19
qishloq aholisi
60%
49%
40%
51%
1989
2013
shahar aholisi
12-rasm.
Qishloq va sha har aholisi
salmog‘ining o‘z ga rishi.
xomashyosini qayta ishlovchi sanoat
negizida Yangiyo‘l,
Guliston, Yangiyer
kabi shaharlar qad ko‘tardi.
Qishl
о
q j
о
ylarda kichik bizn
е
s va
tadbirk
о
r likning riv
о
jlantirilishi tu-
fayli ko‘plab
kichik san
о
at k
о
r
хо
nalari
barp
о
etilm
о
qda. Yuq
о
ridagi
о
millar
tufayli endilik da ko‘pgina qishl
о
q
ah
о
li punkt lariga shaharcha maq
о
mi
b
е
rildi. Natijada mustaqillikkacha 60
f
о
iz ah
о
lisi qishl
о
qda istiq
о
mat qilgan
agrar r
е
spublikada urbanizatsiya darajasi
ko‘tarilib ah
о
lining
yarmidan
о
rtig‘i shaharlarda yasham
о
qda (12-rasm).
Qishloq va ovullarda
dehqonchilik va chorvachilik bilan shug‘ullanuvchi
kishilar, qishloq ziyolilari (agronom, shifokor, o‘qituvchi, madaniyat xodimlari)
yashaydi. Tabiiy, iqtisodiy va tarixiy sabablarga ko‘ra
mamlakatimizda qishloq-
lar bir-biriga yaqin joylashgan va aholisi ko‘p. Katta qishloqlarda zamonaviy
maktablar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari, madaniy-maishiy muas-
sasalar, shifoxonalar jadal qurilmoqda.
Ular tabiiy gaz, ichimlik suvi, elektr
energiya bilan uzluksiz ta’minlanmoqda. Shu tariqa qishloq aholisining turmush
sharoiti shaharliklarning turmush tarziga yaqinlashmoqda.
Aholi punktlarini yuksaltirishda quyidagilar e’tiborda bo‘ladi:
shaharlarni reja lashtirishda kishilarning turarjoyi
bilan ish joyi orasi
♦
4–5 km dan uzoq bo‘lmasligi;
qadimiy shaharlarni zamonaviy qulayliklarga ega qilib qayta qurish;
♦
yirik shaharlarda aholi ko‘payib ketishi hamda ekologik vaziyatning
♦
buzilishiga sabab bo‘la digan korxonalar qurilishini cheklash va borla-
rini ko‘chirish.
1.
Siz aholi punktlarining qanday turlarini bilasiz?
2.
O‘zbekistonda shaharlarning vujudga kelishiga ko‘proq qanday omillar ta’sir
qilmoqda?
3.
Xaritadan foydalanib:
a)
foydali qazilma konlari; b) transport tugunlari;
d) qishloq xo‘jalik ishlab chiqarishi asosida tarkib topgan shaharchalarning
nomlarini daftaringizga yozib oling.
4.
Siz yashayotgan yoki sizga yaqin bo‘lgan shahar qanday funksiyalarni (vazifalarni)
bajaradi?
?
20
Dunyo siyosiy xaritasida 1991-yil 1-sentabr kuni yangi mustaqil davlat –
O‘zbekiston Respublikasi paydo bo‘ldi. Shu kundan boshlab u «o‘ziga xos va
o‘ziga mos» taraqqiyot yo‘lini tanladi. Bu yo‘lning o‘ziga
xosligi mamlakat
iqtisodiyotini rivojlantirishning 5 tamoyilida yaqqol ifodalangan.
Dostları ilə paylaş: