Uşaq Kitabxanası
Yüklə 485,8 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “bibloqrafik icmal”
30
Pərdələr çəkdi həmən gözlərimə... Qoparırkən fəryad, Bənim öksüzcə qırıq sözlərimə...
səhnəyəyə yaxınlaşır. Hər qulun cihanda bir pənahı var, Hər əhli-halın bir qibləgahı var, Hər kəsin bir eşqi, bir ilahı var, Bənim tanrım gözəllikdir, sevgidir.
Həzz etmədim firqədən, cəmiyyətdən, Zevq alamam hərbdən, siyasətdən, Bir şey duymam fəlsəfədən, hikmətdən, Bənim tanrım gözəllikdir, sevgidir. Gözəl sevimlidir, cəllad olsa da; Sevgi xoşdur, sonu fəryad olsa da; Uğrunda bənliyim bərbad olsa da, Son dildarım gözəllikdir, sevgidir.
Gözəlsiz bir gülşən zindana bənzər, Sevgisiz bir başda əqrəblər gəzər, Nə görsəm, hanki bəzmə etsəm güzər, Həp duyduğum gözəllikdir, sevgidir.
31
deməyə başlayır. Yavrularım! Ey ömrümü şənləndirən, güldürən, Alnı açıq oğullarım, gözəl, yosma qızlarım, Bir qayəsiz uçurum var, ayrılmıyor önümdən, Ömrüm vəfa etməz bana, bəlkə pək az yaşarım.
Artıq bana dar gəliyor həp şu əngin üfüqlər, Sanki ruhum qanatlanıb şimdi pərran olacaq. Qarşımızda yanğın kibi ğörünən al şəfəqlər, Ehtimal ki, yarınkigün bəni sönmüş bulacaq.
Əcəl güclü, bən gücsüzüm, kimsə ondan qurtulamaz, Toplaşınız, vardır, sizə qaç sözüm, dinləyin. Getməliyəm,vəsiyyətsiz ölsəm ruhum şad olmaz, Qulaq verin sözlərimə, birər-birər bəlləyin...
Sevinmə, gülmə, quzum, kimsənin fəlakətinə, Bu hal, əvət, eyi bir şey deyil, sevinmə saqın! Sevinmə başqasının hali-pürsəfalətinə, Toqunma qəlbinə bikəslərin, zavallıların.
İnan ki, bir acı söz, bir baqış, bir incə gülüş, Kədərli, sıtmalı bir qəlbi tırmalar, yaralar, O qəlb avusa da, aldanma, incinib küsmüş, Sağalmaz iştə o, yıllar keçər də həp sızlar.
32
Toqunma, ruhum! Əvət, kinlidir fələk, bir gün Qızar, həmən gücənib intiqam alır səndən. Bu gün gülən yarın ağlar, saqın öyünmə, düşün! Düşün də munis ol! İncitmə, qırma kimsəyi sən!..
Böyük şair Hüseyn Cavidin yaradıcılığını oxuculara tanıtmaq və şair qələmini sevdirmək üçün kitabxanada bir neçə tədbir keçirilir. Bu tədbirlərdən biri də “Cavid bir günəş idi” adı altında keçirilən “bibloqrafik icmal” dır. Tədbirə Cavidin yaradıcılığı ilə tanış olan, onun kitablarını mütailə edən oxucular və b. qonaqlar dəvət olunur. İlk olaraq kitabxanaçı qonaqlara qəlbi vətən üçün döyünən şair Hüseyn Cavid haqqında məlumat verir:
Cavid
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində orijinal ədəbi simalardan biridir. Minillik Azərbaycan ədəbiyyatının növbəti inkişaf mərhələsi sayılan XX əsr Azərbaycan romantizmi hamıdan çox Hüseyn Cavidin adı ilə bağlıdır. “Şeyx Sənan” və “İblis”, “Xəyyam” və “Səyavuş” bizim dramaturgiyamızda romantizmin bütün problematikliyi, ideya və mənzum xüsusiyyətləri ilə təzahür etdiyi əsərlərdir. Öz yaradıcılığı ilə Hüseyn Cavid
Azərbaycan dramaturgiyasının mövzu sərhəddini genişləndirir, tragik xarakterin, romantik qəhrəmanın, dramatik konflikt və kolliziyaların yeni tiplərini yaradır, qəhrəmanı qadın olan ilk Azərbaycan faciəsini qələmə alır, onu humanist, nəcib və bəşəri ideyalarla daha zənginləşdirir. Hüseyn Cavid bizim dramatik poeziyada qüvvətli bir faciənəvis, mənzum və romantik dramın yaradıcısı kimi unikal və şərəfli bir yer tutur. H. Cavid orijinal bir dramaturq kimi ədəbiyyat aləmində 1910- 1912-ci illərdən tanınır. Hələ 1910-cu ildə yazdığı bir pərdəli ilk “Ana” səhnəciyi ilə o, gələcəkdə ustad
faciənəvis olacağını vəd edirdi. Bu əsər öz maraqlı tragik situasiyası ilə diqqətləri 33
cəlb edir: böyük ürəkli ana öz balasının hələ isti meyiti üzərindən onun namərd qanlısına xilas yolu göstərir. Bəşəri analıq məhəbbəti şəxsi qisas duyğusuna qalib gəlir. Bu cəhət, insan ləyaqətinə inam, yüksək, ülvi duyğuların tərənnümü, sonralar Cavidin bütün əsərlərinin əsas məziyyətlərindən biri kimi meydana çıxır. 1913-cü ildə Hüseyn Cavidin “Keçmiş günlər” adlı ilk şeirlər məcmuəsi nəşr edilir. Bu lirik və romantik şeirlərdə şair müasir içtimai mühiti tənqid edir, köhnələn etiqadlara, din və fəlsəfələrə qarşı çıxır, eyni zamanda, fərdin arzuları ilə cəmiyyətin tələbləri arasındakı ziddiyyətləri açıb göstərməyi bir mütəfəkkir sənətkar, humanist şair kimi qarşıya qoyur. H.Cavidin mövcud həyatdan narazılığı, şairin narahat ruhu, ideya axtarışları onun “Bahar şəbnəmləri” adlı ikinci kitabında toplanmış şeirlərində hiss olunur. H.Cavid böyük dramaturq olmazdan öncə böyük şair olmuş və lirik-fəlsəfi yaradıcılığını bütün ömrü boyu davam etdirmişdir. Onun şeirlərini oxuduqca sanki başlanğıcda sakit axan, qıjıldayan, daşlardan töküldükcə isə etirazlı bir nərə çəkən dağ çeşməsinin, dağ çayının səsini eşidirsən. Elə buna görədir ki, H.Cavidin şeir dili səmimi, saf insan duyğularının tərənnümündə nə qədər həzin, kövrək, lirikdirsə, insanlara zülm və müsibət gətirən şər qüvvələrə, heyvani instinklərə tabe olub öz həmcinslərini zülmət və cəhalətdə saxlayan riyakarlara qarşı mübarizədə o qədər kəskin, amansız, qəti və hayqırtılıdır. Bu baxımdan Hüseyn Cavidin poeziyasında romantika ilə realizmin heyrətamiz bir vəhdətini görürük. Şair xeyirin tənəsinə nə qədər işıqlı romantik xəyallar bəsləyirsə, şərin məhvi üçün də o qədər səbirsiz, acıqlı tədbirlər irəli sürür. Hüseyn Cavid bir şair kimi orijinaldır. Təkraredilməzdir, yalnız özünə, öz sənətinə xas olan poetik ifadə və vasitələrin müəllifi kimi çox uğurlu bir dəsti-xətti vardır. Cavidin şeir yaradıcılığındakı romantik bədbinlik, ruh Yüklə 485,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|