World Bank Document
Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
Yüklə 1,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
- QKDK-n n v icran n gücl ndirilm si
Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
sentyabr 2009
S hif 6 lakin bu gün q d r heç bir direktorun m suliyy t c lb olunmas hal mü ahid olunmam d r. 5
Müst qil ura üzvl rin nadir hallarda rast g lm k olar
S orta irk tl rind n ba qa, qanunvericilikd mü ahid uralar il ba l müst qillik t l bl ri mövcud deyil. K nardan investisiyalar n c lb olunmas m qs dil korporativ idar etm ni t kmill dirm k ist y n banklar v s hmdar c miyy tl ri mü ahid uralar na müst qil üzvl ri c lb etdil r, lakin, bir çoxlar ikay t edir ki, Az rbaycanda xidm t göst rm k üçün biznes sah sind yax t crüb si olan h qiq t n d müst qil xs tapmaq ç tindir. Mü ahid uralar nda müst qil üzvl rin faiz pay h l d a a d r. BMK t r find n 2007-ci ild apar lm sor uda i tirak etmi irk tl rin 28% müst qillikl ba l öz t rifl rind n istifad etm kl mü ahid uralar nda müst qil üzvl rin olmas na übh bildirdil r. Maraqlar n toqqu mas sah sind yeni qaydalar
S hmdar c miyy tl ri üçün maraqlar n toqqu mas il ba l az qaydalar var, baxmayaraq ki, QKDK-n n aidiyy ti xsl rl qdl r il ba l yeni qaydalar mü ahid uras n n üzvl rin amil olunur. Banklar n idar hey ti v mü ahid uras n n üzvl rin maraqlar n toqqu mas il ba l daha konkret qaydalar t tbiq olunur.
Mü ahid uras n n üzvl ri üçün t liml r Dövl t mü ssis l rind korporativ idar etm sah sind mü yy n ir lil yi l r ld olunmu dur
BMK-nin Az rbaycanda Korporativ dar etm Layih si irk tl r keçiril n üçün cari t liml ri t kil edir. Lakin, s hmdar c miyy tl rin mü ahid uralar n n üzvl ri üçün t liml r h l d , nisb t n nadir hallarda keçirilir. Mü ahid uras n n üzvl ri üçün korporativ idar etm m c ll si haz rlanmaqdad r v h l ki, d rc olunmay b. Banklar üçün daha çox t liml r keçirilir. uran n f aliyy ti, h mçinin, nadir hallarda qiym tl ndirilir.
Dövl t mü ssis l rinin ks riyy ti s hmdar c miyy tl rin çevrilib v onlara Mülki M c ll t tbiq olunur. ri dövl t mü ssis l rind mühasibat uçotu v audit üzr beyn lxalq standartlar n t tbiqin ba lan b v Dünya Bank h min mü ssis l r maliyy hesabatlar n n t kmill dirilm si sah sind yard m göst rir. Bu yax nlarda keçirilmi dig r islahatlar, o cüml d n dövl t banklar na t tbiq olunacaq AMB-nin korporativ idar etm standartlar , direktorlar üçün v zif l rin mü yy n edilm si v aidiyy ti xsl rl qdl r haqq nda qaydalar n t sdiql nm si, v ura üzvl ri üçün BMK t r find n t liml rin keçirilm si v m lumatl l n art r lmas mü yy n dövl t mü ssis l rind idar etm nin t kmill m si il n tic l nmi dir.
mövduddur . Lakin, dövl t mü ssis l rind daha t kmil idar etm , h mçinin, bir s ra ng ll r v mane l rl üzl ir. n vacib dövl t mü ssis l rinin b zil ri s hmdar c miyy tl rin çevrilm yib v qeyri-mü yy n hüquqi formaya malikdir. 6 Bir çox dövl t mü ssis l ri h l ki, dövl tin birba a v ya dolay malilyy yard m na arxalan r v b z n, ayd n maliyy mexanizml ri olmadan, müxt lif sosial v dig r qeyri-kommersiya funksiyalar n yerin yetirirl r. Bir s ra icra hakimiyy ti orqanlar dövl t mülkiyy ti hüquqlar n sas n sistemsiz kild h yata keçirir. ri dövl t mü ssis l ri münasib td aç qlama sah sind ir lil yi l r ld olunsa da, ks riyy ti qeyri- ffaf qalmaqdad r. uran n f aliyy t qaydalar , mandat v müst qilliyi laz mi s viyy d
5 M hk m m nb l ri v ya bazar i tirakç lar h r hans bel hal t sdiq etm mi dir. 6 Bura Dövl t Neft irk ti (ARDN ), X z r D niz G miçiliyi (KASPAR) v Bak Metropoliteni aiddir. Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
sentyabr 2009
S hif 7 t min edilm yib v bir çox dövl t mü ssis l rinin mü ahid uralar yoxdur.
QKDK-nin geni s lahiyy tl ri var, lakin c rim l r a a d r QKDK qiym tli ka zlar n emitentl ri, brokerl ri v dig r pe kar bazar i tirakç lar , BFB v MDM v bütün 1.914 s hmdar c miyy tinin kommersiya v qiym tli ka zlarla ba l m s l l ri t nziml yir. QKDK-n n yeni qaydalar t sdiq etm k, ikay tl ri ara d rmaq, mülki iddialar ir li sürm k v c rim l r t tbiq etm k, lisenziya verm k v geri ça rmaq s lahiyy tl ri var. O, bu yax nlarda, icran n t min edilm si sah sind f aliyy t ba lay b v 2008-ci ild investorlar t r find n verilmi 200-d n çox ikay ti ara d rm d r. Lakin, onun c rim l ri a a d r v n ciddi pozuntulara gör maksimum 300 manat v ya 400 AB dollar t kil edir. QKDK r qab tli m k haqlar n öd y bilmir v faktiki büdc v inzibati müst qilliy malik deyil. Bütün s hmdar c miyy tl rin n zar t etm k z rur ti, h mçinin, onun m hdud resurslar n daha da m hdudla d r r. AMB yax idar etm nin vacib elementidir
2005-ci ilin SN H-d n sonra, AMB korporativ idar etm nin mühüm komponentin çevrilib v h m müvafiq qanun v qaydalar n icras na n zar t edir, h m t liml r keçirir v agahl art r r. M hk m sistemi, h mçinin, vv lki SN H-d n ba layaraq, mühüm islahatdan keçib v , misal üçün, kommersiya i inin h llin t l b olunan vaxt kimi f aliyy tin s m r liliyini ölç n ümumi göst ricil r h miyy tli d r c d yax la b. Lakin, mü yy n bazar i tirakç lar m hk m l rin mür kk b korporativ i l ri h ll etm k imkanlar n übh alt na qoyur.
slahatlar davam etm lidir
Az rbaycan ciddi v geni islahatlar h yata keçirib v , ks riyy ti son bir neç il rzind h yata keçirilm kl , kapital bazarlar v korporativ idar etm üçün hüquqi v institusional ç rçiv yarad b. Lakin, kapital bazarlar n n potensial n n tam istifad edilm si v mü ahid uras , idar hey tinin v idar etm nin pe kar s viyy y g tirilm si üçün h min islahatlar n davam etdirilm si t l b olunur. Yax korporativ idar etm irk tl r t r find n resurslar n daha s m r li istifad edilm si v i çil r, kreditorlar v dig r t r f müqabill ri il münasib tl rin yax la mas n t min edir. Bu, davaml v uzunmüdd tli iqtisadi inki af üçün t l b olunan kapital n c lb olunmas üçün ön mli v ba l ca rtdir. QKDK-n n v icran n gücl ndirilm si QKDK- daha böyük s lahiyy tl r v resurslar laz md r
Qanunvericiliy QKDK-y cinay t i l rini ba lamaq v yerl rd yoxlamalar aparmaq s lahiyy tl rini ver n d yi iklikl r edilm lidir. QKDK-nin t tbiq etdiyi c rim l r h mçinin art r lmal d r ki, hüquq pozuntular n n qar s n n al nmas effekti t min olunsun. Resurslar n hal-haz rda m hdud olmas na gör , QKDK icra t dbirl rini “ictimai h miyy tli qurumlara” v 100 v daha çox s hmdar olan iri s hmdar c miyy tl rin yön ltm lidir. A a da qeyd edildiyi kimi, kiçik s hmdar c miyy tl ri qapal s hmdar c miyy tl rin v ya m hdud m suliyy tli c miyy tl r çevrilm y h v sl ndirilm lidir v QKDK h min prosesi d st kl m lidir. Yenil dirilmi prioritetl r qeydiyyat v dig r aç qlama t l bl rinin yerin yetirilm si v , h mçinin, s hmdarlar n müdafi sinin dig r elementl ri daxil olmal d r. QKDK t r find n v zif l rin daha s m r li yerin yetirilm si üçün daha çox v saitin ayr lmas z ruridir. Z ruri sayda ixtisasl m kda lar n saxlanmas v öz l sektordan c lb olunmas üçün QKDK- i çil rin m k haqlar n art rma a imkan verilm lidir. T kilat, korporativ idar etm üzr t lim daxil olmaqla, m kda lar üçün t liml r t kil etm li v potensial n art rmaq üçün donorlar v dig r beyn lxalq t r f Yüklə 1,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|