Uşaq Kitabxanası
Yüklə 251,93 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II Aparıcı
21
əsasında işləmələrindən bir nümunə təqdim etsinlər. Musiqi məktəbinin ifaçıları “Küçələrə su səpmişəm” adlı mahnını səsləndirirlər.
Yar gələndə toz olmasın Elə gəlsin, elə getsin, Aramızda söz olmasın
Samovara od salmışam, Stəkana qənd salmışam. Yarım gedib, tək qalmışam, Nə əzizdir yarın canı. Nə şirindir yarın canı…
Fortepiano və səs üçün işlənən bu və ya digər xalq mahnıları öz orijinallığını saxlayaraq bəstəkarın musiqi təfəkkürü ilə üzvi şəkildə qovuşub əsl professional sənət nümunəsinə çevirilib. Çünki bəstəkar xalq mahnılarını işləyərkən onların üstündə çox məsuliyyətlə çalışıb. Necə deyərlər, xalqın sərvətinə ehtiyatla yanaşaraq ona öz sevgisini bəxş edib. Bu yerdə bəstəkarın öz fikirlərinə nəzər salaq. O, yazır: “Mən əvvəlcə xalq mahnılarını hiss etmişəm, sonra isə onu yaratmağı öyrənmişəm. Bəlkə, buna görədir ki, xalq musiqisi nümunələrinə müraciət etdikdə onun ahəngi və formasını mühafizə etməyə cəhd göstərmişəm”. Fikrət Əmirovun bu fikirləri həm də özündən sonra gələn bəstəkar nəslinə bir tövsiyədir, xalq mahnılarını necə sevmək və necə qorumaq yolunda bir örnəkdir. O, musiqi folklorumuzun toplanmasında yaxından iştirak etmişdir. Belə ki, Bülbülün redaktəsi və Cabbar Qaryağdıoğlunun oxusundan S.Rüstəmov, T.Quliyev və F.Əmirovun nota yazdıqları mahnılar əsasında ikicildlik “Azərbaycan xalq mahnıları” məcmuəsi yaranmışdır. Həmin məcmuələrdə Fikrət Əmirov tərəfindən bu mahnılar nota
22
yazılmışdır: “Xoş gəldin”, “Ay mübarək”, “Can gülüm can- can”, “Qadan alım”, “Bu gecə”, “Evləri tər-tər üstə”, “Kimin yarısan”, “Üç gündən bir, beş gündən bir”, “Süsən sünbül”, “Ay Laçın”, “Gözəlim sənsən”, “İki alma”, “A dağlar”, “Ay Sona”, “Gülə-gülə”, “Xanım sevdim əzəldən”, “Dad əlindən”, “Qız kəmərin bağlama”, “Neylərsən” və s.
Araz axar lil ilə, Dəstə-dəstə gül ilə, Mən yarımı sevirəm Şirin-şirin dil ilə.
Bağçaları sarı gül, Yarı qönçə, yarı gül. Gec açıldın, tez soldun, Olmayaydın barı, gül.
Ay Laçın, can Laçın, Mən sənə qurban Laçın...
Yeri-yeri nişan yar, Yeni eşqə düşən yar, Elçiləri qırılmış... Özü elçi düşən yar!
Alma atdım nar gəldi, Kətan köynək dar gəldi Qapıya kölgə düşdü, Elə bildim yar gəldi.
23
Ay Laçın, can Laçın, Mən sənə qurban Laçın...
Su atdım yara dəydi Əlim divara dəydi. Dilim mənim qurusun, Nə dedim Yara dəydi.
Ey əlim oda yansin Pərvanə o da yansın Mən yandım yar üzündən Eşitsin o da yansın.
Ay Laçın, can Laçın, Mən sənə qurban Laçın...
xüsusi yer tutan baletlərini də unutmaq olmaz. Fikrət Əmirovun balet janrında yaratdığı hər bir yeni əsəri musiqimizin uğuru, nailiyyəti olmaqla yanaşı, Azərbaycan musiqili-xoreoqrafik teatrının müxtəlif mərhələlərini əks etdirir. Bəstəkarın baletləri onun bu sahədəki yaradıcılıq axtarışlarını canlandırır, balet janrının yeni inkişaf perspektivlərinə yol açır. 1979-cu ildə səhnəyə qoyulan “Min bir gecə” baleti bəstəkarın yaradıcılığında xüsusi bir mərhələni təşkil edir. Əsər haqqında geniş danışmazdan əvvəl yaxşı olardı ki, onun bədii məzmununa nəzər salaq: “Bir dəfə şahlardan biri – gənc və əzəmətli Şəhriyar öz sevimli arvadı ilə vidalaşdıb ova gedir. Gözlənilmədən saraya qayıdan hökmdar arvadının xəyanətini görür və bu rüsvayçılıqdan donub qalmış şahidlərin gözləri qarşısında arvadına divan tutur və bütün gənc qadınları edam etmək kimi dəhşətli bir fərman verir.
24
Nahaq yerə ölümə məhkum olunmuş qadınların yalvarışları hiddətli şahın qəzəbini söndürmür. Budur, qəzəb dünyasına gözəllik və müdriklik daxil olur; bu, Şəhrizaddır. Bu zaman sanki möcüzə baş verir. Şəhriyarın qəddar ürəyinə məhəbbət hisləri oyanmağa başlayır. Ancaq o, sevsə belə, qərarını dəyişmir – Şəhrizadı ölüm gözləyir. Ağlın qəzəblə, məhəbbətin nifrətlə mübarizəsi başlayır. Şəhriyar birdən-birə təslim olmaq istəmir. Əvvəlki məhəbbət və xeyirxahlığa inam yenidən əldə etmək üçün o, Şəhrizadın əsrarəngiz nağıllar dünyasına daxil olub min bir gecə keçirir”. F.Əmirovun “Min bir gecə” əsəri Azərbaycan baleti tarixində yeni mərhələ açır. Belə ki, bu əsərdə çoxpərdəli tamaşa və kiçik formalı baletlərin ənənələri birləşir. Şərq xalqlarının nadir abidəsi üzrə yaranan bu əsərin konsepsiyasından baletin dramaturgiyası doğulur. Bu əsəri musiqi dilində mahnıvari, rəqs və muğam-improvizasiyalı melodiyaları müasir musiqi elementləri ilə dolğun şəkildə, əsl ustalıqla uzlaşdırmışdır. Bütün bu cəhətlər orkestr partiyasında, ansamblların, solo alətlərin ifasında düzgün təqdim olunur. Odur ki, Fikrət Əmirovun “Min bir gecə” baletinin musiqisi şərq koloritli milli çalarları ilə əsl müasir sənət əsəridir və hər zaman da aktualdır. II Aparıcı: F.Əmirovun musiqisi bir neçə kinofilmlərdə də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, bəstəkarın musiqi yazdığı kinofilmlərə tamaşa edərkən orada musiqinin bədii məzmunla sıx bağlılığının şahidi oluruq. “Azərbaycanfilm” studiyasında çəkilən və musiqisi də F.Əmirova aid olan filmləri bu gün də tamaşaçılar rəğbətlə qarşılayır. Bəstəkarın kino sahəsində ilk işi 1960-cə ildə Mehdi Hüseynin ssenarisi əsasında rejissor Ağarza Quliyevin çəkdiyi “Səhər” filmidir. İctimai-siyasi hadisələrlə zəngin olan filmdə məhəbbət mövzusu da geniş yer tutur. Aslan ilə Sevdanın saf məhəbbəti bütün məhrumiyyətlərə qalib gəlir. Necə deyərlər, qəhrəmanın sonsuz məhəbbət mövzusu Aslanın mahnısında öz ifadəsini Yüklə 251,93 Kb. Dostları ilə paylaş:
|