World Bank Document
Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
Yüklə 1,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
sentyabr 2009
S hif 2 nstitusional investorlar meydana ç xma a ba lay r
2006-c ild , Hökum t neft sektoruna daxil olmayan irk tl r investisiya qoyan 90 milyon manat h cmind (100 milyon AB dollar ) fond - Az rbaycan n nvestisiya irk tini (A ) yaratm d r. AI , investisiya q rarlar n n verilm sind korporativ idar etm amill rini n z r al r. “Kazimir Partners” Az rbaycan n iki bank na investisiya qoymu öz l investisiya irk tidir. Dövl t mülkiyy ti geni dir
Öz l sektorin h cmi h miyy tli d r c d artsa da, dövl t mülkiyy ti h l d geni dir. Dövl t mü ssis l rinin pay na dü n ÜDM 15-25% aras nda hesablan r. ARDN v Az rbaycan Hava Yollar kimi iri t kilatlar, habel 200-d n çox dig r kiçik SC-l r Az rbaycan hökum tin m xsusdur.
Az rbaycan kontinental hüquq ölk sidir. Buna baxmayaraq, ölk d irk tl r haqq nda ayr ca qanun mövcud deyil. Bu cür qanun 2004-cü il q d r qüvv d olmu , lakin sonra qüvv d n dü mü dür v irk tl r aid müvafiq müdd alar ölk nin korporativ v kommersiya m s l l ri il ba l sas qanunvericiliyi olan 2000-ci ild q bul olunmu Mülki M c ll y daxil edilmi dir. Dig r sas qanunlara 2004-cü ild q bul olunmu Mühasibat Uçotu haqq nda Qanun (hans ki, iri irk tl r v maliyy irk tl ri üçün Maliyy Hesabatlar n n Beyn lxalq Standartlar n t tbiq edir) v 1994-cü ild q bul olunmu Audit Xidm ti haqq nda Qanun daxildir. 2004-cü ild Banklar haqq nda Qanunda v Az rbaycan n M rk zi Bank n n Banklarda Korporativ dar etm Standartlar n n t tbiqi haqq nda T limatda banklar üçün korporativ idar etm üzr qabaqc l qaydalar mü yy n edilmi dir. 2008-ci ild Aidiyy ti xsl rl qdl r haqq nda qaydalar q bul olunub v 2008-ci ild Mülki M c ll y direktorlar n fidusiar v zif l ri il ba l d yi iklikl r edilmi dir 1 . Qo mada 2005-ci ilin SN H-d n sonra edilmi d yi iklikl rin xülas si verilir. cran n m hdudlu u
Qanunvericilikl ba l s yl r u urludur v hal-haz rda davam etdirilir, qanunvericiliyin icras is h l d geri qalmaqdad r. Hal-haz rda, QKDK irk tl r yaln z nominal c rim t tbiq edir v t nziml m resurslar n yüzl rl SC-l r aras nda bölü dürm y m cburdur v h min SC-l r yaln z qiym tli ka zlar buraxan v ya s hml ri BFB-d ticar t olunan aç q s hmdar c miyy tl rl m hdudla m r. BFB-d n ba qa, kapital bazarlar na aid sas t kilatlar Qiym tli Ka zlar üzr Dövl t Komit si (QKDK) v Milli Depozit M rk zidir (MDM). Yeni s dr QKDK-y 2008-ci ild t yin olunub v qiym tli ka zlara aid qanunvericiliyin t tbiqini art rma a çal r.
Banklara qabaqc l korporativ idar etm t crüb sini t l b ed n t nziml m rejimi t tbiq olunur. Az rbaycan M rk zi Bank (AMB) bank menecerl ri üçün t liml rin münt z m v davaml keçirilm sin n zar t edir. 2007-ci ilin fevral ay ndan ba layaraq, banklarda audit yoxlamalar Beyn lxalq Audit Standartlar na (BAS) uy un olaraq h yata keçirilm lidir. Korporativ idar etm m c ll si haz rlanmaqdad r
Hal-haz rda SC-l r üçün korporativ idar etm m c ll si mövcud deyil. Korporativ idar etm m c ll si qtisadi nki af Nazirliyinin n zdind yarad lm korporativ idar etm üzr i çi qrupu t r find n haz rlanmaqdad r.
A a dak bölm l rd Az rbaycan t r find n T-in Korporativ dar etm Prinsipl rinin yerin yetirilm si h r bir prinsip üzr i qland r l r (s hif 23). 2005-ci il üzr Korporativ dar etm SN H-d n sonra d yi iklikl rin xülas si bu bölm nin
1 SN H-in ba a çatd r lmas zaman , BFB üçün yeni listinq qaydalar t sdiql nmi dir. Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
sentyabr 2009
S hif 3 sonunda verilir (s hif 13) . 2005-ci ild n sonra v ziyy t yax la sa da, ümumi icra m hduddur v Az rbaycan Avropa v M rk zi Asiya regionunun b zi ölk l rind n, xüsusil , Balkan ölk l ri v , xüsusil , AB-nin yeni üzv ölk l rind n h miyy tli d r c d gerid qal r.
nvestorlar n müdafi si S hmdarlar n bir çox sas hüquqlar var …
S hmdarlar n ümumi y ncaqlarda i tirak etm k, s hml ri almaq, satmaq v ötürm k, irk td n sas m lumatlar almaq, idar hey tinin üzvl rini seçm k v iri qdl ri t sdiq etm kd n ibar t olan ümumi hüquqlar var. irk tin nizamnam sin d yi iklikl rin edilm si, yeni s hmdar kapital n n emissiyas v irk tin yenid n t kili v ya l v edilm si prosesinin ba lanmas üçün ümumi y ncaqda i tirak ed n s hmdarlar n 66%-nin t sdiqi t l b olunur. S hmdarlar ümumi y ncaqda q bul olunmu q rardan m hk m d ikay tl n bil r v yeni fidusiar v zif l r onu n z rd tutur ki, n z riyy d , h mçinin, z r r gör irk tin direktorlar n v m kda lar n m hk m y ver bil rl r.
Ümumi y ncaqlar h r zaman keçirilmir v keçirildiyi halda, s hmdarlar iri qdl ri t sdiq ed v ya bütün t l b olunan m lumat ala bilmir. S hmdarlar n ümumi y ncaq zaman suallar verm y aç q hüququ yoxdur. Kapital n emissiyas il ba l q rar n verilm si direktorlar uras na h val edil bil r v minoritar s hmdarlar n s hml rin emissiyas nda üstünlük hüquqlar yoxdur. Korporativ informasiyan ld etm k ç tindir.
Qiym tli ka zlar bazar n n köhn lmi infrastrukturu v normalar v m hdud likvidlik, h mçinin, s hml rin ticar tini ç tinl dir r k s hmdarlar n hüquqlar n m hdudla d r r. BFB-d ticar t olunan bütün qiym tli ka zlar n klirinqi BFB-d n al nm s r ncamlar sas nda qiym tli ka zlar üzr hesabla man h yata keçir n MDM t r find n deyil, BFB t r find n h yata keçirilir. ÖTQ- (öd ni sas nda t chizat) tam m l olunmur: hesabla ma real vaxt rejimind qross sasda h yata keçirilir. ks r qdl r birjadank nar bazarda ba lan l r. Listinq t l bl rini yerin yetir n irk tl rin ks riyy ti, h mçinin, s hmdarlar n hüquqlar n m hdudla d r r.
Hal-haz rda irk t n zar tin ld edilm si il ba l qanun v ya qaydalar mövcud deyil v irk t n zar ti ld etm k ist y n investordan dig r s hmdarlara tender t klifinin verilm si t l b olunmur. T crüb d , n zar td çox az d yi iklikl r ba verib. Aç q SC-d n qapal SC-y çevrilm ümumi y ncaqda s sl rin 2/3 hiss sini t l b edir, lakin bu cür d yi ikliyin ba verm si zaman minoritar s hmdarlar üçün çox az dig r müdafi vasit si mövcuddur. Öz ll dirm zaman yarad lm aç q s hmdar c miyy tl rin v kiçik s hmdarlar n böyük say n n z r alaraq, m s l ciddi narahatl q do urur.
nsayderl r qanunvericilikd mü yy n olunub v insayderl r daxili m lumatlardan istifad etm kl ticar t apara v ya h min m lumatlar üçüncü t r fl r aç qlaya bilm zl r. nsayderl r ba lad qlar qdl ri bir gün rzind QKDK-y qeydiyyat üçün t qdim etm lidir. QKDK v BFB, h mçinin, pozulma hallar n n a kar edilm si üçün ticar ti izl m lidirl r, lakin cinay t m suliyy ti sanksiyalar n n t tbiq edilm sin icaz verilmir v mülki sanksiyalar n m bl l ri a a d r. T crüb d , bu sah d qanunvericiliyin icras a a s viyy d dir. Dividendl r nadir hallarda öd nilir
Dividendl r mü ahid uras t r find n t klif olunur v ümumi y ncaq t r find n t sdiq olunur. T crüb d , s hmdarlar h r zaman dividendl ri t sdiq etmir v 2007-ci ild BMK-nin sor usunda i tirak etmi irk tl rin yaln z 18% dividendl ri elan edib öd mi dirl r.
QKDK-nin aidiyy ti t r fl rin qdl ri il ba l yeni qaydalar nda aidiyy ti t r fl rin Yüklə 1,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|