102
Feodal monarxiya
dövlətləri
idilər
Dövləti idarə etmək
üçün Divanlar
yaradılmışdı
Qafqazı, Mərkəzi
Asiya və İranı
istila
etmişdilər
Monqol və Teymurilər dövlətləri üçün oxşar cəhətlər
Ölkə ərzisi inzibati
cəhətdən uluslara
bölünmüşdü
Güclü süvari ordu yaratdı. Hərbi yürüşləri nəticəsində Mərkəzi Asiya,
Qafqaz, o cümlədən Azərbaycan, Ön Asiya, Hindistan işğal edildi
Paytaxtı Səmərqənddən Herata köçürüldü, Qaraqoyunlu dövlət
Teymurilərdən vassal asılılığına düşdü. Ölümündən sonra dövlət zəiflədi
Səmərqənddə çoxlu mədrəsələr tikdirdi. Dövləti uzun müddət idarə edə
bilmədi və oğlu Əbdüllətif tərəfindən öldürüldü
Uluq bəy
Şahrux
Əmir Teymur
Hüseyn Bayqara
Əbu Səid
Şeybanilər qalibiyyətli müharibə nəticəsində ölkədən çıxarıldı, Teymurilər
imperatorluğu bərpa edildi
və dövlət bir qədər gücləndi
Teymurilər imperiyasını bərpa etməyə çalışdı, Ağqoyunlularla uğursuz
müharibə apardı, Şeybanilər Buxara, Səmərqənd və digər ərazilərini tutdular
Əmir
Teymur
Ankara döyüşündə
osmanlıları məğlub
etmişdi
Terek döyüşündə
Toxtamış xanı
məğlub etmişdi
Səmərqəndə çoxlu
sənətkar
köçürmüşdü
Gəncliyində Toğluq
Teymurun yanında
xidmət etmişdi
Səmərqəndi
ticarət
və sənətkarlıq
mərkəzə çevirmişdi
Teymuri dövlətinin
əsasını
qoymuşdu
Dehli
şəhəri daxil
olmaqla Hindistanı
ələ keçirmişdi
Cağatay ulusunun
Barlas
qəbiləsindən idi
103
Qədim və Orta Əsrlər dövründə yaranmış Türk dövlətləri
Adı
Banisi
Bayrağı
Paytaxtı
Ərazisi
Böyük Hun
(e.ə 220 – e. 58)
Teoman Tanhu
Beşbalıq
Şimalda Sibirə, cənubda Himalay dağlarına,
şərqdə Sakit okeana, qərbdə Ural dağı və
Xəzər dənizinə qədər olan ərazilər
Qərbi Hun
(IV əsr - 470)
Balamir xan
Segedin
Şərqdə İdilə, qərbdə Reyn çayına, şimalda
Baltik dənizinə, cənubda Balkan
yarımadasına qədər olan ərazilər
Ağ Hun
(IV əsr - 567)
Kağan xaqan
Sakala
Mərkəzi Asiya, Əfqanıstan və Şimal-Şərqi
Hindistanın bir hissəsi
I Göytürk
(552-588)
Bumin xaqan
Ötükən
Şərqdə Koreya körfəzinə,
qərbdə Xəzər
dənizinə, cənubda Qumlu səhraya, şimalda
İdil və Yenisey çayına qədər olan ərazilər
II Göytürk
(682-744)
İltəris xan
Ötükən
Şərqdə Sarı dənizə, qərbdə Xəzər dənizinə
və Krımın şərqinə, şimalda Sibirə, cənubda
Kəşmirə qədər olan ərazilər
Avar
(558-803)
Bayan xaqan
Dunapentele
yaxınlığı
Don çayından Qalliyaya, slavyan
torpaqlarından İtaliyaya qədər olan ərazilər
Xəzər
(634-965)
Xəzər xaqan
Səməndər və İdil
Qafqazın və Qara dənizin şimalı, Volqadan
Dneprə və şimalda Kiyev şəhərinə qədər
olan ərazilər
Uyğur
(744-842)
Qutluq Bilgə
Gül xan
Ordu
Şərqdə Altaydan Mancuriyaya, cənubda
Qobi səhrasına qədər olan ərazilər
Böyük Bulqar
(630-665)
Başçı Qurd
xaqan
Bulqar
Şimali Qafqaz
Oğuz
(X əsr – 1000)
Oğuz xan
Yenikənd
Seyhun çayı və Xəzər dənizi arasındakı
ərazilər
Qaraxanlı
(927-1212)
Qutluq Bilgə
Gül Qədir xan
Qaşqar
Balasaqun
Uzgen
Balxaş gölündən Hindiquş
və Qaraqorum
dağlarının ətəklərinədək olan ərazilər
Qəznəvilər
(962-1187)
Alptəkin
Qəznə
Lahor
Hindistandan Xarəzmə və Xəzər sahili
torpaqlara qədər olan ərazilər
Səlcuq dövləti
(1038-1157)
Toğrul bəy
Nişapur
Rey
İsfahan
Mavəraənnəhrdən Mesopotamiyaya və
Hindiquş dağlarına qədər olan ərazilər
Dehli sultanlığı
(1206-1526)
Qütbəddin
Aybək
Dehli
Deogir
Hindistan, Pəncab, Doab, Bihar Benqaliya
və Dekan yaylasınadək olan ərazilər
Osmanlı
(1299-1922)
Osman Qazi
Bursa
Ədirnə
İstanbul
Üç qitədə - Avropa, Asiya və Afrika
qitələrində yerləşirdi
Teymurilər
(1370-1507)
Əmir Teymur
Səmərqənd
Herat
Şimalda Dərbənd, cənubda İran körfəzi,
şərqdə Qobi səhrası və Qanq çayı, qərbdə
Balkan yarımadasınadək olan ərazilər
Böyük Moğol
(1526-1858)
Babur şah
Aqara
Lahor
Dehli
İndiki Hindistan və Pakistan ərazini əhatə
edirdi