Universiteti xabarnomasi

 
 
QO‘
QON UNIVERSITETI XABARNOMASI
 
 KOKAND UNIVERSITY HERALD 
 
 
ВЕСТНИК
 
КОКАНДСКОГО
 
УНИВЕРСИТЕТА
 
 

---

~ 107 ~ 
Спорт дуэлининг алоқалари ва шу билан кўп йўналишли 
техник арсенални таъминлайди. 
Фазовий
-
семантик моделга мувофиқ дзюдочининг техник
-
тактик фаолияти.
 
Бундай юқоридагиларни қуйидаги ҳолатларда қўллаш 
лозим:
–
давом этаётган саъй
-
ҳаракатларда;
–
бошланғич позициясига эришиш вақтида;
–
душманни эркин ўзаро қўлга олиш ва қаттиқ ҳимояланган 
ҳолатда мувозанатни бошқариш ёрдамида.
Шундай қилиб, битта ҳақиқий бошлаш усули (кириш орқали) 
ва битта кўргазмали йўл ўрнига чиқиш, «кетиш» ва «кесиб 
ўтиш»нинг кўпроқ усуллари мавжуд.
Тадқиқотнинг вазифалари: 
Спорт дуэли шароитида 
горизонтал текисликдаги проекциядаги ўзаро позициялар бир 
хил турдаги отишларни амалга оширишда фазовий хусусиятлари 
билан кинематик фарқларни ҳосил қилганлиги сабабли, бир хил 
кўринадиган техникани ўрганиш машғулотларида ушбу омилни 
ҳисобга олиш керак. Бироқ, барча мамлакатлар, жумладан ўзбек 
дзюдочиларининг амалиётида бундай муаммо кўтарилмайди.
Мутахассислар ўртасида ўтказилган сўров натижасида 
маълум бўлишича, мураббийлар ўз амалиётларида, асосан ушбу 
турдаги 
улоқтириш 
техникасини 
анъанавий
 
талқинига 
йўналтирадилар ва бурилиш пайтида стартга кириш усулларини 
мослаштириш зарурлигини англатмайди. Горизонтал текисликка 
проекцияда ўзаро позицияларни ўзгартириш шароитида ҳужум 
қилади.
Кураш турлари бўйича махсус адабиётларда спортда «мотор 
ассиметрия ҳодисаси»дан оптимал фойдаланиш масаласи 
ҳалигача ҳал қилинмаган (Лебедев, 1975; М.М.Михеев, 
А.Г.Левицкий, 2000; К.Д.Чермит, 1992).
Бироқ, биз Ю.А.нинг ишига қўшиламиз. Шулика (1982), 
бунда физиологик константаларга эмас, балки техник арсенални 
торайтириш мантиғига кўп йўналишлиликни оптимал даражада 
сақлашга устунлик берилади.
Маълум бўлишича, буралаб отиш арсеналларида унинг 
синфларининг кенг доираси, отишни бошлаш усуллари сифатида, 
горизонтал текисликка проекциялашда ўзаро позицияларнинг 
кинематик 
шароитларини 
ўзгартириш 
уларни 
такомиллаштиришга имкон беради.
Бизнинг намунавий тажрибамиз натижасида горизонтал 
текисликка проекциялашда турли позициялар шароитида 
бурилиш билан отишни бошлашнинг турли усулларини амалга 
ошириш бўйича оптимал тавсиялар ишлаб чиқилган эди
(1-
жадвал).
Горизонтал текисликда проекцияда бир хил ва қарама
-
қарши ўзаро позицияга эга қаттиқ стандарт тутқичлар шароитида 
отишларнинг турли таснифлаш гуруҳлари
мавжуд (буралиб
улоқтириш турлари бундан мустасно)
.