60
NEGROID IRKI. Yer sharining
yil buyi issik, senam, kuyosh radiasiyasi
intensiv bulgan yerlarda kora tanli, jingalak sochli keng burunli, kalin labli
odamlar yashaydi. Bu irkka kiruvchi odamlarning
tanasida pigmentlar kup bulib,
pigmentlar kishilarni kuyoshning ultrabinafsha nurlaridan saklaydi. Sochning
jingalakligi esa boshning oftobdan xaddan tashkari kizib ketishidan saklaydi. Bu
irk xam ikkita kichik irkka bulinadi.
A) Afrika kichik irki.
B) Okeaniya kichik irki.
Kishilik jamiyatining tarakkiyoti muxit bilan chambarchas boglik. Inson
tabiatning bir kismi bulib, unda yashaydi va yashashi zarur bulgan barcha
narsalarni tabiatdan oladi. Kishilik jamiyati tarakkiyotida geografik muxitning
rolini belgilashda bir biriga karama karshi ikki okim mavjud.
Indialistik okim tarafdorlari, kishilik jamiyati tarakkiyotida geografik muxit
xal kiluvchi kuch deb karaydilar. Ularning
fikricha kishilarning turmushi, axloki,
va xatto jamiyat tuzish formasi xam geografik muxitga boglik. Bu nazariya
geografik determinzm deyiladi.
Dialktik materialistik okim tarafdorlari esa geografik muxit jamiyat
rivojlanishida doimiy va zaruriy shartlardan biri bulib, uning tarakkiyotiga ta'sir
etadi, lekin
jamiyatning iktisodiy, siyosiy tuzumi, xarakterini belgilay olmaydi deb
xisoblaydilar.
Geografik muxit kishilik jamiyatiga ta'sir etib uning tarakkiyotini
sekinlashtirish yoki tezlashtirish mumkin. M: iklim sharoiti kulay, tuprogi
unumdor yerlarida iklimi sovuk, tuprogi kam unum yerlarga nisbatan
dexkonchilikni rivojlantirish kulay.
Inson tabiatga ta'sir kursatadi. Bu ta'sir darajasi kishilik jamiyatining
tarakkiyot darajasiga boglik.
Dostları ilə paylaş: