Uşaq hüquqlarının araşdırılması
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
Biz uşaqların təqdim etdikləri həll yollarına baxır və onların öz fikirlərini izah etməsinə şərait yaradırıq. Heç şübhəsiz, bu yerdə bəzi suallar meydana çıxacaq! Müəllim bilmək istəyir: Xoşniyyətli və ya bədniyyətli sehrbazın hansısa əməlini və ya planını görə bilərsinizmi? Sonuncu dəfə nə vaxt sehrbaz olmağı arzulamısınız və həmin vaxt nə etmək, nəyi dəyişmək ürəyinizdən keçib? Bu an sizin ən böyük arzunuz nədir? Müəllim şagirdləri öz fikirlərini söyləməyə həvəsləndirir və onların hamısına pozitiv dəstək verir. O, növbəti bir neçə dərsdə də sehrbazlar haqqında danışacaqlarını bildirir və şagirdlərə tapşırır ki, jurnallarda, yaxud kitablarda sehrbaz şəkilləri axtarsınlar və mümkün olan halda həmin şəkilləri dərsə gətirsinlər. Şəkillər və kitablar gərək kiçik bir sərgidə nümayiş olunsun. Dərsin qalan hissəsi ərzində uşaqlar sehrbazın və adi adamın rəsmini çəkib qurtarmalı və onları rəngləməlidirlər. Dərs 2
Həftə ərzində müəllim dönə-dönə şagirdləri sehrbaz şəkilləri və sehrbazlar haqda kitabları tapıb gətirməyə, çəkdikləri rəsmlər üzərində işi tam yekunlaşdırmağa ruhlandırır. İkinci dərsin başlanğıcında müəllim əvvəlki dərsin məzmununu xatırladır, sonra isə cari dərsin prosedurunu izah edir: indi biz sizin gətirdiyiniz şəkillərə və kitablara, eləcə də hazırladığınız fiqurlara baxacağıq. Siz bunlar arasında bir-birinin eyni olan, yaxud bir-birindən fərqlənən şeyləri müəyyən edə bilərsiniz? Uşaqlar dairəvi əyləşirlər. Müəllim onlara söyləyir ki, bir neçə illər bundan öncə uşaqların həyat və şəraitləri ilə bağlı olan xüsusi hüquqlar tərtib olunub. Bu yerdə biz Uşaq Hüquqları Bəyannaməsini (1959) oxumağı tövsiyə edirik. Bəyannaməni oxuyarkən müəllim onu lazım bildiyi şəkildə sadələşdirə və müəyyən yerlərini ixtisar edə bilər. İxtisara xüsusi diqqət yetirilməlidir. Sənədin ixtisar edilmiş versiyası aşağıdakı kimi təqdim oluna bilər: Uşaqlara sağlam şəkildə və normal şəraitdə böyümək imkanı yaradılmalıdır. Bura onların: fiziki mənəvi
psixoloji əqli və
sosial inkişafı daxildir. Uşaqlar azad olmalı, onların şəxsi ləyaqət hisslərinə hörmət olunmalıdır. Uşaqlar gərək ilk mərhələdəcə bu prinsipi başa düşsünlər. Müəllim uşaqların fikir və rəylərini ümumiləşdirərək, yuxarıdakı anlayışları və onların bir-biri ilə necə əlaqəli olduğunu izah edir. Bunun üçün o, özünün, yaxud şagirdlərin əvvəlcədən kağızdan hazırlamış olduğu təqribən 40 oğlan və qız fiqurunu döşəməyə düzür. Onları dörd qrupa bölür. I qrup fiziki cəhətdən sağlam böyüyüb. II qrup mənəvi cəhətdən sağlam böyüyüb. III qrup əqli cəhətdən sağlam böyüyüb. IV qrup sosial cəhətdən sağlam mühitdə böyüyüb. Sonra müəllim uşaqlardan soruşur ki, hər hansı bir uşağın nəyi olmaya, çatışmaya bilər. O, şagirdlərin nümunələr gətirməsini xahiş edir və lazım gəldikdə, özü də bir-iki nümunə söyləyir. Fiziki cəhətdən sağlam böyümə isti paltarı yoxdur Mənəvi cəhətdən sağlam böyümə pis dostları var Əqli cəhətdən sağlam böyümə yaxşı kitabları yoxdur Sosial cəhətdən sağlam mühitdə böyümə heç bir dostu yoxdur O, bu çatışmazlıqları kağızdan düzəldilmiş müvafiq uşaq fiqurlarının üzərinə yazıb, yenə hərəsini öz yerinə qoyur. Sonra isə uşaqlardan öz nümunələrini söyləməyi xahiş edir. Ola bilsin, uşaqlar dörd kateqoriyanın dördü üçündə nümunələr gətirə bilməsinlər; bu halda müəllim onlara kömək etməli, ancaq onların əvəzinə nümunə gətirməməlidir. Uşaqların ehtiyacları müəyyən edilib kağız fiqurların üzərinə yazıldıqdan sonra sehrbazların işi başlayır. Uşaqlar üç qrupa bölünür və hər qrupa qrupun bütün üzvlərinə çatacaq sayda kağız fiqurlar verilir. Onların vəzifəsi aşağıdakılardan ibarətdir: Hər uşağın vəziyyətinə diqqət edin və onu nələrin sevindirdiyini, nələrin isə kədərləndirdiyini tapmağa çalışın. Sehrbaz necə kömək edə bilər? Uşağın sabah da, birisi gün də, ondan sonrakı gün də özünü yaxşı hiss edəcəyinə əmin olmaq üçün sehrbaz nə edə bilər? Oğlanın və ya qızın özünün nə isə edə bilməsi üçün sehrbaz ona necə kömək edə bilər? Adi adam sehrbazı necə əvəz edə bilər? Şagirdlər yenidən bir araya gəlib dairəvi əyləşir və müxtəlif problemlərin həlli üçün özlərinin fikirləşdikləri sehrli həll yollarını bir-birləri ilə bölüşürlər. Dərs 3 İndi isə gəlin real həyatdakı konkret vəziyyətləri nəzərdən keçirək. Müəllim bir daha uşaq hüquqlarının 10 prinsipini xatırladır və şagirdləri gündəlik həyata xas olan situasiyalar fikirləşməyə təşviq edir; elə situasiyalar ki, orada sinif yoldaşları, dostları, aşağı və ya yuxarı sinif şagirdləri, yaxud da elə özləri heç də yaxşı durumda qalmırlar. Şagirdlərin xatırladıqları situasiyalar və yerlər aşağıdakılar ola bilər: Yerlər:
məktəbin həyəti məktəbə gedən yol Situasiyalar: mübahisə və dava baş verir günorta yeməyə heç nə olmur ev tapşırığını etmək yaddan çıxır Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|