Va ijtimoiy geografiyasi

yo‘ldosh shahar-
lar
vujudga kelib, 
aglomeratsiya
larni hosil qiladi. Toshkent mamlakatimizda 
eng katta shahar aglomeratsiyasidir. 
Aholi punktining shahar maqomini olish sharti turli mamlakatlarda turli-
chadir. 
9-rasm.
O‘zbekiston shaharlari.
TOSHKENT
Andijon
Namangan
Farg‘ona
Jizzax
Samarqand
Navoiy
Buxoro
Qarshi
Termiz
Urganch
Nukus
Chirchiq
Olmaliq
Aholi zichligi
(kishi/kv. km)
600 dan ko‘p
300–600
100–300
15–100
15 dan kam
Shaharlarning aholi soni
2 000 000 dan ko‘p
500 000–1 000 000
250 000–500 000
100 000–250 000
50 000–100 000
0
100 km
Xo‘jayli
Beruniy
To‘rtko‘l
Xiva
Chimboy
Zarafshon
Kogon
Koson
Shahrisabz
Denov
Kattaqo‘rg‘on
Bekobod
Guliston
Yangiyo‘l
1
2
3
4
5 6
7
8
9
1–Angren
2–Qo‘qon
3–Marg‘ilon
4–Chust
5–Kosonsoy
Raqamlar bilan
belgilangan shaharlar
6–Chortoq
7–Shahrixon
8–Asaka
9–Quvasoy

---

18
O‘zbekistonda aholi punkti 
shahar
maqomini olishi uchun uning aholisi 
7 ming va undan ko‘p bo‘lishi, yashayotgan aholining 2/3 qismi ishchi 
va xizmatchilar hamda ularning oilalaridan iborat bo‘lishi kerak.
Aholi punktiga shahar maqomini berishda unda shahar turmush tarzi 
(urbanizatsiya)ning holati ham hisobga olinadi (11-rasm).
Shaharchalar
sanoat rivoj lana yotgan, yangi o‘zlash tirilayotgan yer larda 
vujudga keladi. Iskandar, Kegayli, Ulug‘ bek, G‘ozg‘on, Zomin sha har cha lari 
shular jumlasi dandir. Bunday shaharchalarning ko‘pchiligida aholining aksa-
riyati muayyan tarmoqdagina xizmat qiladi (neft chilar shaharchasi, konchilar 
shaharchasi). 
Yangi shaharlar va shaharchalar 
(Angren, Bekobod, Olmaliq, Chirchiq, 
Yangiobod, Navoiy, Gazli, Uchqu-
duq, Taxiatosh, Zarafshon, Shirin va 
boshqalar) asosan foydali qazilmalar 
va suv quvvati boyliklari mavjud hu-
dudlarda bunyod bo‘lgan. Tohchiyon 
shaharchasi (Surxondaryo viloyati) 
ko‘mir koni negizida vujudga kelgan. 
Ular sanoat markazlaridir. Yangi 
yerlarni o‘zlashtirish, qishloq xo‘jalik 
11-rasm. 
Aholi turmush tarzi 
ifodalanadigan sohalar.