Vaqif bəHMƏNLİ artirma poeziya toplusu proloq bir cüMLƏ

ÁÅÊÀÐ×ÛËÛÃ
Äîíãóëäàíäûì, äåéèíäèì,

Ïàëòàðûìû ýåéèíäèì,

Íÿ äÿðäèì âàð ñîéóíäóì;

Áó ýöí äÿ áåëÿ ýåòäè.
×àéõàíàéà áàø àòäûì,

Éöç áîñòàíà äàø àòäûì,

Àëòû ÷àéäàí áîøàëòäûì...

Áó ýöí äÿ áåëÿ ýåòäè.
Èìêàí òàïûá àðàäà

Çÿíý åëÿäèì àðâàäà...

Þòöøäöê áèð áÿëàäàí! –

Áó ýöí äÿ áåëÿ ýåòäè.
Äîñòëàðëà ñþç åëÿäèê,

ßëëèíè éöç åëÿäèê,

Ãàôàíû äöç åëÿäèê...

Áó ýöí äÿ áåëÿ ýåòäè.
Áèðòÿùÿð åâÿ ÷àòûá

Ãàëõäûì áåøèíúè ãàòà.

Ýþðäöì óøàãëàð éàòûá –

Áó ýöí äÿ áåëÿ ýåòäè.
Êþêñ þòöðäöì, àù äåäèì,

Ýöíöìÿ ýöíàù äåäèì,

Ñàáàùà ïÿíàù äåäèì,

Áó ýöí äÿ áåëÿ ýåòäè.
1990


BALACA ADAM

Íÿ áèð îõàì, íÿ òÿêÿð,

Íÿ øÿêÿðÿì, íÿ çÿùÿð,

Íÿ ìöñëöìÿì íÿ êàôÿð,

Áàëàúà áèð àäàìàì.
Çàìàí ìÿíäÿí àéðûäû,

Ìÿêàí ìÿíäÿí àéðûäû,

Ùÿð éàí ìÿíäÿí àéðûäû –

Áàëàúà áèð àäàìàì!
Áàøûíû ñàëûá ýåäÿí,

Ãÿìëÿðÿ äàëûá ýåäÿí,

Ýþçëÿðè äîëóá ýåäÿí

Áàëàúà áèð àäàìàì.
Ãûë÷ûüû éîõ, äÿíè éîõ,

Áþéðöíö ýöäÿíè éîõ,

Äîñòó éîõ, äöøìÿíè éîõ

Áàëàúà áèð àäàìàì.
Áàõûá ýþçöíäÿí îëàí,

Äöíéà äèçèíäÿí îëàí,

Þçö þçöíäÿí îëàí

Áàëàúà áèð àäàìàì.
×þëäÿ ïàéè-ïèéàäà,

Éîëäà ïàéè-ïèéàäà,

Åëäÿ ïàéè-ïèéàäà

Áàëàúà áèð àäàìàì.
Íÿñëè éàäà äöøìÿéÿí,

Èñìè éàäà äöøìÿéÿí,

Úèñìè éàäà äöøìÿéÿí

Áàëàúà áèð àäàìàì
Öðÿéè, úàíû òîðïàã,

Ïàëòàðû, äîíó òîðïàã,

ßââÿëè, ñîíó òîðïàã

Áàëàúà áèð àäàìàì.

1998

ÑÓÀË-CÀÂÀÁ
– Éåíÿ äàøûéûðñàí àðàíû äàüà

Ãàøûí àðàñûíäà î íÿ äöéöíäö.

Ýþçöìÿ ôèêèðëè äÿéèðñÿí, ãàüà,

Äàëüûí ýþðöíöðñÿí áèð-èêè ýöíäö.
– Éûõàð ãîëó çîðëó èýèäè äÿðäèì!

Ìÿí êè, éàðàíàíäàí áó ýþðêÿìëèéÿì.

Ö÷-äþðä ýöí îëñàéäû íÿ èäè äÿðäèì,

Ñÿí èíäè ýþðöðñÿí, ÷îõäàí ãÿìëèéÿì...
1986

ÀÉÀÜÛÍÛ ÁßÐÈ ÃÎÉ

Õàòèðÿëÿð àòûìäû,

Éöéÿí âåðìèð ÿëÿ äÿ.

Óøàãëûãäàí éàäûìäà

Áèð ñþç ãàëûá ùÿëÿ äÿ:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé.
Áåø îëóðäó áåø äåñÿì.

Èíúèäèðäèì îáàíû.

Áèð òîéóüà êèø äåñÿì

Òàïûðäûëàð áàáàìû:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé!
Ãîíóì-ãîíøó õóðúóíà,

ßëÿéÿ ýÿëèðäèëÿð,

Áÿçÿí ÷þðÿê áîðúóíà

äèëÿéÿ ýÿëèðäèëÿð:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé...
Äÿñòÿ-äÿñòÿ ãûçëàðûí

Éîëóíó ýþçëÿìèøÿì,

Áóëàã öñòÿ ãûçëàðûí

Áèðèíè ñÿñëÿìèøÿì:

- Àéàüûíû...áÿðè...ãîé!..
Ùóøó áàøäàí àëûðäû

Ñó ýöëö òÿê ñîíàëàð.

×ÿïÿðäÿí ÷àüûðûðäû

Àíàëàðû àíàëàð:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé!..
Òÿòèë îëàíäà ùÿð ãûø

Ýöíöìö ñàíàéûðäûì.

Ïóë ñþùáÿòè ñàëìàìûø

Íÿíÿìè éàíëàéûðäûì:

-Àéàüûíû áÿðè ãîé...

Èíäè î ýöíëÿð þòöá

Êå÷ÿíëÿð ìåù, éà êöëÿê.

Éàäûìäà áèð ñþç áèòèá

Øåùëè ÷ÿìÿí îòó òÿê:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé!..
Õîø õàòèðÿ éàäûìäà

Íèôðÿò äÿ âàð ñèíÿäÿ.

Î ñþçö ùÿð àääûìäà

Åøèäèðÿì éåíÿ äÿ:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé!
Èéðÿíú òîõóì ÿêèðëÿð

Ùþðìÿòÿ ùþðìÿò ö÷öí.

Áèð ãûðàüà ÷ÿêèðëÿð

Êèìèñÿ ðöøâÿò ö÷öí:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé.
Õàëãû ãàç òÿê éîëóðëàð

Àð-íàìóñó éåéÿíëÿð.

Ãàíóí÷óëàð îëóðëàð

Ãàíóíëàðû ÿéÿíëÿð:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé.
Ìÿíçèë ö÷öí, áàü ö÷öí

Éöç îéóí ÷ûõàðûðûã.

Áèðúÿ ïåíäèð éàü ö÷öí

×îáàíà éàëâàðûðûã:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé.
Éàðûíìàã îäó ýþçäÿ

Èëùàìû ñþíäöðÿí âàð.

Âèúäàíû ñèíÿñèíäÿí

Àéàüà éåíäèðÿí âàð: –

Àéàüûíû áÿðè ãîé.
Åøèäÿíäÿ î ñþçö

Éóìøàã, ùÿëèì îëóðóã

Áó ñþçöí ãöäðÿòèéëÿ

Äþíöá àëèì îëóðóã:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé!
×ûõäûãúà êèòàáûìûç

Âàðëàíûá, ïóëëàøûðûã.

Êöòáàø ñïîíñóðëàðûí

Ãîëóíäàí ñàëëàøûðûã:

- Àéàüûíû áÿðè ãîé.
Ñåâèíèá äàø áàøëàðà

Ñàíûðûã êè, äàüûã, äàü.

Úÿíóáëó ãàðäàøëàðà

Äåéÿ áèëìèðèê àíúàã:

– Àéàüûíû áÿðè ãîé.

Õàòèðÿëÿð àòûìäû

Éöéÿí âåðìèð ÿëÿ äÿ.

Óøàãëûãäàí éàäûìäà

Áèð ñþç ãàëûá ùÿëÿ äÿ:

– Àéàüûíû áÿðè ãîé

1981


MƏNİ

Cam yox ömür camı kimi –

tam görmədim tamı kimi...

Qadir Allah hamı kimi

xəlq elədi göyçək məni.
Bulaqlara könül açıb

Saf sulara çəkdim suçu...

Üzümdəki nura uçub

çox bəyəndi mələk məni.

Canımı səpdim yollara,

Urcah oldum zavallara!

Nədən qovub bu hallara

saldı fəndgir fələk məni?

Güllü bağa necə girim;

Hanı mələk, hanı pəri?

Leyli desəm,

denən kiri,

Dilimdən dara çək məni!
Qolum çatmaz qucaqlara,

adım düşməz dodaqlara...

Bir də qonsam budaqlara

gözümdən vur quştək məni!

Əlif qəddim sualdı ta,

Telli qafam qavaldı ta...

Xəlbir göydə... nə qaldı ta

yırğalasın ələk məni?!

Hökmdü...

alnım tərləyəcək,

yiyəm gəlib vərləyəcək...

fəhm etmə ki, hərləyəcək

mən ürəyi, ürək məni?
Fələk,

çəkməyib çəpinə;

odun yığmışam ipinə...

Dönmüşəm saman çöpünə

qoy aparsın külək məni!
2008

ÎËÌÓÐ
Áèð õåéëè èë þòöá, ìÿí äÿ áèð êèøè

Ùàéûô êè èëëÿðè ñàõëàìàã îëìóð.

Ýÿðÿêäèð àéûðàì éàõøûíû, ïèñè

Ùÿð êÿñÿ åòèáàð áàüëàìàã îëìóð.
Áó èëëÿð îäóìó ùà÷àí äàøûäû,

Ñÿñèìèí, ñþçöìöí ÿðýÿí éàøûäû,

Àüëàìàã áèð ãÿäÿð àäàì èøèäè...

Öðÿéèì áÿðêèéèá, àüëàìàã îëìóð!

1986

ÁÀÉÐÀÌ
×ÿêèí èòè áû÷àãëàðû

ãîéóíëàðûí

ýöíàùñûç áîüàçûíà,

Ãóðáàí áàéðàìû

êå÷èðèí äîñòëàð!
Òîíãàë áàøûíäà

ãûçûíà-ãûçûíà

÷ûðïûí

ðÿíýëè éóìóðòàëàðû

áóðóí-áóðóíà,

Íîâðóç áàéðàìû

êå÷èðèí, äîñòëàð!
Áàéðàìà äþíñöí

áàçàð,

øÿíáÿ,

èø ýöíö;

Çèíäàíäàêûëàðà –

ãóðòóëóø ýöíö,

ýåäÿíÿ ãàéûäûø ýöíö,

þëÿíÿ äèð÷ÿëèø ýöíö...
Ìÿíèìñÿ,

þç

ÿëàìÿòäàð ýöíëÿðèì âàð,

Ãÿìè

ÿñðëÿðÿ ñûüìàéàí

äàð ýöíëÿðèì âàð!
Ôèðîí êèìè

àéàüûìäàí

àñûëäûüûì ýöíëÿð,

Úûíãûðûìû ÷ûõàðìàäàí

àðûìà,

íàìóñóìà

ñûõûëäûüûì ýöíëÿð,

Ýöëÿøäèéèì êÿäÿðè

éûõäûüûì ýöíëÿð,

éûõûëäûüûì ýöíëÿð...

Äîüóì ýöíöì –

õîðòëàéàí ýöíöìäö!..

Ùÿðäÿí

åëÿ áèëèðÿì êè,

ãÿáðäÿí õîðòëàìûøàì ìÿí –

þçö äÿ äþíÿ-äþíÿ...

Ãîðõóðàì

ãîðõàðëàð ñèð-ñèôÿòèìäÿí,

Îí÷öí äÿ ýåòìèðÿì

òîéà, äöéöíÿ...
Ìÿíèì þç

ÿëàìÿòäàð ýöíëÿðèì âàð,

äîñòëàð!

Ñà÷ûìäà

ãûøãûðûð ãàð!

Áöòöí ñåâäàëàðûìûí

äàìàüûíäà äàø äàäû,

ñûíäûðûëìûø îõëàð... îõëàð...
Ãûðûëìûø

òàð òåëëÿðè úàëàéûð

ãîúà öðÿéèìè

ýÿíú öðÿéèìÿ...
ßëàìÿòäàð ýöíëÿðèìèí áèðèíäÿ

àòàì

úàâàí éàøûíäà ãÿáèðÿ êþ÷äö,

Íÿíÿì äöéöíëÿäè

éàñ úóíàñûíû,

Àíàì

éûüûøäûðûá áàðõàíàñûíû

íàçëû ýÿëèí êèìè

÷àäûðà êþ÷äö.

Úàìààò Ñèáèðäÿí ãà÷àíäà

áþéöê ãàðäàøûì

úàíûíû ýþòöðöá

Ñèáèðÿ êþ÷äö...

×îõàëäû ÿëàìÿòäàð ýöíëÿðèì.
Ãàí ãóñäóüóì ýöí

Ëàëÿ êèìè ãûçàðäû

Ñàëéàí êàçàðìàñûíûí

êþíòþé äèâàðëàðûíäà,

Ìàäéàí êèìè êèøíÿéèá

ãóëóí ñàëäûì

Õîúàëû äàüëàðûíäà...
Ñàíàìàãëà áèòìÿç

ÿëàìÿòäàð ýöíëÿðèì...

ßýÿð

ñåâèðñèíèçñÿ ìÿíè

äÿñìàë ýþòöðöí, äîñòëàð,

Ãÿëáèìèí ãàíûíû ãóðóäàã,

ãÿäÿù ýþòöðöí, äîñòëàð,

øàíëû ýöíëÿðèì åøãèíÿ

òóðøìÿçÿ ýþç éàøû âóðàã!
2000


ÂßÙØÈ ÉÀÐÏÛÇ
Áóíëàð äåéèð êè, ìÿíÿ

Ìÿùÿììÿä Ôöçóëè îë –

Áèçäÿí áåø éöç èë èðÿëèäÿ...

Áèç äÿ èíúÿ áèð çþâã àëàã

Ôöçóëèìèçäÿí!

Áóíëàð äåéèð êè, ñÿí Íÿñèìè îë;

Äÿðèíè ñîéìàüà õàí÷àëû áèçäÿí –

Áèð éàíûãëû òåëåâåðèëèø äÿ ùàçûðëàðûã;

“Êëàññèê èðñèìèçäÿí”!

Áóíëàð äåéèð êè, ñÿí Øåêñïèð îë –

Î òàéûíäà èëëÿðèí âÿ äÿíèçëÿðèí,

Îíäà ýþçöìöçöí èøûüû îëàðñàí áèçëÿðèí!

Áóíëàð äåéèð êè, ñÿí

ßë÷àòìàç øàèð îë;

òàéñûç-áÿðàáÿðñèç,

éåýàíÿ îë, áèð îë,

Øåéõ Íèçàìè,

Ìèðçÿ ßëÿêáÿð Ñàáèð îë –

äèýÿë êè, ùåéêÿë øÿêëèíäÿ.

Ëàï ìöãÿääÿñ ïèð îë –

åëëÿð áàøûíà äîëàíñûí,

öìèäëÿð äàøûíà óçàíñûí

ìèëéîí-ìèëéîí ÿë øÿêëèíäÿ.

Áóíëàð äåéèð êè, øþùðÿò ýöíÿøè

òÿïÿíÿ äþéñöí

äþðä úÿùÿòäÿí äÿ,

Áóíëàð äåéèð êè,

ýþòöð ñÿíèí îëñóí

úÿííÿò äÿ,

úÿùÿííÿì äÿ.

Ôÿãÿò áèç è÷ÿí ñóäàí è÷ìÿ,

äåéèð áóíëàð,

Áèç êå÷ÿí êö÷ÿäÿí êå÷ìÿ,

äåéèð áóíëàð,

Áèç óäàí ùàâàäàí óäìà,

äåéèð áóíëàð,

Áèç òóòàí äöíéàíû òóòìà,

äåéèð áóíëàð...
Áàøûíà õåéèð áóíëàðûí!

Ìÿíèì íÿ èòèì àçûá éàëàíëàð àðàñûíäà,

Îëàðìû øàèð îëàñàí,

îëìàéàñàí îëàíëàð àðàñûíäà?

Êèì íÿ äåéèð äåñèí!

Ùÿéàòûí ÿòðè ýÿëÿí

âÿùøè áèð éàðïûçàì ìÿí,

Éàøàéûðàì, èëàíëàð àðàñûíäà!

Èíñàíëàð àðàñûíäà!
2003

ÀÒ ÉÀÐÛØÌÀÑÛ
Òÿãèáÿí èéèðìè èë þíúÿ,

éàõøû âàõòûìäû, ýÿíúÿì...

Ïàéûç –

õÿéàëûíà ýÿòèð êè, éîðóëìóø àòäû,

Úûäûð ìåéäàíûíäà

àò éàðûøìàñûíû ñåéð åäèðÿì Àøãàáàääà...

Áèð áþéðöìäÿ Èëéàñ Àìàíýÿëäè –

Ñàíêè ãÿäèì ùåéêÿëäè,

Öçöíäÿ êÿäÿð,

Î áèðè éàíûìäà äàùà áèð íÿôÿð,

ýÿðÿê êè,

òÿùëöêÿñèçëèê õèäìÿòèíäÿí îðàëàðûí...

Òÿð àõûð

àòëàðûí àëíûíäàí

êþïöê-êþïöê,

íàðûí-íàðûí.

Ùÿð àò áåëèíäÿ

áèð úàêåé ýöíàùû,

Ìèíèëìèø øþùðÿò

íÿéèíÿ ýÿðÿêäè

áó àòëàðûí, èëàùè?

Áó äà ñîí,

Áó äà ãàëèá àò,

Áó äà ìöêàôàò;

Ãàðàéàíûç âÿ èñìÿòëè

òöðêìÿí ýÿëèíëÿðèí

ÿëèéëÿ òîõóíìóø

÷óë àòûðëàð

ãàëèá àòûí òÿðëè êöðÿéèíÿ,

Îðòàñû áÿð-áÿçÿêëè

àëòóí éåëÿíëè áó ÷óë

ìèíèëìèø àòëàðûí íÿéèíÿ ýÿðÿêäè, èëàùè, íÿéèíÿ?..

Èéèðìè èëäÿí ñîíðà

ýÿëèð õÿéàëûìà

ìèíèëìèø àò êèìè

éîðüóí ïàéûç,

ãàëèá àò,

Àøãàáàä...

Èéèðìè èëäÿí ñîíðà

Ìÿðäÿêàíäà

áèð òÿíÿê äèáèíÿ äþøÿíìèøÿì

áàüðû ÷àòëàìûø àò êèìè –

äèçèì ùåéñèç,

þìðöí áÿðáàä...

ßí éàõûí éîëëàð äà

áàüëàíûá äàùà,

Éöç ãðàì àðàã àëûá

ôèêðèìè äàüûòìàüà

áèð ìàíàò

ïóëóì äà éîõäó...

Ìóçäóìó âåðìÿäÿí ìèíäèëÿð ìÿíè!

Ãàéñàð áÿäÿíèìè

êöëÿê éàëàéûð,

áåëèìÿ àòìàüà

÷óëóì äà éîõäó!..
2003

YUXU

Pərdə ki, çəkildi, boylanıb dedim;

görən bu səhnənin harası yuxu?..

Tanrım, mən ki səndən ömür istədim –

Sağ ol, verdin...

amma, yarısı yuxu...

Heç məndən keçmədi candan keçənim,

İçim yolu olu gendən keçənin...

Daha nə fərqi var gündüz-gecənin –

Ağı göz yaşıdı,

qarası yuxu.
Qismət göy əsgidə; bükümbəbüküm,

Tərpənib gedərdim, tutsaydım yükü.

Ha eşim xırmanı, ha dırnaq töküm –

Dən gəzən toyuğun darısı yuxu...

Hamı girmə dedi, girdim o çaya,

Guya eşqə düşüb qalxdım ucaya!..

Nə olur, haqq olur nadan qocaya –

Böyründə uzanan qarısı – yuxu...

Gizlində quyudu eşqin dərini,

Bulan oldumu heç onun yerini?

Zillətlə tikilən sevda qəsrinin

Qapısı mürgüdü, barısı yuxu!

Tanrım, harayıma qulaq vermisən?

Dərdimi nə yaman şuluq vermisən!

Heç demə ömür yox, yoxluq vermisən;

yoxluqla yoxluğun arası yuxu...

2008

DOSTLAR MƏNİ YEYİN

Qismət yoxuşunu min yol qalxaram

Əzaba qatlaşan Sizifəm, dostlar.

Əgər siz varsınız,

demək mən varam,

Təpədən-dırnağa sizinəm, dostlar.

Geriyə oxunur alnımda yazı,

Sizə qalan dünya çəkilir məndən.

Sizinəm,

amma ki, olan-olmazım

divar suvağı tək

tökülür məndən.

Şəksiz bu fərmanı verən Allahdı,

Dostlar,

siz bir qədər ürəkli olun.

Həyat son nəfəsdə çəkilən ahdı

Dost varsa, cəhənnəm gərəkli olur.
Qorxmayın, Günəşi tay tutun mənə,

ya bir çıraq bilin; səssiz alışan.

Dostlar, arı kimi doluşun mənə,

Çiçək varlığımdan bal çəkin

şan-şan!
Hardan taparsınız

bir başqa kimi –

Qış günü ruzunuz olmayım nədən?

Darışın üstümə, qarışqa kimi,

Dartın yuvanıza canımı dən-dən.
Yatın yalmanıma, çapın o ki var,

Yəhəri müntəzir kəhər də sizin.

Canıma ilan tək sarmaşın, dostlar,

Çəkin,

içimdəki zəhər də sizin!
Xımır-xımır yeyin, dadlıdı deyin;

Necə yeyirsə qurd tut yarpağını.

Həsrətdən saralmış gözümü yeyin,

İçin ürəyimin qaynar yağını.

Hara aparanam yorğun bədəni,

Nə təhər keçərəm sonsuz yolu tək?

Qurban tikəsi tək paylaşın məni,

Bölün ruhumu da qardaş malı tək!

2008
ÖZÜM
Can qoyub tər tökdüm...

xeyir nə qaldı? –

Gümanım turşumuş ayrana qaldı...

Mənə yol ölçməkdən ayrı nə qaldı? –

Günçıxanda özüm,

qürubda özüm.

Əgər minnət çəkib bəxt alıramsa,

gərək zillət çəkim; taxt alıramsa...

nə qədər kökümü axtarıramsa

yenə də dururam lap dibdə özüm.

Yaralı sevdamı busə sağaltmaz,

Məscid çarə qılmaz, kilsə sağaltmaz...

Məni məndən özgə kimsə sağaltmaz

Xəstə də özüməm, təbib də özüm.

Ruhum qanad çalır dörd divarına,

Kor gözüm dirənir dərd divarına...

Düşmüşəm içimin dərd diyarına

Qurbət də özüməm...

qərib də özüm...
Allah,

niyə gəldim mən bu bazara? –

Gül kimi canımı saldım azara...

Özümü əlimlə özüm asaram,

Sonda sallanaram bir ipdə özüm...
2008