PROJE/PROFİL
Türk Meydanı
Cumhurbaşkanlığı’nın forsunda da yer alan 16
Türk devletini temsil eden Türk Köşeleri ülke-
mizin birçok yerinde, tarihimizin gençler tara-
fından daha iyi öğrenilmesi adına yapılmış iyi
niyetli uygulamalardır. Genelde bir parkın veya
bir caddenin kenarına konumlanan “Büyük Türk
Devletleri” köşesi olarak yapılan bu uygulama-
lar, ne yazık ki bulunduğu bölgeyle bütünleş-
memekte ve yabancı durmaktadır.
İlçemizde gençlerimizin tarih bilincini arttırmak
için yapılan bu uygulama, konunun daha iyi an-
laşılması ve bulunduğu bölgeye değer katması
adına Kozan’ın merkezi konumunda bulunan
Göçyolu ile Saimbeyli caddelerinin kesiştiği böl-
gede Türk Meydanı olarak planlanmıştır. Çeşitli
yerlerde gördüğümüz tarihteki 16 büyük Türk
devletinin kurucularının sembolik büstlerinin
karşısına günümüzde yaşayan 7 Türk devletini
temsil eden brüt betonarme sütunlar yapılmış-
tır. Meydanın işlevselliğini arttırmak amacıyla
meydan, çim amfi ve su öğesiyle zenginleştiril-
miştir. Özellikle nevruz etkinliklerinin yapıldığı
meydanda aynı zamanda konser ve çeşitli bir-
çok etkinlikler de yapılmaktadır.
72
| GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13
Millet Bahçesi
Kozan’ın merkezinde yer alan ve geçmişte böl-
ge halkının rekreasyon ihtiyaçlarına cevap ve-
ren Millet Bahçesi, zamanla bakımsızlıktan do-
layı terk edilmiş ve otopark olarak kullanılmaya
başlamış 7500 m²’lik alana sahip, imar planında
park olarak görünen bir alandır. Yetişmiş bazı
bölgeleri oldukça sık ağaçlarla kaplı bu alanın
tekrar halkın hizmetine sunulması amacıyla bir
peyzaj planlama projesi hazırlanmıştır. Projenin
hazırlanması aşamasında ciddi bir ağaç rölövesi
alınmış ve hiçbir ağacın zarar görmeyeceği bir
planlama yapılmıştır. Projede; Kozan’ın kermes,
toplantı, sergi vb. gibi birçok etkinliğin yapıla-
cağı çok amaçlı salon ihtiyacı bu proje ile kar-
şılanacaktır. Millet Bahçesi’nin merkezinde yer
alan 600 m² alana sahip yapının parka zarar
vermemesi amacıyla yapı 120 cm. toprağa gö-
mülmüş ve üzeri toprakla kapatılarak yeşil bir
kubbe oluşturulmuştur. Kozan’ın dağlık ve te-
pelik coğrafyası ile uyumlu bir park elde edilmiş
olup binanın üzeri de parkın bir bölümü olarak
düşünülmüştür. Binanın toprak altında yapıl-
masıyla binanın iklimlendirilmesi toprağa daya-
lı ısı pompaları ile sağlanmaktadır. Yapım ihalesi
yapılan projede; çok amaçlı salon, köz kahvesi,
tuvalet, pastane, amfi, büfe ve çocuk oyun alan-
ları bulunmaktadır.
GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13 |
73
PROJE/PROFİL
Mustafa Kemal Sokağı Sağlıklaştırması
Jeopolitik konumu, verimli toprakları ve do-
ğal güzellikleri nedeniyle Kozan, birçok me-
deniyete ev sahipliği yapmıştır. Birçok mede-
niyetin izlerini halen taşıyan Kozan’ın kaleleri,
konakları ve camilerinin yanında 4,5 ha.’lık
kentsel sit alanı da bulunmaktadır. Bütün
bu mirasın korunup, sosyal yaşama katarak,
gelecek kuşaklara aktarmak adına yapılan
çalışmalardan bir tanesi de Mustafa Kemal
Sokağı’nın, sokak sağlıklaştırma projesidir.
Tarihî Hoşkadem Camisi’nin doğusunda yer
alan üç tane tescilli binanın bulunduğu 130
m. uzunluğundaki sokak, aslına uygun olarak
restore edilmiştir. Bu kapsamda yollar doğal
taş kaplama yapılmış olup yıkılmaya yüz tut-
muş konaklara yeni işlevler (butik otel, resto-
ran, konuk evi) verilerek yaşatılması amaçlan-
maktadır. Kozan’ın sahip olduğu ama şimdiye
kadar ihmal edilmiş olan bu bölgelerin ayağa
kaldırılması, tarihî kültürel mirasın korunarak
yaşatılması ve Kozan’ın turizmini canlandıra-
cağından dolayı, bu çalışmalar neticesinde
hem sosyal hem ekonomik olarak kentin ge-
lişmesi sağlanmaktadır.
74
| GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13
ÇUKUROVA
ÜNİVERSİTESİ
DEVLET
KONSERVATUARI
ÇUKUROVA
ÜNİVERSİTESİ
MİMARLIK BÖLÜMÜ
2012-2013
GÜZ YARIYILI
MİMARİ PROJE 8
eklenmesi ile klasik bir eğitim yapısından çok
farklı bir işlev grubunu içerisinde barındırmak-
tadır.
Konservatuar binasının çok karmaşık olan
programı, konservatuardaki ilgili öğretim ele-
manları ve yöneticileri ile işbirliği yapılarak
oluşturulmuştur. Devlet Konservatuar Binası
programı; Müzik ve Bale İlköğretim Okulu ve
Orta Okulu; Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi;
Müzik, Sahne Sanatları ve Müzikoloji Bölümle-
rinden oluşan lisans ve yüksek lisans eğitim bi-
naları, idari ve servis birimlerinden oluşmakta-
dır. Eğitim yapılarına ek olarak Sahne Sanatları
Bölümü’nün kullanacağı 350 kişilik ve Müzik
Bölümü’nün kullanacağı 500 kişilik salonlar da
programda yer almaktadır.
Önerilen konservatuar binası için Balcalı
Hastanesi’nin güneyinde, kampusun yeni ge-
lişmekte olan bölgesinde belirlenen, uygun
büyüklükte bir arsa seçilmiştir. Öğrencilerden,
bütün fonksiyonları göz önüne alarak, yerleş-
ke niteliğinde, modern bir konservatuar binası
kompleksini tasarlamaları istenmiştir.
Konunun Seçimi,
Proje Amaç ve Kapsamı
Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuarı,
amaca göre düzenlenmeye çalışılmış, sanat fa-
aliyetlerinin sunulabileceği bir gösteri salonu
bulunmayan, gereksinimi karşılamayan, çok
katlı bir binada işlevini sürdürmeye çalışmak-
tadır. Artan öğrenci sayıları ve yeni açılan Mü-
zikoloji Bölümü ile mevcut bina işlev açısından
yetersiz kalmaktadır. Bu sebeple, 2012-2013
bahar yarıyılında Mimarlık Bölümü diploma
proje konusu olarak; Müzik, Sahne Sanatları
ve Müzikoloji Bölümlerinden oluşan Çukurova
Üniversitesi Devlet Konservatuar Binası komp-
leksi seçilmiştir.
Konservatuar, ilkokuldan lisansüstüne kadar
çeşitli yaş gruplarındaki geniş bir öğrenci kit-
lesine hizmet etmektedir. Dersler ise öğrenci-
öğretim üyesi bire bir eğitiminden, öğrenci
bireysel çalışması ve grup çalışmalarına kadar
farklı eğitim tarzlarını aynı anda barındırmak-
tadır. Periyodik olarak yapılan toplu müzik din-
letileri, konser ve tiyatro gibi gösterilerin de
MİMARLIK EĞİTİMİ-
ÖĞRENCİ ÇALIŞMALARI
GÜNEYMİMARLIK |EYLÜL2013 | SAYI 13 |
75
MİMARLIK EĞİTİMİ-
ÖĞRENCİ ÇALIŞMALARI
Ali Furkan YÖNDER
Burcu KOÇAK
Proje kurgusunda konservatuar, ilk eskizlerden itibaren salon ve eğitim kampusu olarak 2 ana yapı
grubunda ele alınmıştır. Bunun sebebi, eğitim yapılarının dışarıdan gelecek olan yabancılara olabildi-
ğince izole edilmesi kaygısıdır.
Vaziyet planı, arazi topografyası elverdiğince güney batıya dönük bir aks ve bu aks etrafına belli oran-
lar ve mesafelerle konumlandırılmış bir kompozisyon çalışması olarak ele alınmıştır.
Kampüs Girişi, Ana Yaya
Aksı, Açık Konser Alanı
Kampüs Güney
Doğu Perspektifi
76
| GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13
Canan AKGÜN
Emir ÇEKMECELİOĞLU
Ç. Ü. Devlet konservatuvarı proje tasarı-
mında doku ve arazi eğimi göz önüne
alınarak Kuzey-Güney aksında yeşile
akan. Su gösterimi ve anfi tiyatro amacı
güden alan oluşturularak sonlandırılan
sokak dokusu oluşturulmuştur.
Yapılar farklı kotlara oturtularak ve sos-
yal alanlarda şeffaf yüzeyler yaratılarak,
mekânlara farklı kotlardan ulaşabilirlik
ve görsel ilişki sağlanmıştır. Proje kap-
samındaki Sahne Sanatları Bölümü
ile Müzik Bölümü sokağın Batı ve Do-
ğusuna yerleştiri-
lerek birbirinden
ayrıştırılırken, bö-
lümlerin kendile-
rine ait Sahneleri
Kuzeye ve eğitim
birimleri güneye
yerleştirilmiştir.
Önerilen yapı ve
yeşil doku arasın-
daki ölçek ve etki-
leşim boşlukların
ve dış mekânların
arasındaki algısal
sürekliliği nitelen-
dirmekle ve bu sü-
reklilik yeşil doku
ve sokak ile eğitim
birimlerine
yön
vermektedir.
GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13 |
77
MİMARLIK EĞİTİMİ-
ÖĞRENCİ ÇALIŞMALARI
Gülşen YILDIRAK
Rukiye TÜTER
78
| GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13
Sanat hayat içindir. Hayat da ancak Yeşil ile var olur.
Doğa sorunlarının evrenselliği doğanın insanlara mekân ve
kaynak oluşuyla müziğin evrenselliği ve insanların ortak dili
oluşu arasındaki bağ projemin çıkış noktası olmuştur
Tasarım için müzik ve sahne sanatlarını temsilen 2 ayrı aks
sistemi oluşturularak birimler, müziğin insanları bir araya ge-
tirmesi düşüncesiyle aynı çatı altında toplanmış,zengin bir
meydan kazanılmıştır. Kuzeyde düzenlenen salonlar meyda-
nın başlangıcı, girişin simgesi olmuştur. Güneyde meydan
yeşil çatı ile sonlanmış, taşıyıcı sistem; ekolojik, taşınması ko-
lay ve topografyayla uyumu için çelik strüktür seçilmiştir. Gü-
neyde yer alan ortaokul ve lise alt kotta düzenlenerek hem
meydandan koparılmamış hem de özel teneffüs alanları
oluşturulmuştur. Yükselen yeşil çatı eğitimle iyi birer sanatçı
olması temenni edilen öğrencilerin başarısını temsil etmek-
tedir. 2 aks sistem adanın iklimi düşünüldüğünde güney-
batı rüzgarını alacak şekilde yerleştirilmiş, meydan rampa
ve merdivenlerle desteklenip heykellerle zenginleştirilmiştir.
Müzik ve sahne sanatları gösteri merkezleri eğime oturmuş
vaziyette olup 2 salonda da orkestra çukuru mevcuttur ve
servis girişlerini orkestra çukurunun bulunduğu alt kottan
alır. Müzik bölümü salonu 500 kişi olup, 350 kişilik sahne
sanatları ile aynı mantıkta çözümlenmiş, iç mekânda dü-
şünülen tasarımlarla faklı kimlikler kazandırılmıştır. Müzik
bölümüne ait salonda üçgen kırıklarla melodilerin duvarlar-
dan yansıyarak insanlara ulaşması amaçlanmış dinamik bir
görüntü oluşturularak müziğin duvarlarda dans etmesi izle-
nimi amaçlanmıştır. Sahne sanatları gösteri merkezinde sah-
nedeki ilgiyi dağıtmamak için sade ahşap oymalı tasarıma
gidilmiş ve yine doğayla sanatın iç içe oluşu vurgulanmak
isteniştir. Mekân aydınlatmasında titizlikle çalışılmış seçilen
renklerin sanatçılara enerji ve ilham verilmesi temennisiyle
seçilmiş ve düzenlenmiştir. Fuaye alanlarında sergi ve otur-
ma birimlerine yer verilmiş. Üst fuayede kullanılan organik
hatlara sahip döşemenin mekâna modern ve şık bir görü-
nüm vermesi istenmiştir.
Şengül İSPİR
Şule ERDOĞAN
GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13 |
79
KÜTÜPHANE
TANIKLARINDAN
MİMARLAR ODASI
1954-1990
Editör: Çetin Ünalın, Mart 2013,
Mimarlar Odası Yayınları, Ankara,
259 sayfa.
GENÇ TÜRKİYE
İNŞA EDİLİRKEN/
ATATÜRK’ÜN
MİMARININ ANILARI
Ernst Egli, Çevirmen: Güven Göktan Uçer,
İş Bankası Kültür Yayınları,
İstanbul, 2013, 384 sayfa.
KENTSEL DEVRİM
Henri Lefebvre, Çeviren: Selim Sezer,
Sel Yayıncılık, İstanbul, Nisan 2013,
176 sayfa.
SANAT-MİMARLIK
KOMPLEKSİ /
KÜRESELLEŞME ÇAĞINDA
SANAT, MİMARLIK VE
TASARIMIN BİRLİĞİ
Hal Foster, Çeviren; Serpil Özaloğlu,
İletişim Yayınları, Sanat Hayat Dizisi - 27,
İstanbul, Mayıs 2013, 365 sayfa.
Sel Yayıncılık KentSel başlığıyla yeni bir dizi
yayınına başladı. Bu diziden yayınlanan ilk
kitaplardan birisi Henri Lefebvre’nin kitabı.
Kent ve kentleşme konusu bugün toplum-
sal, politik ve ekonomik yönleriyle giderek
daha fazla tartışılan bir gündem haline gel-
di; Henri Lefebvre’in eserlerine daha fazla
referans verilmesinin, öneminin artmasının
nedeni de bu. Kentsel Devrim, Lefebvre’in
Mekân’ı toplumsal analizin merkezine alan
ilk eseri. Bu bakımdan mekân ve kent konu-
sundaki çalışmalar kadar, sosyoloji, Marksist
analiz ve radikal politika için de temel bir
metin.
Lefebvre, “toplumun bir bütün halinde
kentleşmesi” hipoteziyle yola çıkarak, hep
kır-kent çelişkisi içinde ele alınan şehir
kavramının ortadan kalktığını, ortaya çıkan
“kent toplumunun” yeni yorum ve yakla-
şımlar geliştirilmesi gereken karmaşık bir
araştırma olarak görülmesi; kentin ise top-
lumsal analiz ve pratiklerin merkezinde yer
alması ve şehirleşme sorunuyla sınırlan-
maması gerektiğini öne sürüyor. Onu yal-
nızca tüketimin ve yeniden üretimin değil,
kapitalist üretimin de merkezine yerleştire-
rek, toplumsal-siyasal mücadeleyi üretim-
fabrika eşleşmesinden koparıp, üretim-kent
ölçeğine ve vizyonuna taşıyor. Metalaşma,
pazar, bürokratikleşme üzerine kurulu so-
ğuk ve modernist kentleşme/şehirleşme
yaklaşımını reddederek, kentin sakinlerinin
canlı deneyimlerinin altını çiziyor.
Şehir miti, kalıplaşmış biçim ve biçimciliğe
karşı, özgün sosyal ilişkiler, kendi kaderini
çizebilme ve bireysel yaratıcılığın öne çıktı-
ğı bir Kentsel Devrim hayal ediyor.
İletişim Yayınlarının Ali Artun editörlüğün-
de gerçekleştirdiği Sanat Hayat dizisinin 27.
kitabı yayımlandı. “Küreselleşme Çağında
Sanat, Mimarlık Ve Tasarımın Birliği” alt baş-
lığını taşıyan kitabında sanat-mimarlık ilişki-
sini sorgulayan yazar, “yıldız mimarlar”ın ça-
lışmaları ve sanatı yeni alanlara açan sanat-
çıların eserleri üzerinden, “sanat-mimarlık
kompleksi” adını verdiği kaynaşmanın ta-
rihini ve günümüzdeki etkilerini inceliyor.
Küresel gösteri kültürünün yarattığı sahte
öznelliğe ve toplumsallığa direnmenin yol-
larını araştırıyor.
Geçtiğimiz yarım yüzyıl boyunca, sanatın
mimarlık ve tasarımla kaynaşmasına tanık
olduk: Sanat eserleri, alışıldık galeri ve müze
mekânlarının sınırlarını aşıp eski sanayi ya-
pılarına, gündelik hayatın mekânlarına ve
doğaya açılırken, mimarlık da yapısal, ta-
rihsel ve toplumsal önceliklerini bir kenara
bırakarak kendini gitgide bir “görsel sanat”
olarak kurmaya başladı. Bunun sonucunda,
bir yandan ölçeği ve kamusal alana müda-
halesi yönünden mimarlıkla boy ölçüşen
bir sanat, diğer yandan görsel kültürü-
müzde sanatçılar kadar derin izler bırakan
“yıldız mimarlar” ortaya çıktı. Bu birleşme
sonucunda şirketler ve hükümetler, içerdiği
eserlerden çok mimarisiyle öne çıkan ikonik
müzelerle, festival ve bienal benzeri etkin-
liklerle şehirleri “markalaştırmak” ve iş dün-
yasının yatırımlarını çekmek için gözlerini
sanat-mimarlık ikilisine çevirdiler. Ekonomi
ile kültürün ayrılmaz biçimde iç içe geçtiği
bu süreçte, her iki alan da, dünya çapında
yaygınlaşan gösteri kültürüne eklemlendi
ve onu pekiştirdi. Sanat da mimarlık da,
neoliberal ekonomi politikalarının kültür
yoluyla hayata geçirilmesinin aracı haline
geldi.
Pop Art’tan günümüze mimarlıkta imgenin
ve yüzeyin rolünü gözden geçirerek başla-
yan kitap, çalışmalarıyla uzun süredir farklı
bir inşa yaklaşımı geliştirmiş olan bir hey-
keltıraşla, Richard Serra ile yapılan söyleşi ile
tanıtım sona eriyor.
“Tanıklarından Mimarlar Odası, 1954-1990”
kitabında, Mimarlar Odası’nın kuruluş yılı
olan 1954’den 1990’a kadar yaşam öyküsü,
Oda Yönetim Kurullarında görev almış, bu-
gün bir kısmı aramızda olmayan en yakın
tanıkların, karar defterleri, çalışma raporları
ve yayınlar altyapısıyla desteklenmiş anla-
tımları ile aktarılıyor. Kuruluşundan itibaren
“Toplumun Hizmetinde” olmayı sloganlaş-
tıran bu meslek örgütünün, darbelerle bö-
lünmüş, idamlar, ölümler, hapisler, sorgular,
sürgünlerle örülü, Cumhuriyet tarihimizin
en çalkantılı döneminde kazanılmış hakla-
rını koruma ve genişletme, meslek alanında
örgütlenme, hukuki altyapıyı oluşturma,
etik ve normlarını geliştirme, kamusal or-
tamı düzenleme, bilimsel çalışmalar yap-
ma ve uygulamayı denetlemenin yanı sıra
demokrasi, özgürlük ve bağımsızlık müca-
delesi anlatılıyor. 2014, Mimarlar Odası’nın
kuruluşunun 60. yılı. Bu yıl dönümünde dö-
nüp geriye bakmak, geçmişi olumlu, olum-
suz yönleriyle değerlendirmek ve bu sürece
ilişkin bir belge bırakmak amacıyla yapılmış,
Oda tarihi yazılana kadar araştırmacıların ve
meraklılarının önemli bir başvuru kaynağı
olacağını düşündüğümüz kitap, Mimarlar
Odası’nın mücadelelerine, çabalarına omuz
verenlere bir armağan niteliğinde.
Cumhuriyetin ilk döneminde Türkiye’de
pek çok yapıya imza atan Ernst Egli’nin
anılarının Türkiye’ye ilişkin olan bölümleri,
Türkçe ve ilk kez bir bütün olarak okuyu-
cuyla buluşuyor. Genç Türkiye Cumhuriye-
tinin yöneticileri, 1927 yılında önemli bir
karar alır: Eğitim ve kamu binaları bundan
böyle çağın en gelişkin örneklerine uygun
biçimde tasarlanacak ve inşa edilecektir.
Mevcut mimar kadrolarıyla en yeni teknik-
leri yakalamak ve uygulamak kolay olmadı-
ğından, bu iş için yabancı uzmanlar davet
edilir. Viyanalı genç mimar Ernst Arnold Egli
de gelenler arasındadır. Egli kısa süreliğine
gelip 13 yıl kaldığı Türkiyeyi, iş yaptığı yer
olmanın ötesinde sever, benimser. Gazi
Mustafa Kemal’le harf devriminin provası-
nı yapmaktan Akademi’de genç mimarları
yetiştirmeye, İstanbullu seçkinler için villa-
lar tasarlamaktan Anadolu’da bir su başında
köylülerle azık paylaşmaya uzanan zengin
insan hikâyeleriyle dolu zamanlar geçirir
Türkiye’de. Türkiye’deki gezileri ve bilimsel
gözlemleri sonucunda yazdığı iki kitapta,
Mimar Sinan’ı ve Türk ev kültürünü ulusla-
rarası akademik camiaya ilk kez tanıtır. 1953
yılında, bu kez bir BM programı çerçevesin-
de gelir, Anadolu’yu gezerek farklı yörelerini
keşfeder. Özetle kitap, Avrupalı bir kültür
insanının kaleminden Türkiye’nin yakın tari-
hini gözler önüne seriyor. Egli’nin çocukluk,
gençlik ve ilk meslek yıllarına dair bütünle-
yici bilgiyi, kitabın ekinde yer alan “Bir Kültür
İnsanı, Modernist Bir Mimar: Ernst Arnold
Egli” başlıklı makalede bulmak mümkün.
80
| GÜNEYMİMARLIK | EYLÜL2013 | SAYI 13
Dostları ilə paylaş: |