VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ
325
bakarak batıyla hesaplaşmak gerektiğine inanıyorum” biçiminde açıklama yapan
Erbil, her sanatçı gibi geleneksel sanatlara bağlılığı ile her zaman dikkati çekmiştir.
1962’lerden sonra lirik soyutlamada kendi kişiliğini arayan sanatçının, zamanla
ağaç motiflerinden ya da yapraklı dallardan uzaklaşıp resimsel soyutlamaya
ulaştığı bir dönemi olmuştur. 1963’lerde kahverengi zemin üzerine bir hamlede
yapılmış, kalın boyalı fırça vuruşlarının bir motif yarattığı eserlerinde soyutlama
örnekleri görülür. Daha sonraları ise, kuşbakışı bir düzen içerisinde ele aldığı
İstanbul ve Anadolu görünümleri konulu resimlerinde, geleneksel tasvir sanatıyla
ilgili bir takım verilerden faydalanarak eserler üretmiştir (Elmas, 1998: 173).
Erbil, XX. yüzyılın son çeyreği ve XXI. yüzyılın başlarında gelişen teknoloji
ve artan malzeme çeşitliliği nedeniyle, farklı malzeme ve teknik kullanımını da
sanatına dâhil etmiştir (Görsel-2). Dijital baskı tekniği de Erbil’in sanatına bu
dönemde dâhil olmuştur.
Görsel-2: Devrim Erbil, “Soyutlama Kırmızı”, 100x130 cm, 2013, Alüminyum
Üzerine Dijital Baskı, (“Sanal”, 2014).
Erbil, malzemede sınır tanımayan bir sanat aşkı ile resimden seramiğe,
serigrafiden vitraya çeşitli disiplinlerde eserler üretmiştir. Ancak eserlerdeki
malzeme çeşitliliğine rağmen Erbil’in ifade biçimleri aynı dili konuşmaktadır.
Halıdan mozaik duvar resimlerine kadar hemen her dalda kendine özgü duyarlılığı
farklı malzeme ile yeniden üretip aktarabilmesi bunun en çarpıcı kanıtıdır. Burada
dikkat edilmesi gereken temel nokta; Erbil’in resimlerinde var olan özelliklerin başta
gravür olmak üzere halı, seramik, vitray gibi diğer malzemelerle hiçbir nitelik
kaybına uğramaksızın uyum sağlamasıdır. Titreşim ve hareketin ön planda olduğu
çalışmalarında en belirgin özellik ‘ritim’dir (Karayel, 2013: 31). Tomur Atagök,
Erbil’in resimlerinde ki ritim hakkında;
“…Çizgiyle olduğu kadar, duyarlı fırça dokunuşlarıyla var ettiği bu ritimle
resmin yüzeyinde bir tül oluşturmaktadır, sanatçı. Gerilim noktalarının olmadığı tüm
yüzeydeki tül yumuşak fakat hızlı tekrarlamalarla örülmüştür. Geleneksel Osmanlı
çini ve mimarisindeki geometrik kompozisyonlara, minyatürlerimizdeki yüzeysel
istifçiliğe dayanan, diğer taraftan yüz yılımızın en özgün sanatçıları soyut
dışavurumcuların, hareket ve gerilimi eserlerin tüm yüzeyine dağıttığı bir anlayış
içeren bu çalışmalarda daim olan fon, yüzeyden, izleyiciye açılan ulaşan bir
hareketin ifadesidir. Fon çizgi ve renklerle ufalanırken, yok edilmemiş, aksine çizgi
titreyiş ve kıpırdamalarla yüzeyden izleyiciye uzanarak, ona kısa ve kesik ‘stokkato’
bir hareketlilik kazandırmıştır. Bu ritim, tekrarlamalarla güçlenen bir sestir.
Tekrarlama ise İslam mimarisinin büyük yüzeylerini, geometrik bezemelerle
canlandıran, minyatürün yalın kuş bakışı derinliği renkle ören bir ritmin
vurgulanmasıdır. Gerilimin tüm yüzeye dağıldığı çizginin ya da rengin hep bir
denge içinde bulunduğu yapıtlarındaki bu ritim Erbil’in biçeminde yeni bir anlatım
bulmuştur” (Aktaran: Elmas, 1998: 175) demektedir.
VII. ULUSLARARASI TÜRK SANATI, TARİHİ ve FOLKLORU KONGRESİ/SANAT ETKİNLİKLERİ
326
Bu bağlamda Erbil’in eserlerine içerikten ziyade teknik olarak bakıldığında
dijital baskı teknolojilerini kullandığını görmek mümkündür. Ayrıca söz konusu
teknoloji ile sınırlı kalmayıp her alandaki teknolojik yenilikleri görmekte mümkündür.
Örneğin; Erbil, geçmiş yıllarda yapmış olduğu bir resmini dijital baskı makinelerinde
alüminyum üzerine basarak farklı bir bakış açısıyla yeniden izleyicileri ile
buluşturmaktadır (Görsel-3).
Görsel-3: Devrim Erbil, “İsimsiz”, 142x100 cm, 2013, Alüminyum Üzerine Dijital
Baskı, (“Sanal”, 2014).
Sonuç olarak, dijital baskı tekniklerini çalışmalarında istikrarlı bir şekilde
kullanan Erbil’in eserleri hakkında; başından sonuna kadar, müthiş bir düzen ve
sistematiğin kendini belli ettiği söylenebilir. Çalışmalarının çoğu; teknik yönden
sabıra dayalıdır. Devrim Erbil ve resimleri için çok şey yazılmış, çok şey de
söylenmiştir (Aktaran: Çiftçioğlu, 1998: 220).
KAYNAKÇA
ARSLAN, N. (1997). ERBİL Devrim: Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi (1. Cilt). İstanbul:
Yem Yayınları.
AVCI, Elif (2013). Dijital Sanat Bağlamında Dijital Teknolojilerin Güzel Sanatlar
Eğitimine Entegrasyonu: Bir Eylem Araştırması. Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı
Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
ATALAY, Mustafa Cevat (2012). Türk Minyatür Sanatının Tasarım Ögelerinin, Türk
Resminde Varlık Bulması. Akdeniz Sanat Dergisi. Sayı/10, Cilt/5, 8-20.
ÇİFTÇİOĞLU, İbrahim (1998). Türk Plastik Sanatları. İstanbul: Bilim Sanat Galerisi.
ELMAS, Hüseyin (1998). Çağdaş Türk Resminde Minyatür Etkileri. Resim Eğitimi
Anabilim Dalı Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
KARAYEL GÖKKAYA, Evren (2013). Disiplinler Arası Sanatsal İfade: Ressam
Seramikçiler-Seramikçi Ressamlar. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat
Dergisi, Sayı/24, 25-40.
KIR, Gülten (2008). İnternet ve Gençlik. İzmir: Şenocak Yayınları.
PELVANOĞLU, Burcu (2008). Modern ve Ötesi: 1950-2000 (2. Baskı). İstanbul:
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 190-340.
GÖRSEL KAYNAKÇA
Görsel-1: İsimsiz.
http://www.ekolsanatgalerisi.com/?p=27, Erişim Tarihi: 06.12.2014.
Görsel-2: Soyutlama Kırmızı.
http://www.ekolsanatgalerisi.com/?p=27, Erişim Tarihi: 06.12.2014.
Görsel-3: İsimsiz.
http://www.ekolsanatgalerisi.com/?p=27, Erişim Tarihi: 06.12.2014.