Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

185
6.1    Test Öğesi 1: Sırtüstü pozisyonda  
 
 
 bacakları kaldırırken postüral kontrol
6 Test bölümleri
Amaç ve metot
Bu test öğesinin amacı, çocuğun sırtüstü pozisyondayken 
bacaklarını kaldırabildiği aşamayı kaydetmektir. Bu amaçla, çocuk 
sırtüstü pozisyona konur ve bacaklarını kaldırması için teşvik edilir.
Postüral kontrolle ilgili olarak motor gelişim
Tatmin edici olmayan bir postüral kontrol seviyesinin sonucunda, 
DS’lu çocuk ilk olarak bacaklarını yerden kaldıramaz. Bacaklar 
genellikle yer tarafından tamamen desteklenmiş şekilde ve 
fleksiyona gelmiş pozisyonda uzanır (kurbağa postürü) ve ilk 
seferde hareket etmesi zordur. Bu test öğesi ile ilgili olarak, 
sırtüstü pozisyonda bacakları kaldırmanın gelişimi, çocuğun 
stimülasyona bacaklarını yatay düzlemde hareket ettirerek 
reaksiyon gösterdiği anda başlar. Ancak bu, çocuğun bacaklarını 
yerden kaldırması ile sonuçlanmaz.
Artan postüral kontrol ile, çocuk bacaklarını kaldırma konusunda 
her defasında daha fazla başarılı olur. İlk seferde, sadece dizler 
kaldırılacak ve ayaklar zemin tarafından destekli kalacaktır. Sonra, 
bütün bacak zeminden kaldırılacaktır. Bunu yaparken, 
kontralateral bacak ilk olarak gövdeyi stabilize etmek için zeminde 
kalacak ama akabinde, çocuk iki bacağını da birlikte kaldıracaktır.  
Fonksiyonel seviyede bir postüral kontrole, örneğin eller ve 
ayaklarla oynanan bir pozisyonda olduğunda ulaşılabilecektir. İlk 
olarak lombar kolon yassılatılır; pelvis bir şekilde bedenin 
fleksiyon aktivitesinin göstergesi olarak arkaya doğru yaslanır. 
Eninde sonunda, bacaklar bedenin kuvvetli fleksiyonunun eşlik 
etmesiyle kaldırılır. Pelvis arkaya doğru yaslanmıştır ve kuyruk 
sokumu yerden kalkar. 
Test öğesinin yönetimi ve değerlendirilmesi için bilgi
Bu test öğesinin yönetiminde çocuğun sırtüstü pozisyonda 
bacaklarını yerden kaldırıp kaldıramadığını tasdik etmek önemlidir.   
Gövde stabilize bir fleksiyon aktivitesi ile eşlik ediyor ise pelvisin 
geriye doğru yaslanıp yaslanmadığı ve gerektiğinde

---

186
kuyruksokumundan kaldırılıp kaldırılmadığı kaydedilmelidir.  
İlgiyi çocuğun ayaklarına çekmelisiniz ki, elleriyle ayaklarını ya da 
ağzını, ellerini ve ayaklarını bir araya getirmeyi istemeli. Denetçi 
ayakları pasif olarak çocuğun vizyonuna, ellerine ya da ağzına 
getirebilir. Ayaklar, üzerine çekici bir oyuncak iliştirilerek 
özellikle ilginç bir hale getirilebilir. Pratik bir bakış açısı ile, ilgi 
çekici oyuncağın ayaklardan bacağın üst kısmına düşmemesi 
gerekir. Eğer bu olursa, çocuk oyuncaya erken ulaşır ve 
bacaklarını yerden kaldırmaz. Final test durumu sırasında, çocuk 
ayaklarını yerden bağımsız olarak kaldırabilmelidir. Denetçi, 
başlangıç evresinde çocuğun bacaklarının zeminde düz şekilde 
uzandığından emin olmalıdır. Lider, çocuğun kaldırılmış bacak 
pozisyonunu elleriyle desteklenmesini engellemelidir.
Çocuk bir veya iki bacakla ya da dizle kaldırılmış bir 
pozisyon yakaladığında, aksiyonun süresi sonraki ayrışma ile 
saptanır (kısa süren ya da minimum 2 saniye süren).  
Zaman kaydı bacak, bacaklar ya da dizin yerden bağımsız olarak 
kaldırılması ile başlar. Aşama seviyeleri 4, 5 ve 6 ile ilgili olarak, 
bu, ikinci bacağın yerden kurtulduğu andır. Bu, çocuğun edindiği 
pozisyonu kaybettiği anda son bulur. Lombar lordozun süresini 
kaydetmeye gerek yoktur. Gövdenin artan fleksiyon aktivitesi, 
bacakların kaldırılıp bacak pozisyonunun stabilize edildiği esnada 
pelvisin arkaya doğru yaslanma derecesinden belli olur. Mide 
kaslarının stabilize olmuş kontraksiyonu bellidir çünkü pelvis 
arkaya doğru yaslanır ve lombar spinal kolon o zaman düzleşir. 
Sonuç olarak pelvisin, kuyruk sokumu yerden kurtulacak derecede 
yaslandığı gözlenebilir.
Dikkat edilmeli
Bacaklar birbiri ardına mı yoksa az çok simultane şekilde mi 
kaldırılıyor; bunu belirlemek önemlidir. Bacaklar birbiri ardında net 
bir şekilde kaldırıldığında yukarıdaki bacak dik pozisyona geçtiği 
anda, ilk kaldırılan bacak kaldırılmak üzere olan bacak için 
dengeleyici bir ağırlık sağlayacaktır. Bu gövde stabilitesi 
kabiliyetinin eksikliğinin telafi şeklidir. Senkronlu ya da neredeyse 
senkronlu bir şekilde bacakların kaldırılması gövde stabilizasyonu 
kabiliyeti için maksimum ihtiyaç gerektirir. İkinci bacak, ilk bacak 
dik pozisyona geldiği anda gecikmeden kaldırılmalıdır.
Her iki bacak da simultane şekilde kaldırıldığında, kalçalar 
maksimum fleksiyona ulaşmadan önce, pelvik yaslanma 
gözlenmelidir. Böyle bir durumda, pelvik yaslanma gövde 

---

187
stabilizasyonuna atfedilebilir. Bu pozisyonun ötesinde pelvisin 
yaslanmasına yer çekim kuvvetinin sebep olması mümkündür.  
Bu, örneğin, çocuk ayaklarını elleriyle tutup ağzına doğru 
götürdüğünde meydana gelebilir. Bu gövde aktivitesinin sebep 
olduğu bir yaslanma olmadığından, yaslanma skorlanmaz. 
Bundan başka, çocuğun bacaklarını kaldırmak için bir yanına 
döndüğü gözlenebilir. Bu da aynı şekilde skorlanmaz çünkü 
bacakların kaldırılması sırtüstü pozisyonda yer çekim kuvvetine 
karşı gerçekleşmelidir.
Kameranın Pozisyonu: Kamera çocuğun yan tarafında, sagital 
düzleme 90 derecelik açıda yatay olarak kayıt yapıyor olmalıdır.
Uygulama
Çocuk, sırtüstü pozisyonda bacakları yatay yüzeyde uzanacak şekilde yerleştirilir 
ve bacaklarını kaldırması için teşvik edilir.
Ölçek
0. Test öğesi doğru şekilde yönetilmiştir. Ancak, aşağıda tanımlanan aşama  
 
spefikasyonlarından herhangi birine uyan bir motor  davranış göstermemiştir.
1. Çocuk bir ya da her iki bacağını yatay düzlemde yerde hareket ettirir.  
   Bacaklar tamamen yerden destek olacak şekilde kalır, onları kaldırmak 
   mümkün değildir.
2. Çocuk bir dizini ya da her iki dizini yerden kaldırır. Kaldırılmış pozisyon en az   
   2 saniye stabilize edilir, ayaklar yerden destek almaya devam eder ve  hareket  
   ettirilmez.
3. Çocuk bir bacağını ya da her iki bacağını, bir dizi yerden kalkmış şekilde hareket  
   ettirir. Ayaklar hareket eder ama hala yerden destek almaktadır.
4. Sırtüstü pozisyonda bir an için bir bacağını ya da her iki bacağını yerden keser.
5. Sırtüstü pozisyonda çocuk, bacaklarını birbiri ardına net bir şekilde yerden 
   kaldırır ve kaldırılmış şekilde en az iki saniye tutar. 
6. Sırtüstü pozisyonda çocuk, neredeyse simultane bir şekilde her iki bacağını 
   yerden kaldırır ve en az 2 saniye bu şekilde tutar. 
7. Sırtüstü pozisyonda çocuk neredeyse simultane bir şekilde her iki bacağını 
   yerden kaldırır. Gövdedeki fleksiyon aktivitesi açıktır çünkü lombar 
   spinal kolon bacaklar kaldırıldığında ve pelvis bir şekilde arkaya doğru 
   yaslandığında yassılanır.
8. Sırtüstü pozisyonda, çocuk neredeyse simultane bir şekilde her iki bacağını    
   yerden kaldırır. Bacaklarını kaldırırken gövdesini, pelvis arkaya doğru 
   yaslanacak ve kuyruk sokumu yerden kesilecek şekilde fleksiyona getirir.
Aşama klasifikasyonu

---