Uşaq Kitabxanası
Yüklə 251,93 Kb.
|
6
XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan musiqi mədəniyyətinə gözəl töhfələr bəxş edən məşhur sənətkar Məşədi Cəmil Əmirovun ailəsində böyüyən Fikrət Əmirov üçün həyat o qədər də asan olmayıb. Erkən yaşından atasını itirdiyinə görə çox çətin yollardan keçmiş, anası Dürdanə xanım 6 övladını tək böyütməli olmuşdur. Yalnız ana nəvazişinə sığınan övladlar, o cümlədən balaca Fikrət yaşadıqları çətinliklərə baxmayaraq, elmə, sənətə sıx bağlanaraq Məşədi Cəmilin layiqli varisləri kimi böyümüşdürlər. Fikrət Əmirov atasının sənət yolunu davam etdirərək onun arzu və istəklərini daha yüksək səviyyədə həyata keçirməyə nail olmuşdur. O, oxuduğu məktəbin tədbirlərində fəal olmaqla yanaşı, Bakıda, Gəncədə keçirilən uşaq olimpiadalarında da iştirak etmişdir. Bəstəkar 1930-cu illərdə dahi Üzeyir Hacıbəylinin təşəbbüsü ilə Gəncədə təşkil olunmuş ansambla tar ifaçısı kimi daxil olmuşdur. Professional musiqiçi olmaq məqsədilə 1938-ci ildə Bakıya gəlmişdir. F.Əmirov 1939-cu ildə Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin məsləhəti ilə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasına daxil oldu. Fikrət Əmirov Dövlət Konservatoriyasına daxil olduqdan sonra əsl yaradıcılıq fəaliyyətinə başladı. O, bir tərəfdən müxtəlif sənət məbədlərinə - Dövlət Filarmoniyasına, Opera və balet Teatrına, Bəstəkarlar İttifaqına rəhbərlik edir, digər tərəfdən musiqi tariximizin solmayan səhifələrini yazırdı. Musiqidə elə bir janr yox idi ki, bəstəkar ona müraciət etməsin. F. Əmirov operanın, baletlərin, simfoniyaların, simfonik muğamların, simfonik poemaların, süitaların, kapriççionun, fortopiano üçün konsertlərin, musiqili komediyaların, mahnı və romansların müəllifidir. Fikrət Əmirov musiqisinin böyük şöhrət tapmasının əsas səbəblərindən biri onun dərin milli zəminə bağlılığıdır. Milli musiqi mədəniyyətinin ilk mənbələrinə yaxınlıq və folklor musiqisinin ülvi surətdə klassik formalara sintezi Fikrət Əmirovu Üzeyir Hacıbəyli ənənələrinin bilavasitə davamçısı kimi səciyyələndirməyə imkan verir. O, Üzeyir Hacıbəylinin 7
ənənələrini davam etdirməklə, ölkəmizin musiqi mədəniyyətinin inkişafında böyük rol oynamışdır. Fikrət Əmirov xalqın musiqi dilini, musiqi təfəkkürünü elə dəqiqliklə dərk edirdi ki, onlar bəstəkarın öz üslubunun, musiqi dilinin elementlərinə çevrilirdi. Janrından asılı olmayaraq, Fikrət Əmirovun əsərlərində melodiyanın böyük rolu da onun musiqisinin ən mühüm üslub xüsusiyyəti lirikanın üstünlüyü ilə bağlıdır. Fikrət Əmirovu həm simfonik orkestr üçün musiqi, həm də səhnə musiqisi cəlb edirdi. Onun səhnə musiqisi sahəsində ilk örnəkləri “Ürək çalanlar” və “Gözün aydın” operettaları bəstəkarın lirik əhvali-ruhiyyəsinin düşkünlüyünün, istedadının parlaq melodik təbiətini göstərirdi. Eyni zamanda, bu operattalar Fikrət Əmirovun parlaq və geniş musiqi xarakteristikalarına meyilli olduğunu da nümayiş etdirirdi. Məhz buna görə də, onun operettalarındakı bir çox mahnılar melodiyasının zənginliyinə, səmimiliyinə və milli zəminə bağlığına görə böyük şöhrət qazanmışdır. Yaradıcılığında mühüm yer tutan simfonik əsərlərdə Fikrət Əmirovun fərdi, özünəməxsus üslubu aydın şəkildə özünü göstərir. Xatırlayaq ki, simli orkestr üçün “Nizami” simfoniyası Fikrət Əmirovun bu sahədə gələcək uğurlarını təsdiqləyən əsərlərdən biri olmuşdu. Əsər 1947-ci ildə yazılıb və həmin ildə də Nizaminin 800 illik yubileyinin keçirildiyi Moskvanın P.S.Çaykovski adına salonunda ilk dəfə olaraq dirijor N.P.Anasovun idarəsilə səslənib. Simfoniyada əbədi sənət çeşmələrindən, bitib-tükənməyən qaynaqlardan bəhrələnən sənətkar Nizaminin xalq ruhu ilə mayalanmış əlvan poeziyasını, şairin nurlu obrazını özünün bu bənzərsiz əsərində əsl bəstəkar qəlbiylə ifadə etmişdir. Bəstəkar bu simfoniyadan sonra süitalar, rapsodiyalar, simfonik muğam kimi yeni formalı əsərlər yazmışdır. O, “Şur”, “Kürd ovşarı” və “Gülüstan-Bayatı Şiraz” simfonik muğamları ilə simfonik musiqi tarixində qeyri-adi bir yeniliyin müəllifi kimi mədəniyyət tariximizin təzə səhifələrini yazdı. Müdrik təfəkkürün və qeyri-adi dərəcədə zərif hiss və
8
duyğuların sintezindən doğulmuş bu qiymətli sənət inciləri Fikrət Əmirova təkcə Azərbaycanda deyil, dünyada misilsiz şöhrət qazandırdı. Təsadüfi deyil ki, hələ 26 yaşlı bir gənc ikən o, həmin qiymətli əsərlərə görə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı kimi şərəfli bir ada layiq görüldü. “Şur” və “Kürd ovşarı” ABŞ- ın Hyüston və Texas ştatlarında səslənərkən Birləşmiş Ştatların ən məşhur bəstəkarları belə öz heyrətlərini gizlədə bilməmiş, bu cür qüdrətli bir sənətkarla şəxsən görüşüb söhbətləşməkdən məmnun olacaqlarını bəyan etmişdilər. Elə həmin vaxt SSRİ nümayəndə heyətinin ABŞ-a səfəri bu görüşə geniş imkan yaradır. Nümayəndə heyətinin tərkibinə musiqi dünyasının D.Şostakoviç, T.Xrennikov və D.Kabalevski kimi nəhəng korifeyləri ilə birlikdə Fikrət Əmirov da daxil edilir. ABŞ-ın paytaxtı Vaşinqtonda keçirilən ilk konsertdə Fikrət Əmirovun dünyanın ən məşhur musiqiçilərindən biri olan Leonid Stakovskinin dirijorluğu ilə Baston simfonik orkestrnin ifasında səslənən “Kürd ovşarı” simfonik muğamı dinləyiciləri məftun etmişdir. Həmin nümayəndə heyətinin tərkibində olan məşhur musiqiçilər qeyd edirdilər ki, “Kürd ovşarı”nın son akkordları çalınanda artıq bütün zal ayaqüstə idi. Bu, Azərbaycan musiqisinin ecazkarlığına, Fikrət Əmirov sənətinin böyüklüyünə olan hörmət və ehtiramın təntənəsi idi. Fikrət Əmirov vaxtilə dünyaya Hafiz və Sədi kimi qüdrətli poeziya ustadları bəxş etmiş qədim Şiraz şəhərində olarkən bu yerin əfsanəvi gözəlliyi onu elə sehrləmişdi ki, məhz bu sehr “Gülüstan-Bayatı Şiraz” adlı üçüncü simfonik muğamın doğuluş mənbəyi olmuşdur. “Gülüstan” Sədinin məşhur əsərinin adıdır. Şiraz isə Sədi və Hafizin yaşadığı şəhərin adıdır. Əsər ilk dəfə Moskvada VII Beynəlxalq Musiqi Konqresində SSRİ Dövlət Simfonik Orkestri tərəfindən ifa olunmuşdur. Fikrət
Əmirovun simfonik muğamlarından başqa
Azərbaycanın hüdudlarından uzaqlarda şöhrətlənmiş əsərlərindən “Azərbaycan” simfonik suitasını, “Azərbaycan kapriççiosu”nu, “Azərbaycan qravürləri”ni göstərə bilərik. Yüklə 251,93 Kb. Dostları ilə paylaş:
|