"Gənclərin Virtual Multikulturalizm Mərkəzi" n 29 (93 2016)

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual-Elektron Kitabxana

 

                                      Söhrab Tahir                                "Ata" Epos-poema II cild 

751 

 

 

Toplumların qabağını aldı Tur, 

Soruşdu ki:-Siz kimsiniz? 

-Biz muğuq. 

-Hara belə? 

-Biz Çinelə cumuruq. 

Turq söylədi:-Çinel indi bir qoruq, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

-Biz bilirik onlar hasar çəkillər, 

Muğel boyu qalaçalar tikillər, 

Daşarası daş sürtüyü töküllər, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Bu andaca qalxdı coşdu sərt külək, 

İki toplum dağdan endi yüyürək, 

Tapdalandı ayaq alta biçənək, 

Danqıldadı qılınc, çomaq, dəyənək, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Turq bağırdı, atlar urkdü, dayandı, 

Yaraqlılar Turqa sarı boylandı, 

Çinel, Muğel boyu bu səs dolandı, 

Çay diskindi, quş üst-üstə qalandı, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Turqər dedi:-Nə baş verib doğuda? 

Niyə belə dəlisovsuz doğrudan? 

Əl götürün  qan-qan deyən uyğudan, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Tanrı məni göndərərək buyurub, 

O hərəyə paylıq torpaq ayırıb, 

Qan yox, əkin ac qalanı doyurub, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Biz tanrının yaratdığı dilliyik, 

Bir oraqlı, bir günlüklü, elliyik, 

Ağır işdə yurdumuza bəlliyik, 

Ancaq üstün olmağıyçün yelliyik, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Tanrı deyir:-Qoyun yerə yarağı, 

Alın ələ beli, xışı, orağı, 

Əkin, biçin, pay verirəm torpağı, 

---

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual-Elektron Kitabxana

 

                                      Söhrab Tahir                                "Ata" Epos-poema II cild 

752 

 

Çəkin, için arxı çayı, bulağı, 

Südlə dolu qzançanı, bardağı, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Sizi gözlər arvad-uşaq, qız, ana, 

Dönün, baxın yaxşı-yaxşı o yana, 

Qoymayın ki, inam, anlaq dayana, 

Süd körpələr öz qanına boyana, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

 

-Qoca, sənin bu sözlərin nə demək, 

Ac gəlmişik, evə necə ac dönək? 

Buyur görək, biz burada nə yeyək, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

-Buyur,-dedi-Turqər o çay, o balıq, 

Hər bir yandan yararlıdır bu varlıq, 

-Qoca, burda çay dərindir, bulanlıq, 

Yoxdur bizim başçılarda adamlıq, 

Biz yaraqlı, o yanlıqıq, bu yanlıq, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Biri çıxdı dedi:-Qoca düz deyir, 

Sən az danış, az vəngildə, az böyür, 

Çörək ilə samanlığı seç, ayır, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Toplumbaşı çıxdı dedi:-Ay dədə, 

Sən nəçisən, kimsən, söylə bu yerdə, 

Toplumları laxladırsan dibindən, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

-Mən Turqərəm, Mindiyarın atası, 

-Mən də sənin Muğərinəm, qadası, 

Sənsən bizim Mindiyarın qafası, 

Bir yara var Muğla Çinel arası, 

Bu quraqlıq, aclıq, qıtlıq yarası, 

Tanrı bilər, nə olacaq sonrası, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Turqər dedi:-Deyən Muğel dardadır, 

Bəs Mindəbir, niyə yoxdur, hardadır? 

-Harda yem var, yeməli var ordadır, 

Muğel acdır, el qıtlıqda, dardadır, 

---

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual-Elektron Kitabxana

 

                                      Söhrab Tahir                                "Ata" Epos-poema II cild 

753 

 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

Çinellilər çoxiydilər, bir yüzə, 

Sanki bulaq qarışmışdır dənizə, 

Vuruş deyə durmadılar üz-üzə, 

Ayrıldılar onlar gecə, gündüzə, 

Nə istəsən yolda, yalda taparsan. 

 

                    *** 

 

Turq söylədi:-Ay yaraqlı, Minellı, 

Döyüş deyil, iş yaşadır adamı. 

Gəlin Çinə yardım edək, əl tutaq, 

Döyüş deyil, iş yaşadır adamı. 

 

Yaraqlılar, qoyun yerə yarağı, 

Bir-birinə tikin daşı, torpağı, 

Bəsləyillər burda işlək qonağı, 

Döyüş deyil, iş yaşadır adamı. 

 

Hamı baxdı biri-birinə dayandı, 

Urəyində yeni varlıq oyandı, 

Çoxu gəlib tikintiyə boylandı, 

“İş, iş” dedi, ilk sırada dayandı, 

Döyüş deyil, iş yaşadır adamı. 

 

Çinellilər çəkildilər qırağa, 

Yol verdilər işə gələn qonağa, 

Yer qalmadı daha gücə, yarağa, 

Döyüş deyil, iş yaşadır adamı. 

 

Turq Çinelli başçılarla görüşdü, 

Muğellitək o da işə girişdi, 

O yan bu yan bir-birinə qarışdı, 

Bunla sanki, iki toplum barışdı, 

Döyüşdə yox, işdə, gücdə yarışdı, 

Döyüş deyil, iş yaşadır adamı. 

 

                   ***  

Qızıl quşun səsi gəldi yaxından, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

Çıxdı yola Turqər, quşu çağırdı, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Gördü Şamxat, yanında da bir oğlan, 

---

www.kitabxana.net

 – Milli Virtual-Elektron Kitabxana

 

                                      Söhrab Tahir                                "Ata" Epos-poema II cild 

754 

 

Dedi:-Ellim, siz gəlirsiz hayandan, 

Nə baş verib, nə səs-səmir oradan, 

Mən də burda işləyirəm arada, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Şamxat dedi:- Böyük ata, bağışla, 

Yol gəlmişik bir ay qarda, yağışda, 

Dayanmada heç, çökəkdə, yoxuşda, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Biz gəlmişik səndən “həri” almağa, 

Qardanağla ilk ər-arvad olmağa, 

Sizə yaxın Uryerdə yurd salmağa, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Qardanağ da gəlib səni görməyə, 

Gəlib sənə el borcunu verməyə, 

Gəlib burda toy çiçəyi dərməyə, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Mən Şamxatam, ilk balamı doğaram, 

Ərə getsəm, tanrılıqdan çıxaram, 

Qarlayaram, yağış kimi yağaram, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Şamxat dedi:-Bu Dümağın oğludur, 

Ana, bala bunlar sənə bağlıdır, 

Bizim kimi o Alpisdən dağlıdır, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

Turqər dedi:-Tanrı sizi saxlasın, 

Olağızı bir-birinə bağlasın, 

Turq da gəlsin sizi hərdən yoxlasın, 

Tanrı gülsün, ancaq Alpis ağlasın, 

Altyer uçsun, lap dibindən laxlasın, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

Baş əyərək Turqa dedi Qardanağ: 

-Biz gəlmişik qulluğuzda dayanaq, 

Atasayaq, oğulsayaq, qızsayaq, 

Nə olaydı insan quştək uçaydı. 

 

                     *** 

 

Turq düşündü, düz gəlməyir yaşları, 

Hər yaşda var, sevgi yaşı saymayır. 

---