Alatoran xancan kərimov varlıq və Yoxluq Arasında
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
323 edir, yeməyə başlayır bizi. Bizə bənzər insanları qısqanırıq, bizimlə eyni məktəbdə oxumuş ya eyni şəhərdə böyümüş, ya eyni yaşa sahib, amma bizdən uğurlu olanları. Çünki eyni şəra- itdə səndən daha artıqdırsa biri deməli sən də edə bilərdin eyni şeyi ancaq edə bilməmisən. Heç kim prezidentlərin uşaqlarını qısqanmır məsələn, bənzər şəraitlərə sahib deyillər çünki. Qısqanclıq çox güclü hissdir. Bəzən sevmədiyimiz birini niyə sevmədiyimiz barədə min bir səbəb axtarır ya deyirik, an- caq əslində özümüzə də etiraf etmək istəmirik ki o sevmədiyi- miz şəxsi bəyənməmə səbəbimiz sadəcə olaraq dərin qısqanc- lıq hissidir. Yoxsa başqa hansı səbəblə bir yad insana o qədər dərin bir nifrət duyasan? Bir yazara, bir rejissora, bir tanışına ya istənilən kimsəyə olan nifrətin altında bəzən sadə bir səbəb yatır, qısqanclıq. Mənim kimi ifrat dərəcədə çürümüş zavallılar isə sənin ağlına gəlməyəcək xırdalıqdakı detalları belə qısqana bilirlər. Hər şeydən əvvəl öz yaşama ehtimalım olub da yaşaya bilmə- diyim həyatların əzabı səbəbilə ölmək istəyirəm. Başqa insan- ları qısqanmaq elə o demək deyil ki sənin həyatın onlardan pisdir, xeyir, həm də ona görə qısqanırsan ki, çünki o həya- tı da yaşaya bilərdin ancaq sadəcə bir şansın var. Nə edirsən et gözün başqa ehtimallarda qalır. Bəlkə də sadəcə məndə ya mənimkimilərdə belədir. Vacib olan bir şey var: o da bu şey mənə yaşamağa icazə vermir. Yaşaya bilmirəmsə öz istədiyim həyatı, ölməliyəm. Səyahət edə bilmirəm. Yaxşı işim yoxdur, axtarmaq da istəmirəm. Ümumiyyətlə yaxşı işlər və ya yaxşı həyatlar çox vaxt ca- hillərə ya axmaqlara nəsib olur. Çünki onlar nə qədər cahil ya axmaq olduqlarının fərqində olmadıqları üçün özlərinə inam- ları çox yüksək səviyyədə olur. Onlar özləri haqqında şişirdil- miş təsəvvürə sahibdirlər. Bacarıqlı insanlar isə həmişə özləri barədə şübhə içində olurlar, mükəmməlliyyətçi olurlar. Psixo- logiyada buna Dunning-Kruger effekti deyirlər. Bacarıqsız in- sanlar həmişə işlərdə yüksək vəzifələrə qalxır, nisbətən zəki insanlar isə həmişə altda qalırlar. 324 Ümumiyyətlə sən bu tip insanlardan soruşsan əgər, çoxu xoşbəxt olduqlarını deyəcəklər. Onsuz da bu lənətə gələsi Ame- rikada “xoşbəxt deyiləm” deyəni asırlar elə bil. Çünki kimdən soruşsan çoxu xoşbəxtəm deyəcək. Xoşbəxt olmayanlar da yalan yerə xoşbəxtəm deyəcəklər çünki başqa insanların on- ların bədbəxtliyini bilmələrini istəmirlər. Bəzən çaşıb qalıram ki yəni doğrudanmı ətrafımda hamı xoşbəxtdir məndən başqa? Ya da ölkənin yarısı cahildir, çünki cahil insan xoşbəxt olur deyirlər. Mən həyatımın elə bir mərhələsindəyəm ki, cahilliyə də razıyam, təki xoşbəxt olum. Əvvəllər cahillikdən kamilliyə, rahatlıqdan azadlığa qaçırdım. Bu səni bilməməkdən bilməyə aparır. İndi isə nə azadlığı istəyirəm nə kamilliyi. İndi sadəcə zövq və həzzə can atıram. Ruhumun deqradasiya olması da vecimə deyil. Onsuz da dünya bir həzz distopiyasına çevrilir. Seks, narkotik və digər aludəçiliklər reklam edilir və insanla- rın bir çoxu bunda problem görmür. Qadınlar biologiyalarını inkar edib iyirmili yaşlarında hər istədikləriylə yatırlar, otuz- lu yaşlarında isə tək qalırlar. Təbiəti buna meyilli olanlar bir kənara, ancaq çoxu istəməsə belə media və müasir acınacaqlı düşüncə axımının qurbanı olaraq edirlər bunu. Məsələn narko- tik, deyək ki marixuana reklam edilir və bütün dəbə minmiş şeylər kimi onun da pis tərəfləri unudulub yaxşılar təriflənir. Hansı ki elə deyil, marixuananın da zərərli tərəfləri var və onu qəbul edib istifadə etməlisən. Hətta nihilizm və hedonizmin də zərərlərini bilib elə yaşamalısan. Ümumiyyətlə bütün aludəçiliklərin səbəbi reallıqdan uzaq- laşmaqdır. Diqqət dağıtmaq. Porno, oyun, film, qumar, oxu- maq, işləmək, seks, ibadət və s. bütün obsessiya və aludəçilik- lərin səbəbi bir anlıq belə olsa reallıqdan uzaqlaşmaq üçündür. İzlədiyi film bir insana özünü unutdurmadığı vaxt onlar filmi sevmədiklərini deyəcəklər. Bir oyun oynayırsan, bir nöqtədən sonra bezsən də yenə oynayırsan çünki başını qarışdırır, real- lıqdan ayırır. Çünki insanlar həqiqəti istəmirlər. Niyə də istəsin axı? Əgər onunla savaşa bilməyəcəksə? Reallıqdan uzaqlaşmaq, narahatedici sakitliyi pozmaq və 325 yalnızlıqlarından qaçmaq üçün edirlər hamısını. Futbol ko- mandası fanatikliyindən tutmuş, saatlarca boş-boş siyasət və din mübahisəsi etməyə qədər edilən bütün mənasız hərəkətlər bütünü insanın acizliyi səbəbilədir. Bəzi insanlar sadəcə ölə bilmədikləri üçün yaşayırlar. Bu bilirsən nə deməkdir? Yəni sən yaşamırsan belə, sadəcə sürünürsən. Həyatı yola verirlər yəni. Heç nə veclərinə deyil. Mən də onlardan biriyəm. Sadıə- cə bir fil olmaq istəyərdim. Bir fil görəsən, həyatın nə qədər fərqindədir? O yeddi ton ağırlığı daşıyan yorğun və qırışmış ayaqlar varlıqlarının nə qədər fərqindədirlər? Tək işim otlamaq olsun istəyərdim. Həyatımla bağlı heç bir məsuliyyəti istəmir və hamısından imtina edirəm. Tabula rasaya ehtiyacım var. Beynim təmiz boşalsın, ağ səhifə olsun və yaşamağa davam edim. Əlacım olsa bütün yaddaşımı silərdim. Öyrəndiyim hər şeyi. Təki bilməyim keçmişimi, uzaqları, seçimlərimi. Məni gözləyənləri və mənim gözlədiklərimi. Ancaq bəlkə də sahib olduğum instiktlərim məni yenə də eyni xislətli adam edərdi. Bütün bu şeyləri fikirləşəndə çox maraqlı gəlir mənə, in- sanlar gələcəkdə necə olacaqlar. Psixologiyaları necə dəyişə- cək. Məsələn indi doğmamaq və uşaq sahibi olmamağı seçən nə qədər insan var. Bu insanların sayısı artacaq. İnsanlar ya- vaş-yavaş anlayacaqlar uşaq doğmağın nə demək olduğunu, əziyyətini və məsuliyyətini. Çox az insan uşaq sahibi olacaq. Mənə o ehtimal maraqlıdır ki heç kim doğmayacaq və dövlətlər xüsusi cihazlarda böyüdəcək embrionları. Ya da insanlar doğ- maq istəsə də cihazları seçəcəklər daha asan olduğu üçün. Ana bətnini əvəz edəcək cihazlar. Narahat edici fikir kimi səslənir sənə? Mənə səslənmir. Sentimentallaşmağa ehtiyac yoxdur. Gələcək insanının ana qarnından yox aparatdan çıxması fikri narahat etmir məni. Huxleyin kitabındakı kimi. “Bəs müqəd- dəs ana məfhumu? Tarixə qarışacaq!” deyə romantikləşən in- sanlar əvvəlcə bunu inkar edəcək, sonra isə özləri də qəbul edəcəklər. Çünki həmişə belə olub. Qəbul ediblər sonradan. Ana məfhumu mənə maraqlı deyil. Cənnət anaların ayaqları altındadır deyirlər, mənə görəysə cəhənnəm anaların ayaqla- Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|