Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi
Yüklə 119 Kb. Pdf görüntüsü
|
178 Bu amaçla test günündeki zamanlama; ebeveynlerle konsültasyon yapılıp, yemek ve uyku zamanları göz önünde bulundurularak seçilir. Ebeveynler arka planda bulunmalıdır ama eğer isterlerse testin lideri tarafından testin yönetilmesine dahil edilebilirler. Örneğin test öğesi 14’te (desteksiz yürüme) çocuk ebeveynlerinden birine yürümesi için teşvik edilebilir. Ebevyenlerin kendilerini rahat hissetmeleri için, onlara testin şekli hakkında önceden bilgi verilebilir. Böyle bir durumda, çocuğa hemen yaklaşılmaz; denetçiye ve duruma alışması için imkan verilir. Daha önce de belirtildiği gibi; çocuğun öncelikle, koşulsuz olarak yer alması beklenen öğelerle başlaması kuvvetle tavsiye edilir. Test bu noktadan sonra yönetilmeye devam edilebilir. Ayarlanmış bir test sırası izlemek uygun değildir. Test sırasında bazı test öğelerinin çocuğun seviyesinin altında ya da üstünde olduğu netleşirse; testin sırasal yapısı karşısında, bu test öğelerinin gerçekleştirildiği ya da mümkün olmadığı varsayılır. Örneğin, bağımsız olarak oturabilen bir çocuk, genel olarak, sırtüstü pozisyonda kol motor becerilerini göstermeye meyletmeyecektir. Denetçi şunun farkında olmalıdır: Test edilen çocukların zihinsel engelli olduğu göz önünde bulundurulduğunda, motor gelişimde uyumsuzluklar olması mümkündür. Ayrıca, bir motor becerinin gelişiminin tamamıyla tamamlanmamış olması da mükündür. Her halükarda, motor becerilerin gelişiminde bir çakışma vardır. Şüphe halinde, bir test öğesi testin daha sonraki bir aşamasında tekrarlanabilir. Bütün olarak ele alındığında, örneğin bir çocuk destekle ayakta duramıyorsa, testin geri kalan yönetiminde tercih yapılır ve desteksiz yürüme öğesini test etmeye gerek kalmaz. Motor beceriler oyuncaklarla sağlanabilir. Bir oyuncakla çocuğun dikkatini çekmek mümkün. Ancak çocuğun ilgisinin test öğesinin yönetimi süresince devam ettiğinden emin olmak önemlidir. Özellikle zihinsel engelli çocuklarda, çocuğun istenen motor davranışı gerçekleştirmediği için mi yoksa oyuncakla stimüle edilemediği için mi reaksiyon göstermediğinden emin olunması gerekir. Bu sebeple, farklı yaş grupları ve gelişim seviyeleri için tasarlanmış ve çeşitli fonksiyonları olan oyuncaklar bulundurmakta fayda vardır. Testin temeli aynı kaldığı sürece, stimülasyonlar farklılık gösterebilir. Belli ki, bebekler için uygun oyuncaklara ihtiyaç duyulmaktadır ama daha büyük bebek ve küçük çocukların da stimülasyona ihtiyacı vardır. Oyuncakların hoş görünmesi kadar; seslerinin ve hislerinin de iyi olması önemlidir. 179 Ayrıca ağza konuluyor ve üzerine oturuluyor olmaları gerekir. Materyalin ilginç ve heyecan verici olmasına dikkat edilmelidir. Bir çocuğun oyuncak konusunda tercihleri olabilir. Böyle bir bilgiyi ebeveynlerden almak iyi bir fikirdir ve en başından bu favori oyuncaklar kullanılmalıdır. Test öğesi oyuncakların spesifik özellikleri olmasını gerektirebilir. Örneğin, çocuk yüzüstü pozisyonda tek elle uzanmada, iki elle değil de tek elle kavranabilecek bir oyuncakla stimüle edilebilir. Oyuncakların güvenli olması gerekir. Küçük parçalı, çıkan bileşenleri ya da sivri köşeleri olan oyuncaklardan sakınılmalıdır. Oyuncakları teker teker uzatmak ve geri kalanları gözden uzak tutmak gerekir. Fermuarlı bir çanta ya da kapaklı bir kutu bu iş için uygun olabilir. Oyuncakları değiştirirken de incelikli davranmak gerekir. 180 181 Çocuğun skorları bir skor kağıdına not alınır (Tablo 7). BMS total skorunu oluşturmak için, test öğesi başına altbölümler 4 skor kategorisine bölünmüştür (SC 0, SC 1, S 2 ve SC 3). Nitekim altbölümlerin sayısı 4’ten (test öğesi 13) 9’a kadar değişir (test öğesi 1). Örneğin test öğesi 7’nin 6 altbölümü vardır (Tablo 4, Tablo 7). Test öğesi 7’nin altbölümleri 1, 2 ve 3 skor kategorisi 1’in altında, altbölüm 4 ve 5 skor kategorisi 2’nin altında, altbölüm 6 ise skor kategorisi 3’ün altında toplanmıştır. Skor kategorisine göre bölünme skor kağıdında ve ayrıca aşama altbölümlerindeki altbölüm gruplamasında görülebilir (Tablo 4). Her test öğesine maksimum 3 puan yazılabilir. BMS skor kağıdı SC 0 SC 1 SC 2 SC 3 Skor 1. Sırtüstü pozisyonda bacakların kaldırılması 0 1 2 3 4 5 6 7 8 2. Sırtüstü pozisyonda uzanma 0 1 2 3 4 5 6 7 3. Sırtüstü pozisyonda başın kaldırılması 0 1 2 3 4 5 4. Yüzüstü pozisyonda dirseklere dayanma 0 1 2 3 4 5 6 5.Yüzüstünden sırtüstüne dönme 0 1 2 3 4 5 6 6.Sırtüstünden yüzüstüne dönmek 0 1 2 3 4 5 6 7. Oturma 0 1 2 3 4 5 6 8. Yerde ileri hareket 0 1 2 3 4 5 9. Destekle yürüme 0 1 2 3 4 5 6 10. Destekle ayakta durma 0 1 2 3 4 5 6 7 8 11. Destekle ayağa kalkma 0 1 2 3 4 5 12. Desteksiz ayakta durma 0 1 2 3 4 5 13. Oturma pozisyonuna geçme 0 1 2 3 14. Desteksiz yürüme 0 1 2 3 4 5 15. Desteksiz ayağa kalkma 0 1 2 3 4 BMS total skoru Tablo 7 BMS skor kağıdı. Skor kategorilerinin test öğesine dağıtımı (SC) 4 BMS skorları ve raporlaması Yüklə 119 Kb. Dostları ilə paylaş:
|