Va ijtimoiy geografiyasi

Aholining milliy tarkibi
da 
ham so‘ngi 10 yilliklarda turli 
millat vakillarida tug‘i li sh ning 
turlicha miqdorda ekan ligi ham-
da migra tsiya hisobiga sezilarli 
o‘zgarishlar ro‘y berdi (8-rasm). 
O‘zbeklar sal mog‘i 1989-yilda 
7-rasm. 
Aholining yosh va jins tarkibi (mln kishi hisobida).
8-rasm. 
Aholining milliy tarkibi (foiz hisobida).
Ayollar
Nafaqa yoshidagi aholi
Mehnatga yaroqli aholi
Aholi jinsiy nisbatidagi
tafovut
Mehnatga yaroqli
yoshgacha bo‘lganlar
Erkaklar
2,0
1,5
1,0
0,5
0
0
0,5
1,0
1,5
2,0
yoshi
30–34
35–49
40–44
45–49
50–54
55–59
60–64
65–69
70–74
75–79
80–84
85+
25–29
20–24
15–19
10–14
5–9
0–4
qoraqalpoq
o‘zbek
tojik
rus
qozoq
boshqa
millatlar
2013
1989
82,9
4,4
2,7
2,7
4,8
2,5
71,5
9,8
4,0
8,2
4,5
2,0

---

16
Tabiiy sharoit, kishilar mashg‘uloti hamda turli iqtisodiy-ijtimoiy, tarixiy 
omillar ta’sirida shahar, shaharcha, qishloq, ovul ko‘rinishidagi aholi punktlari 
tarkib topgan.
Mamlakatimizda 
119 ta shahar
, 
1065 ta shaharcha
hamda 
11 ming-
dan ortiq qishloq
va 
ovul
bor.
Shahar
qiyofasidagi Sa marqand, Qo‘qon, Bu xo ro, Xiva, Tosh kent kabi 
aholi punktlari hunar mandchilik va sav do- sotiq paydo bo‘lga nidan so‘ng 
vujudga kelgan. Ular dunyodagi eng qadimiy shaharlardan hisob lanadi. 
XX asr boshlarida O‘zbekiston hududida 20 ga yaqin shahar bo‘l gan, ular 
daryo hamda soy bo‘ylarida yoki karvon yo‘llarida vujudga kelgan. Jahongashta 
arab sayyohi Ibn Battuta o‘rta asrdagi shaharlarimiz go‘zalligini tasvirlagan, 
undan zavq olgan: «
Biz sahroni kesib o‘tib Xorazmga keldik. Bu turkiylar-
ning katta, muhim, chiroyli va ulug‘vor shahri bo‘lib, ajoyib bozorlari, keng 
ko‘chalari juda ko‘p, imoratlari jozibador, ko‘rkam joylari bor. Shaharda hayot 
qaynaydi, aholisi shunchalik ko‘pki, u mavjlanib turgan dengizni eslatadi
». 
Ibn Battuta Samarqand shahri bo‘ylab sayr etarkan, uni shunday ta’rifl aydi: 
«
Samarqand – juda yirik va g‘oyat go‘zal shaharlardan biridir. U Voha