Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

L a k in  şah b u   işin a q ib ə tin i  d ü şü n m ə li v ə  b ir az eh tiy atlı  d a v ra n m a lıd ır, 
çü n k i tə b ə s iz ,  şah o la b ilm ə z . L ə y a q ə tli x id m ə tç ilə ri b a şq aların ın  iftira  
v ə   b ö h ta n la rın a  g ö rə  m ə h v  e tm ə y in  eybi v ə  z ə r ə r i var.  N ə  q ə d ə r d o s t -  
ların ı  ço x   ö ld ü rsən ,  o  q ə d ə r  ço x   y alq ızlaşarsan .  V ə z ifə y ə   m ü n a s ib  
lə y a q ə tli  v ə   iş b ac a ra n   q u lla r h ə m iş ə   ə lə   d ü şm ə z .  S ə d a q ə tli  v ə   in a n ıl-  
m ış  a d a m la n   tərb iy ə   e tm ə k  o  q ə d ə r  d ə  asan  dey ild ir.  H ə r  g ü n   sö z ü b ir, 
ilq a rıb ir,  s a b itq ə d ə m  x id m ə tç i ta p m a q  olm az.  H alal  sü d   ə m m iş,  sird a ş 
o la   b ilə n ,  v ə fa lı  v ə   e tib arlı  n ö k ə rlə r  o  q ə d ə r d ə   çox  d eyildir.
İllər lazım,  günəş  çaxsm,  əsli  olan  bir  daşa,
Bədəxşanda  lələ  dönsün,  ya Y əm əndə  daş-qaşa.
Ş irin   an ası  gördü k i,  D im n ə n in   sözləri  y a v a ş -y a v a ş   o ra d a   o la n la ra  
tə s ir  edir.  Q o rx d u  ki,  şah   D im n ə n in   bu  q ızıl  su y u n a  ç ə k ilm iş   b ə h a n ə -  
lə rin ə  v ə   d o ğ ru lu q  d o n u  g ey d irilm iş ə fs a n ə lə rin ə   in an ıb   o n d a n  ə l ç ə k -  
sin.  Ç ü n k i  D im n ə  sö z  d e m ə k d ə   m ahir,  y ağ lı  d il  tö k m ə k d ə   usta  idi... 
O n a   g ö rə   ü z ü n ü   o ğ lu n a   çev irib   dedi:  -   S ə n   su su rsan ,  b u ,  d ü şm ən in  
g ə tird iy i  b ə h a n ə lə rə   inandığxna  oxşayır.  O d u r  ki,  d e y ib lə r:  Susm aq 
ra z ılıq   ə la m ə tid ir.
S o n ra  şirin   anası  h irs lə   y e rin d ə n   durub  g etd i.  Ş ir  ə m r  etdi  qazılar 
işi  y o x la y ıb   h ə q iq ə ti  o rta y a  çıx a ra n a   q ə d ə r D im n ə n i  z in d a n a   salsınlar.
B u n d an   so n ra an ası  şirin  y a n ın a  q ayıdıb  d ed i:  -  M ə n  b u  D im n ən in  
q ə rib ə   h iy lə g ə r  o ld u ğ u   h a q d a  ço x   eşitm işd im .  L ak in   şü b h ə   edirdim . 
İn d i  isə  o n u n   dediyi  b u  y alan ları,  g ə tird iy i  b u  tu ta rlı  b ə h a n ə lə ri,  özünü 
m ü d a fıə   ü ç ü n  u y d u rd u ğ u  b u   in c ə   sübutları  v ə   n a d ir ib a rə lə ri  g ördükdə 
b ü tü n   şü b h ə lə rim   zay ıl  oldu.  Ş ah  o na  d a n ışm a ğ a   im k an   v e rsə ,  o  b ir 
k ə lm ə   ilə  ö zü n ü   b u   g ird a b d a n   q u rtara  b ilə r.  O n d an   q isas  alm aq  h ə m  
şah m ,  h ə m   d ə   ord u n u n   b ö y ü k   ra z ıh ğ ın a   s ə b ə b   olar.  O n u   te z   m əh v   e t- 
m ə k   la zım d ır,  o n a m ö h lə t v e rm ə k   olm az.
Ş ir  d ed i:  -   Ş ahlar  saray ın a  y a x ın   olan  a d a m la rın   işi  q ib tə,  h əsəd , 
d ü şm ə n ç ilik ,  əd a v ə t,  b ir-b irin d ə n   x ə b ə rç ilik   v ə   b ir-b irin i  p islə m ə k - 
d ə n   ib a rə td ir.  G e c ə -g ü n d ü z   b ir-b irin i  g ü d ü r  v ə   b ir-b iri  haq q ın d a  m in 
b ir   ə fs a n ə   u y d u ru rlar.  K im in   isted ad ı  ç o x d u rsa,  onun  h aq q ın d a  bir  o 
q ə d ə r   ço x   şa y iə lə r  b ə z ə y irlə r.  O n u n   b ə d x a h la rı  dah a  b o l,  d ü şm ən ləri 
d a h a   artıq ,  q ib tə   e d ə n lə ri  d ah a  ço x   olur.  D im n ə n in   m ö v q ey i  v ə  m ən ə 
y a x ın  o lm a sı  o rd u  b a şç ıla rın a  a ğ ır  g əlir.  İndi  b ilm irə m , b u  işd ə onların 
D im n ə  h a q q ın d a  o lan   fık ir b irliy i  m ə n i  istə d ik lə rin d ə n d ir,  yoxsa D im - 
n ə y ə   b ə s lə d ik lə ri  ə d a v ə t  v ə   n ifrə td ə n ?   M ə n   h ə q iq ə ti  aşk ara  çıxarm a-
y ın c a   onu  ö ldürm əyi  ö zü m ə  rə v a   b ilm irə m ;  çünki  h issiy y ata  qapılıb, 
n ə fs ə  tabe olm aq ağıl v ə  k a m a la  nöqsan  g ə tir ə r  v ə  d ü zg ü n  q ə ra r ç ıx a r- 
m a ğ a   m ane  olar.  Ə g ə r  h ü n ə r  sah ib lərin i  v ə   işb acaran   adam ları  y alm z 
şü b h ə   v ə  ehtim al  ə sa sın d a   x ain   hesab  ed ib   ö ld ü rsə m ,  doğrudur,  hirs 
soyuyar,  ürək tə sk in lik  tap ar,  lakin on u n  z ə r ə r i m ə n ə   d ə y ə r,  ö lk ə   b u n - 
d an   ziyan  çəkər...
D im n ən i  zin d a n a   salıb  ay aq ların a  a ğ ır  k ü n d ə lə r  v u rd u q d an   sonra 
K ə lilə n in   qardaşlıq  qanı  c u şə   g əld i,  o na  ü rə y i  y a n d ı,  k ö h n ə  d o stlu q - 
larm ı  y adm a  salıb  g iz lic ə   o n u n   yanına  getdi.
D im n ən i  o v ə z iy y ə td ə  g ö rd ü k d ə  ağ la m a ğ a  b a şla y ıb   dedi: -  Q a rd a - 
şım ,  m ə n   sənin  bu  m ü sib ə t  v ə   m ö h n ə tin ə   n e c ə   d ö z ə   b ilə c ə y ə n ı,  b u n - 
d an   sonra  m ən im   y a şam ağ ım ın   nə  m ən ası,  m ə n   in d i  k im in lə   y e y ib - 
iç ə c ə k ,  kim inlə  d e y ib -g ü lə c ə y ə m ?   Ş adlıq v ə   q ə m lə rim i  k im in lə b ö lü - 
şə c ə y ə m ?
Suya döndü ürəyimdə  vuran qan,
Gözlərim dən  axan  susa  qan  oldu.
Bir od  idim,  yanıb  külə  çevrildim,
Tüstüm  qalxıb  göylərdə  duman  oldu.
İn d i  ki,  iş g ə lib  b u  y e rə  çatd ı,  m ən  sə n ə   h ə r  n ə   d e sə m ,  h aq q ım  var. 
Ç ü n k i  m ə n   bu n ların   h am ısım   ə w ə l d ə n   g ö rü r  v ə   m ü m k ü n   q ə d ə r  sə n ə  
n ə s ih ə t  v e rm ə y ə   çalışırd ım .  L ak in   sən  o n la ra   ə h ə m iy y ə t  v erm ird in . 
S ə n in  n ə z ə rin d ə   ə n   az q əb u l  e d ilə n  bir şey v a rsa ,  o  d a n ə sih ə td ir.  Ə g ə r 
o  salam atlıq   v ə  ə m in -a m a n lıq   vaxtı  m ə n   s ə n ə   k ifa y ə t  q ə d ə r  n ə s ih ə t 
ed ib   m ə s lə h ə t  v e rm ə s ə   idim ,  b u   gün  s ə n in lə   b irlik d ə   bu  x o y a n o td ə  
iştirak   etm iş  o lardım .  L akin  sə n in   h ə risliy in ,  x u d p ə sə n d liy in   ağıl  v ə 
k a m a h n a ,  elm   v ə   b iliy in ə   ü stü n   gəldi.  M ə n   s ə n ə   a lim lə rin   d ed ik ləri, 
“x a in   v axtından  ə v v ə l  ö lə r ”  z ə rb ü l  m ə s ə lə n i  b ir  d ə fə   x atırlatm ışd ım . 
B u n u n la   alim lər  in sam n   q ə tlin i  n ə z ə rd ə   tu tm a m ışla r.  L akin  elə  ə z a b - 
ə z iy y ə tlə r,  elə  tə h q ire d ic i  hal  v ə   v ə z iy y ə tlə r  n ə z ə rd ə   tu tu b lar  ki,  o, 
ö lü m d ə n   d ə pisdir.  M ə s ə lə n ,  sə n in  düşdüyün v ə z iy y ə t kim i.  H ər halda, 
ö lü m ,  sən in  bu h a ld a  y a şa m a ğ ın d a n  y ax şıd ır...  D o ğ ru  d e y ib lə r ki,  dilini 
sa x la sa n ,  başın  sa la m a t  qalar.
Dil  olsaydı  öz  qəlbınin  sirdaşı,
Vurulmazdı  dil  sahibinin başı.
D im n ə   dedi:  -   S ə n   h ə m iş ə   h aq q   d an ışır  v ə   m ə n ə   düzgün  m o s lə - 
h ə tlə r  verirdin.  L ak in   insam  n ə fsin i  sax lay a b ilm ə y ib ,  z ə rə rli  x ö rə k lə ri

---