Uşaq Kitabxanası
Yüklə 485,8 Kb.
|
37
Azərbaycan ədəbiyyatının ən görkəmli nümayəndələrindən biridir. Novator şair-dramaturqun romantik ruhu bənzərsiz pyesləri dünya söz sənətinin ən parlaq örnəyi olmaqla qlobal bəşəri duyğu və düşüncələri, dərin fəlsəfi-mənəvi ideyaları heyratamiz bir aktuallıqla əks etdirməkdədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin “Hüseyn Cavidin 125-illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” sərəncamına uyğun olaraq Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən nəşr edilən bu kitabda ölməz sənətkarın “Şeyx Sənan”, “İblis”, “Peyğəmbər”, “Topal Teymur” və “Xəyyam” əsərləri daxil edilmişdir. Ədibin öz əsərlərinin sonunda “İmlasına toxunmamalı!” qeydinə əməl olunmuş, mətnlərin dil və üslubunun qorunmasına çalışmışdır. Kitab geniş oxucu kitləsi üçün nəzərdə tutulub. Dahi şair Hüseyn Cavidin anadan olmasının 120 illik yubileyi münasibətilə oxuculara təqdim olunan “Hüseyn Cavid- 120” adlı bu kitaba müəllifin müxtəlif illərdə qələmə aldığı “Bahar şəbnəmləri” şeirlər toplusu “İblis”, “Peyğəmbər” pyesləri daxil edilmişdir. Kitabda ədibin əsərləri üzərində aparılan məqsədli sadələşdirmələr, əvvəlki nəşrlərdə yol verilmiş təhrif və yanlışlıqlar aradan qaldırılmış, dilinin, üslubunun qorunulmasına çalışılmışdır. Hüseyn Cavidin növbəti kitablarından biri də Mustafa Çəmənlinin “Hüseyn Cavid. Dram əsərləri.” adlı kitabıdır. Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi Hüseyn Cavidin anadan olmasının 130 illiyi münasibətilə nəşr olunan bu kitabda dramaturqun “Ana”, “Maral”, “Şeyda”, “Uçurum”, “Afət”, “Knyaz”, “Səyavuş”, “İblisin intiqamı!” dramları toplanmışdır. Bu əsərlərdə şair-filosof lap qədimlərdən insan oğlunu düşündürən suallara cavab axtarmış və nəticədə özünün orijinal bədii-estetik konsepsiyasını yaratmışdır. Kitaba daxil edilmiş əsərlər Hüseyn Cavidin 1982-1985-ci illərdə nəşr olunmuş “Əsərləri” nin dörd cilddiyindən götürülmüşdür.
38
külliyyatının son beşcildlik nəşri əsasında tərtib edilmiş aforizmlər böyük mütəfəkkir şairin insanlıq, haqq, ədalət, vətən, millət, qadın, məhəbbət və ən müxtəlif insan münasibətləri haqqında müdrik sözlərini və kəlamlarını əhatə edir. Kitab geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub. Hüseyn Cavid yaradıcılığı sovet dövründə geniş ədəbi mübahisələrə səbəb olmuş, ciddi markisist-leninçi tənqidə məruz qalmışdır. Şair bolşevik partiyasının və şura hökumətinin bədii ədəbiyyat sahəsində həyata keçirdiyi siyasəti və sovet quruluşunu qəbul etməmiş sinfi cəmiyyətdə ədəbiyyat və sənət haqqında marksist nəzəriyyəsi ilə hesablaşmamış, ona qarşı prinsipal ədəbi mövqe nümayiş etdirmişdir. Dramaturq sifariş, qanun və fərmanla əsərlər yazmaq tələbini rədd etmişdir. Heç bir tənqidçi onu öz mövqeyindən döndərə bilməmişdir. Müəllif bu monoqrafiyada ədəbiyyat və sənət haqqında marksizm-leninizm nəzəriyyəsini bədii əsərin təhlili və qiymətləndirilməsində qeyri-qənaətbəxş və nöqsanlı hesab edir, “Sinfi cəmiyyətdə incəsənət müxtəlif siniflərin intereslərini ifadə edir” fikrilə razılaşmır, bədii ədəbiyyatın sinfiliyi və partiyalılığı haqqında markisist təliminə qarşı
çıxır. Monoqrafiyadan ədəbiyyatşünaslar, ali məktəblərin filologiya fakültələrinin tələbələri, cavidsevərlər yararlana bilərlər. Bibloqrafik icmal zamanı kitabxanaçı Hüseyn Cavidin öz kitabları ilə yanaşı digər yazarların kitabları haqqında da məlumat verə bilər. İsgəndər Atillanın “Əsrin şairi” adlı kitabında Hüseyn Cavidin həyatı və taleyindən bəhs olunur. Bu kitab, başda böyük Azərbaycan türk şairi Hüseyn Cavid olmaqla, sovet quruluşunun qurbanları olan və Stalinin bilavasitə rəhbərliyi altında həyata
39
keçirilən Azərbaycan represiyaçılarına-Azərbaycan şəhidlərinə ithaf olunur. Yazıçının ikinci kitabı olan “Əsrin şairi” kitabında Cavid estetikası (Sənət və gözəllik dünyası) və s. söhbət açılır. Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında görkəmli şair-filosof və estetik Hüseyn Cavidin gözəllik dünyası, sənətə, həyata, dünyaya və kainata fəlsəfi estetik baxışları az araşdırılmışdır. Müəllif “Əsrin şairi” silsiləsindən çap etdirdiyi ikinci kitabında Cavid estetikasında sənət anlayışı, eşq və gözəllik, gözəllik və məhəbbət, məhəbbət
və nifrət kimi estetik problemlərə nəzər salır, onun fəlsəfi düşüncələrinə ayrıca yer verir. Kitab sənətşünaslar, cavidşünaslar və ali məktəblərin tələbələri üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Hüseyn Cavidin mənzum dramlarının üç hissədə çap edilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bu hissədə böyük şair və dramaturqun “Ana”, “Şeyx Sənan”, “Uçurum”,
“İblis” mənzum dramaları nəzərdən keçirilir, müasir tələblər baxımından araşdırılır və təhlil edilir. Cavid bədii dühasına, əsərlərinin sənətkarlıq xüsusiyyətlərinə, ədəbi və teatr tənqidinə ayrıca yer verilir. İsgəndər Əhməd oğlu Atillanın “Cavidin mənzum dramları” kitabında “Əsrin şairi” silsiləsindən Hüseyn Cavidin sovet dövründə qələmə aldığı “Peyğəmbər” və “Knyaz” mənzum dramları araşdırılır. Əsərlərin təhlil və tənqidinə yeni mövqedən yanaşılır. Tənqid tarixinə və teatr tamaşalarına ayrıca yer verilir. “Peyğəmbər” təhlil olunarkən “Qurani-Kərimdən istinad olunur. Oxucuların nəzər-diqqəti pyesin mətninə uyğun gələn surə və ayələrə cəlb edilir. Yuxarıda adı gedən kitabın II hissəsində Əsrin şairi” silsiləsindən Hüseyn Cavidin sovet dövründə qələmə aldığı “Səyavuş” və “Xəyyam” mənzum dramları araşdırılır və təhlil edilir. Əsərlərin tənqidinə və tamaşalarına ayrıca nəzər salınır.
Yüklə 485,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|