188
Amaç
- Çocuğun sırtüstü pozisyonda bacaklarını kaldırabildiği seviyenin
kaydı.
Uygulama
- Birincil postür: Sırtüstü
pozisyon, bacaklar düz olarak yerde.
- Çocuğu bacaklarını simultane kaldıracak şekilde teşvik edin.
- Çocuğu kaldırılmış bacakları iki saniye boyunca stabilize etmeye
teşvik edin.
- Çocuğu gövdesini fleksiyona getirmeye teşvik edin.
Stimülasyon
- Ayağa motive edici bir oyuncak iliştirin.
- Gerekirse bacakları pasif şekilde konumlandırın.
Kamera pozisyonu
- Çocuğun yan tarafına, sagital düzleme 90 derecelik açıyla
yerleştirin.
Test talimatları
189
Aşama altbölümlerinin karakteristik özellikleri
Yönetimi
a. Test öğesi doğru şekilde yönetildi.
Hareket
b. Bir ya da her iki bacağını hareket ettiriyor.
c. Ayaklarını oynatıyor.
d. Bir ya da her iki bacağını kaldırıyor.
e. Net olarak bacaklarını birbiri ardına kaldırıyor.
f. Bacaklarını neredeyse aynı anda kaldırıyor.
g. Lombar spinal kolonu yassılanıyor ve pelvis bir şekilde arkaya
yaslanıyor.
h. Pelvisi arkaya doğru yaslıyor ve böylece kuyruk sokumu serbest
kalıyor.
Postür
i. Bacaklar tamamen yerden destek alıyor.
j. Dizler kaldırılıyor, ayaklar yerden destek alıyor.
k. Bacaklar kaldırılıyor.
Periyot
l. Kısa süre.
m. Minimum 2 saniye.
Aşama spesifikasyonu
Elementler
0.
a.
1.
a, b, i.
2.
a, j, m.
3.
a, b, c, j.
4.
a, d, l.
5.
a, e, k, m.
6.
a, f, k, m.
7.
a, f, g.
8.
a, f, h.
Skorlama
190
Amaç ve metot
Bu test öğesinin amacı, çocuğun sırtüstü pozisyondayken
kollarıyla uzandığı aşamanın kaydedilmesidir. Bu sebeple, çocuk,
yerde desteksiz bir sırtüstü pozisyondadır; kolları gövdesinin
yanlarındadır, bir yada her iki koluyla yukarı doğru uzanması teşvik
edilir. Akabinde ise bir motivasyon oyuncağı ile yanlara doğru
uzanması teşvik edilir.
Postüral kontrolle ilişkili olarak motor gelişim
Tatmin etmeyen seviyede postüral
kontrolün sonucu olarak, DS’lu
çocuk ilk olarak kollarını yerden kaldıramaz. Kollar genellikle
gövdenin yanlarında kıvrık olarak (yaşasın pozisyonu) ve
tamamen yerden destek alacak şekilde uzanır; zorlukla hareket
ettirilir. Bu test öğesinin kapsamında kaydedilen motor davranışın
gelişimi, çocuk motive edici bir oyuncağa reaksiyon gösterip
kollarını yatay düzlemde hareket ettirmeye başladığında başlar.
Kollar hala yerden destek almaktadır. Bundan sonraki aşama,
vücut yada göğüs tarafından desteklenen ellerin, birbirine doğru
ya da ağza doğru hareket ettirilmesidir. İlk
seferde kollar
kaldırılmaz ama yerde ve karşılıklı olacak şekilde vücudun
üzerinde sürüklenir. Çocuklar bundan sonra, kollarını kısa
aralıklarla yerden kaldıracak pozisyona gelirler. Ancak kararlı bir
şekilde bir oyuncağa ulaşmak için yukarı doğru uzatma henüz
mümkün değildir.
Bir grup çocuk, önkollarını göğüslerinden kaldırıp oyuncağın
yönünde uzattıklarında üstkolları göğüsle
desteklidir. Takip eden gelişim aşamasında, kolun tamamı
uzanmak için kullanılır. Çocuk kolun tamamıyla uzanabildiğinde ve
aynı zamanda oyuncağı
yanlara doğru takip etme
pozisyonundayken fonksiyonel bir motor seviyesi meydana gelir.
Çocuk artık sırtüstü pozisyonda oyun oynayabilir. Kolların
gövdeyle ilişkili olarak yanlarda hereket ettirilmesi esastır. Çocuk
vücudu dönerken oyuncağı yanlara doğru takip ettiğinde, omuz
kuşağının postüral kontrol seviyesi ayrımlanmış hareketi mümkün
kılmak için yetersizdir. Çocuk bunu telafi etmek için vücudunu
döndürür.
6.2 Test öğesi 2: Sırtüstü pozisyonda kollar ile
uzanırken postür kontrolü
191
Test öğesinin yönetimi ve değerlendirilmesi için bilgi
Bu test öğesi yönetilirken çocuğun kollarını sırtüstü
pozisyonda
kaldırıp kaldıramadığı ve kolunu ekstansiyona getirme
pozisyonunun iki saniye sürdürülüp sürdürülemediğinin
saptanması önemlidir. Sonuç olarak, çocuk oyuncağı yanlara
doğru kolları uzanmış bir şekilde takip edebiliyor olmalıdır.
Oyuncak çocuğun dikkatini çekebilecek şekilde uzatılmalı, çocuk
oyuncakla ilgili kalmalı ve ona doğru uzanmayı istemelidir.
Stimulasyon kolun biri neredeyse dikey pozisyon alacak şekilde
yapılması gereklidir. Eğer gerekiyorsa denetçi pasif olarak
uzanma pozisyonunu çocuğa gösterebilir. İlk postürde,
çocuğun
kolları yerde gövdeye yakın olarak durmalıdır. Birkez çocuk
uzandıktan sonra tüm kolla uzanıp uzanmadığının net olarak
saptanması önemlidir.
Oyuncak bunun ayrışması yapılacak şekilde uzatılmalıdır.
Eğer çocuk bir oyuncağa doğru tüm koluyla ya da önkol-
uyla uzanıyorsa, postürün iki saniye boyunca sürdürülüp
sürdürülmediğinin saptanması önemlidir. Stimülasyon sırasında
kollar vücudun yanında uzanmış şekilde kaldığında,
önkollardan biri veya her ikisinin ya da ellerin kaldırılması istemli
şekilde oyuncağa doğru uzanmaya doğru yönlenmiyorsa, bu
bir ya da her iki kolun hareket ettirilmesi olarak değil (seviye
aşaması 3a) ya da bir ya da her iki
önkolla uzanma olarak değil
(seviye aşaması 3b), kolların destekle hareket ettirilmesi olarak
değerlendirilmelidir (seviye aşaması 1 ya da 2).
Bazı çocuklar servikal spinal kolonlarını uzanma sırasında
genişleterek ekstra yüksekliğe uzanmaya çalışırlar. Çocuk başını
yere doğru bastırır ve bu şekilde omuz kuşağını haliye biraz
kaldırır. Bu motor davranış daha ileri skor ayrışmalarına yol
açmaz. Çocuğun uzanma pozisyonu gövdeyle ilişkili şekilde bir
veya her iki koluyla yanlara doğru uzanma haline gelirse
fonksiyonel bir postüral kontrol seviyesine ulaşılır. Bu amaçla,
oyuncak daireler çizilerek lateral olarak çocuğun başı etrafında
çocuğun ulaşamayacağı bir mesafede oynatılır. Rotasyon yaparak
oyuncağı
yanlara doğru takip etmek, omuz kuşağı etrafında yeter-
siz postüral kontrol seviyesinin sonucunda oluşmuş telafi olarak
değerlendirilmelidir. Oyuncağı kasıtlı olarak yanlara doğru takip
etmek ile kolların postüral kontrol yokluğundan dolayı yanlara
düşmesi arasındaki farkı ayrıştırmak önemlidir.