etib, gapda bir sintaktik pozitsiyadan o‘rin oladi.

Hisob so‘zi tizimi ochiq sistema bo‘lib, uning lug‘aviy ma’no grammatikasi quyidagi mikrosistemalardan tashkil topadi:

1. 
   predmetni yakkalab hisoblash uchun ishlatiladigan hisob so‘zi: bosh, nafar, dona, nusxa, tup, jon;
   
2. 
   predmetni butun yoki to‘daning qismi sifatida hisoblash uchun ishlatiladigan hisob so‘zi: burda, varaq , luqma, parch, poy, siqim, tilim, tomchi , to‘g‘ram, chaqmaq, chimdim, shingil, qultum;
   
3. 
   predmetni to‘dalab, guruhlab hisoblash uchun ishlatiladigan hisob so‘zi: bog‘, gala, to‘p, shoda, to‘da;
   
4. 
   predmini juftlab ko‘rsatish uchun: juft, para;
   
5. 
   predmetning og‘rlik o‘lchovini hisoblash uchun: gramm, kilogram,litr, misqol, qadoq, payola, kosa, qop, qoshiq, quti;
   
6. 
   predmetning uzunligini o‘lchash uchun: masofa, qadam, qarich, quloch, metr, tosh, chaqirim, kilometr;
   
7. 
   yosh hisobini bildirish uchun: yashar, yoshdagi, yoshli;
   
8. 
   vaqt o‘lchovini bildirish uchun: asr, yil, kun, kecha, kunduz, oy, hafta, daqiqa, soniya;
   
9. 
   qiymat o‘lchovi bildiruvchi hisob so‘zlar: so‘m, tiyin, miri, paqir, dinor, dollar, evro, rubl;
   

10) harakat miqdorini hisoblash uchun: karra, marta, daf’a, qatla, sidra¹.
YUqoridagilardan ko‘rinib turibdiki, hisob so‘zlar haqida oliy ta’lim darsligida kengroq ma’lumot berilgan. SH.Rahmatullaev darsligida hisob so‘zlar haqida ma’lumot berilmagan, shuning uchun ham ma’noviy guruhlarga ajratilmagan.
O‘lchov-daraja semasi mavjud leksemalar quyidagi so‘z turkumlari doirasida uchraydi:

1. 
   ravish turkumida: ko‘p, oz; kam, mo‘l, qittay, biroz kabilar;
   
2. 
   son turkumiga oid so‘zlar ham o‘lchov-daraja semasiga ega bo‘lib, ular aniq o‘lchov ifodalashi bilan boshqa so‘zlardan farqlanadi;
   
3. 
   olmoshlar: shuncha, o‘shancha, buncha¹.